________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે
“ અ ના કુટ્ટિ
(લે. છે. હીરાલાલ ર. કાપડિયા એમ. એ. ) વસંતપુર નામે નગર હતું. ત્યાં જિતશત્રુ નામે રાજા હતો, એને ધારણી નામે રાણી હતી. આ દંપતીને ધર્મરૂચિ નામનો પુત્ર હતો. એક વેળા રાજાને તાપસની દીક્ષા લેવાનું મન થયું. એટલે એણે ધર્મ રૂચિને રાજ્ય આપવા તૈયારી કરી. ધરૂચિએ પિતાની માને પૂછ્યું કે-છે માતા ! પિતાજી રાજલક્ષીને ત્યાગ કેમ કરે છે? રાણીએ કહ્યું-આ રાજયલક્ષ્મી ચપળ છે, નરક દયાદિ સકળ દુઃખના કારણરૂપ છે, સ્વર્ગ અને મોક્ષના માર્ગના આગળારૂપ છે, પરમાર્થથી અવશ્ય અનર્થકારી છે અને આ લોકમાં પણ કેવળ અભિમાનરૂપ ફળવાળી છે તે એવી આ રાજયલમી શા કામની? આમ વિચારી તારા પિતાજી ત્યાગ કરે છે અને સર્વ સુખના સાધનરૂપ ધર્મ કરવાને તૈયાર થયા છે. આ સકળી ધર્મચિએ કહ્યું.-જે એમ છે તે શું હું પિતાજીને વહાલ નથી કે જેથી કરીને આ પ્રમાણેને સર્વ દેષના આશ્રમરૂપ રાજ્યલમી સાથે મને જોડે છે અને સર્વ કલ્યાણના કારણરૂપ ધર્મથી વિમુખ બનાવે છે ? આ બોલી એમણે રાજાની રજા મેળવી અને એની સાથે તાપસના આશ્રમમાં એઓ ગયા. ત્યાં તાપસની તમામ ક્રિયાઓ એઓ કરવા લાગ્યા,
ક. કિસ માસને આગલે દિવસે કોઈ વાપરો ઉદ્દ"ણા કરી - તા પ આવતી કાલે “અના”િ થશે. માટે આજે જ સમિધ, પુષ્પ, કુશ, કદ, ફળ, મૂળ વગેરે લઈ લે. આ સાંભળી ધર્મચિએ એમના પિતાને પૂછયું કે-હે પિતાજી ! આ “અનાદિ ' તે શું છે ? જવાબ મળે કે-કંદ, ફળ ઈત્યાદિને ન કાપવા તે “અને કુટિ ' છે અમાસ વગેરે વિશિષ્ટ પર્વને દિવસે “અના' હોય છે, કેમકે કાપવાની ક્રિયા માપવાળી છે. આ સાંભળી ધર્મચિને વિચાર આવે કે જે સદા “અનાદિ’ હોય કેવું સારુ?
મા પ્રમાણે એઓ વિચારતા હતા તેવામાં અમાસને દિવસે તપોવનની પાસેના માર્ગે થઈને સાધુઓને જતા એમણે જોયા. તેમને ઉદ્દેશીને એ બોલ્યાઃ કેમ આજે તમારે “ અનાદિ' નથી કે જેથી તમે જંગલમાં પ્રસ્થાન કર્યું છે? એ સાધુઓએ ઉત્તર આપે કે અમારે તે જીવન પર્યંત ' અાદિ ' છે. આમ કહી તેઓ ગયા.
આ સાંભળી એ વિષે તર્કવિતર્ક કરતાં ધર્મચિને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. એ દ્વારા એમને બે થે કે પતે પૂર્વ વાવમાં દીક્ષા લઈ લેકનું સુખ અનુલા અહીં આવ્યા હતા. આમ જાતિસ્મરગુરૂપ સ્વમતિથી વિશિષ્ટ દિશાથી આગમન જાણી એ પ્રકશુદ્ધ થયા.*
* આયા( સુત્ત ૪) // ટીકા ( પત્ર ૧૯ આ. ૨૦ અ. )માં શીલાંકરિએ આમ આ પ્રણેકબુદ્ધનું ચરિત્ર આપી આના પછીની પંક્તિમાં વકલગીરી, શ્રેયસ વગેરે માટે મિટાવી લેવાની સૂચના કરી છે.
For Private And Personal Use Only
