________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.* રામપરા
કુમારપાળ રાજાના રાસનું રહસ્ય.
૧૨૩ કાપડીઆએ પટેળાં, ચીર, સાધુ વિગેરે ઉત્તમ ઉત્તમ વ વેચે છે, બારમાં દાંતના વેપારીઓ દાંત વેચે છે, નાણાવટમાં નાણા પરખાય છે, - વેરી બજારમાં માણેક મતી હીટ વિગેરે તળાય છે ને વેચાય છે. સોના રૂપાના સિક્કા પાડવાની ટંકશાળોમાં જુદા જુદા સીકકા પડે છે. ગાંધીને હાટે મંધીઆ વેચાય છે. કરિયાણાવાળા જુદા જુદા કરિયાણુ વેચે છે. વિદ્યા પણ ત્યાં ઘઉં વસે છે. માળી, તળી, મણીઆરૂ વેચનારા, સુંગધી તેલ ને અત્તર વિગેરે વેચનારાના જુદા જુદા બજાર છે. ફેફળીઆ સોપારી વિગેરે વેચે છે. સિનાર સોનું ઘડે છે. ઘી બજારમાં ઘી વેચાય છે. આ પ્રમાણે અનેક પ્રકારના વેપારીઓ તે નગરમાં વાસ વસે છે. મોટા મોટા શેઠીઆઓ દુકાન પર બેઠા બેડા ફાંદ ( ટુ પેટ) પંપાળી રહ્યા છે. વહાણના વેપારીઓ તે સંબંધી વાતો કરે છે. પારકી વાત કે નિંદા તે કઈ કરતું જ નથી. તેવું નવરું જ ત્યાં કે ઈ નથી.
અનેક ભાટ-ચારણે નવા નવા કવીતો બેલી વેપારી વિગેરેને રીઝવે છે. નળીઓ પાસે નટ લેકે નાટક કરી રહ્યા છે. એ રીતે અઢારે વર્ણ ત્યાં વસે છે. તે એ પોતપોતાના કાર્યમાં સાવધાન છે. કોઈ પણ પારકી આશા કરતું નથી. તો શુદ્ધ વ્યવહાર જાળવીને વ્યાપાર કરે છે. કોઈ કોઈને છેતતું નથી કે પારકું દ્રવ્ય હરણ કરવાની ઈચ્છા પર કરતું નથી. ત્યાં ગ્ય સ્થાનકે રાજમહેલ બંધાવ્યું છે. તેમાં અનેક પ્રકારની સુંદર રચનાઓ કરી છે. હુયશાળા, ગજશાળા, આયુધશાળા, લેખક શાળા જુદી જુદી બાંધી છે. ઠયશાળામાં ધેડા બંધાય છે, ગજશાળામાં હાથી બંધાય છે, શાળામાં ધો. રહે છે અને આ યુધશાળામાં અનેક પ્રકારના શસ્ત્રો તૈયાર રાખવામાં આવે છે. લેખકશાળા લહી આને લખવા માટે બેસવાની છે. લેહશાળા રાજયના કારકને બેસવાની પણ બનાવેલી છે. માંડવી તેને માટે નિર્માણ કરેલે ઠેકારો (માંડવી ઉપર બેસીને શહેરમાં આવતા માલનું દાણ લેવાનું કામ કરે છે. વાં અનેક પ્રકારનું કાપડ, અનેક પ્રકારના કરી આશા-હીંગ, મરી, સાકર, સોપારી વિગેરે વસ્તુઓ, તેમજ ત્રાંબુ, પીત્તળ, રૂપું, એનું, સીસું, લેડું વિગેરે ધાતુઓ, હીરા માણેક મુકaફળ વિગેરે ઝવેરાત, લવીંગ, એલચી, કપુર, બરાસ, જાઈફળ, જાવંત્રી અને ખાંડ, ટોપરા, અબરખ, પાર, સીંગડા ને દ્રાક્ષ વિગેરે અનેક વસ્તુઓ આવે છે. તેની કિંમતના આંકનારા ત્યાં બેઠેલા હોય છે તે કિંમત અંકે છે તે પ્રમાણે તેનું દાણ લેવાય છે. તેમાં લાખો ને કહો રૂપમાં આવે છે.
કવિ કહે છે કે- પાટણ શહેરના વિસ્તારની કેટલીક વાત કરું ? ત્યાં તમામ પ્રકારના વ્યાપારીઓ આનંદથી વ્યાપાર કરી રહ્યા છે. વિષ્ણુજારાઓ પર
For Private And Personal Use Only
