Jain Dharm Prakash 1920 Pustak 036 Ank 09

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

હિતશિક્ષાના રાસનું રહસ્ય.
૨૭૫
અટકે તેમ નથી, તેનું કર્યું તે થાયજ છે. જુઓ છે રત્નાકરમાં નિવાસ કર્યો છતાં ત્યાંથી પણ પકડાઈને વેચાવા વખત આવે. દેવની ગતિ જ અવળી છે, માટે કોઈ તેને વિશ્વાસ કરશે નહીં, કેમકે તેના વિપરીતપણથી આરંભેલા કામ
એમના એમ પડ્યા રહે છે, અને અણચિંતવ્ય થઈ જાય છે. સારા કુળમાં ઉપજેલ પણ કર્મ સારાં ન હોય તે શું કરે? શંખ ઘણે રત્નાકર જેવા સુકુળમાં ઉત્પન્ન થયે છતાં નથાણ, વિંધાણે, હણાણો, તેને ઘેરઘેર ભટકવું પડ્યું. આ આભડ શેઠ પણ કેટીક્વજ હતું, છતાં નિધન થઈ. જવાથી શંખની જેમ જ્યાં ત્યાં ભટકે છે; માટે હે પુરૂષ! માન કરીશ નહીં, કેમકે જેવી કાલ તેવી આજ નથી. હે સુખી મનુષ્ય ! તું તારા સુખને ગર્વ કરીશ નહીં અને નિર્ધનને પગે ઠેલીશ નહીં, કારણ કે કોઈક માઠે પવન વાશે તે તુંબડીનો વેલો મીઠાને કડવો થઈ જાય છે તેમ થઈ જશે. હે હાથી ! તું તારા મોટા મોટા દાંત જોઈને ગર્વ કરીશ નહીં, કારણકે એ દાંતના કારણથી જ તારે ખાડામાં પડવું પડશે.”
આ લકમી કેઈની થઈ નથી ને થવાની નથી. સમુદ્ર જેવા પિતાને પણ તેણે તજી દીધો છે. નારાયણને તેના ઉપર પૂર્ણ પ્રેમ હતો છતાં ત્યાંથી તે નીકળી ગઈ છે, બીજા પુરૂષે તે લક્ષમીને પામીને ખરચે છે, ખાય છે, ઉપગ લે છે; આ ભડે તેવું કાઈ ન કર્યું છતાં ત્યાં સ્થિર થઈને રહી નહીં. મૂર્ખ માણસો તે તે જોઈને વિસ્મય પામ્યા; પણ સમજીને તેની અસ્થિરતા ભાસેલી હોવાથી તેમાં કાંઈ આશ્ચર્ય થયું નહીં. અન્યદા આભડશેઠ હેમચંદ્રાચાર્ય પાસે ગયા અને તેને મની પાસે શ્રાવકના બાર વ્રત ઉશ્ચર્યા. તેમાં પાંચમા વ્રતમા પરિગ્રહનું પરિમાણુ કરતાં તેણે સો પચાસ રૂપિયા રાખવા ધાર્યું. ગુરૂમહારાજાએ કહ્યું કે- “આટલા દ્રવ્યથી તારું મન સ્થિર નહીં રહે, કારણકે આગળ ઉપર તને ઘણું લક્ષમી મળવાની છે.” તેણે હજાર રાખવા કહ્યું. ગુરૂએ તેપણ ના કહી, એટલે લાખ રાખવા ઈચ્છા જણાવી. લેકે તે તેને હસવા લાગ્યા, પણ “ગુરૂમહારાજે તેટલાથી પણ નહીં સરે એમ કહ્યું, એટલે નવ લાખ રાખ્યા અને તેનાથી વધારે થાય તે પુણ્યકાર્યમાં ખરચીશ” એમ કહ્યું. ગુરૂએ તેને તે પ્રમાણે નિયમ કરાવ્યું.
હવે તેની પાસે પાંચ દામ હતા–તેટલાવડે એક બકરીના ગળામાં ઈન્દ્રનીલ બાંધેલું હતું તે ખરવું. પછી તેના ઘણા મણકા ક્યાં અને લાખ લાખ રૂપિયે એકેક મણકો વેચાણે, તેથી તેની પાસે ઘણું દ્રવ્ય થયું. તે પાછા અનુક્રમે કેટવજ થયો, એટલે સ્ત્રી પુત્ર પણ આવીને મળ્યા. તેણે નગરમાં દુઃખોનું દુ:ખ ટાળવા પડડ વગડા અને મુનિરાજને વ્રત વિગેરેનું દાન દેવા લાગ્યો.
કર્તા કહે છે કે–સાહસિકને લક્ષ્મી મળે, કાયરને ન મળે, અને વસ્તુ પણ