________________
વ્યાયામ અને આત્મરક્ષણની તાલીમ
[ પાટણખાતે પ્રે. માણેકરાવના પ્રમુખપણા નીચે એક વ્યાયામ સંમેલન તા. ૬-૨-૪૭ ના રાજભરવામાં આવ્યું હતુ. તે પ્રસ ંગે સ્વાગત પ્રમુખ શ્રી. અમીચંદ ખેમચંદ શાહે જે પ્રવચન આપેલ તેને સાર ભાગ અહીં ‘· પ્રબુદ્ધ જૈન ’ ના તા. ૧ લી માર્ચના અંકમાંથી ઉષ્કૃત કરવામાં આવ્યેા છે. ]
આપણી પ્રગતિના કારણેામાં શારીરિક વિકાસ પણ એક અગત્યનુ કારણ છે. આજનુ રશિયા જે ઉન્નતિ સાધી શકયુ છે તે તેના લાખડી શરીરના જ પ્રતાપ છે. ભૂતકાળમાં થયેલા આપણા પૂવ'જોની વીરકથાઓ વાંચીએ છીએ ત્યારે આપણને એમ લાગે છે કે આપણે શારીરિક શક્તિમાં ખૂબ પછાત છીએ, જે આપણી બેદરકારીનું પરિણામ છે. એ સ્થિતિ જરાએ ચલાવી શકાય નહિ. આપણે પણ લેાખડી શરીરા ઉત્પન્ન કરવા પ્રયત્નશીલ થવું જ જોઇએ. તે માટે મહેાલ્લે મહેાલે વ્યાયામશાળાઓ ખાલવી જોઇએ અને દાતાઓએ સ`કુચિતતા ત્યાગીને ઉદારતાથી મદદ કરવી જોઇએ.
વ્યાયામના પ્રતાપે શારીરિક વિકાસના ગૌરવભરેલા એક બે દાખલા અહિં રજૂ કરું તા અસ્થાને નહિ ગણાય. ૧૯૨૫ ની સાલમાં અમેરિકામાં મી. અરલી લી ડરપેન તરફથી દુનિયા માટે શારીરિક ખીલવણીની હરિફાઇ ગાઠવવામાં આવી હતી, જેમાં દુનિયામાંથી દરેક કસરતબાજે ખુલ્લા બદનના ફોટા મોકલવાના હતા. આ રિફાઈમાં દુનિયાના જુદા જુદા દેશોમાંથી ૨૫૦૦૦ કસરતબાજોએ ફાટા મોકલ્યા હતા, જેમાં આ જ પાટણના એક વ્યાયામવીરે શારીરિક ખીલવણીના ફોટા મેાકલાવેલા, હરિફાઈમાં ૧૪ ઈનામા આપવાના હતાં, તેમાં આઠમુ ઇનામ એ પટણી વીરને મળેલું. ઇનામમાં ૧૦ ડાલર રાંકડા અને એક સુવણૅ ચંદ્રક મળેલા. આ જાતનું ઈનામ મેળવવામાં હિંદી અને ગુજરાતી તરીકે એ ભાઇ પહેલા હતા. ચાલીસ વર્ષ ઉપર નબળા શરીરના એક બાળકે પ્રેા. રામમૂતિ થવાના ઉમ`ગે શારી
ધર્માવિષયક ઉન્નતિમાં આપણે પ્રગતિ સાધી શકતા નથી. પણ ઉચ્ચ પ્રકારના ધાર્મિક જ્ઞાન માટે યેાગ્ય યેજના-વ્યવસ્થા કરવામાં આવે તે તે ફક્ત થોડા લાખ રૂપીયાના ખર્ચમાં સાધી શકાશે. સંધના આગેવાન અને શ્રીમતે:એ તે માટે ઉદ્યમવત થવાની જરૂર છે. તેમ કરી ભગવાન મહાવીર કે જેમણે અત્યંત કષ્ટમય ઉપસર્ગો સહન કરી સયમનુ પાલન કર્યુ, ઘણાં વર્ષો સુધી મેાટી બાહ્ય અભ્યંતર તપશ્ચર્યા કરી માહાળ અને જ્ઞાનાવરણાદિક સર્વાં ધાતિ કર્મના ક્ષય કરી કેવળજ્ઞાનરૂપી ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાન મેળવ્યું, અને આપણા ઉપર ઉપકારબુદ્ધિએ તીર્થ' પ્રવર્તાવી શ્રુતજ્ઞાન માટે દ્વાદશાંગીની રચનાારા આપણને જ્ઞાનયુક્ત ધર્મમાં બતાયૈ।, તેવા પરમ ઉપકારી ભગવંતના આ વર્ષના જન્મકલ્યાણ પ્રસંગે તેમના માર્ગોને અનુસરી આપણે વપરઆત્મકલ્યાણ સાધીએ એ જ વિનંતિ.
===( ૧૪૬ ) ૦
