________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ક્ષમા. જે ક્ષમાવાન હોય તેજ બીજાને ક્ષમા આપી શકે છે. માણસ જ્યારે બીજાનાં કાર્યો તરફ ગુસ્સે થતા બંધ થાય છે ત્યારે તેઓ બીજાના તરફ માયાથી વતી શકે છે અને તેમને પહેલે વિચાર કરે છે. આવા માણસેજ પોતાના કાર્ય અને વિચારમાં નમ્ર થાય છે, પિતાને માટે બીજામાં સ્નેહ અને મમતાને જાગૃત કરે છે અને પોતાના તરફ તેમને સદ્દભાવ એવો અને એ કાયમ રખાવવા પ્રયત્ન કરે છે બીજા માણસની તેમને બીક રહેતી નથી. કારણ કે કેઈને નુકસાન નહિ કરનાર માણસને બીક કોની હોય? પિતાને થયેલ નુકસાન બદલ બીજાને નુકસાન કરવા તૈયાર થયેલ કેધી માણસ બીજા માણસ તરફ નમ્ર થઈ શકતો નથી, કારણકે તે પહેલાં પિતાને વિચાર કરે છે અને હરેક સાથે દુશ્મનાવટ રાખે છે તેથી હંમેશાં બીજાની બીકમાં રહે છે, બીજા પિતાને નુકસાન કરશે, એમ માની ડરતે ચાલે છે. બીજાને નુકસાન કરવાનો પ્રયત્ન કરનારને જ બીજાથી બહીવું પડે છે. અભિમાનને છેડી દેવું, એ વિકટ છતાં પવિત્ર કાર્ય છે અને તે નમ્રતાના સતત અભ્યાસથી અને બીજાનાં તેવાં કાર્યો અને વિચારોનું સેવન તથા મનન કરવાથીજ સાધી શકાય છે. માણસના નીખાલસપણાના પ્રમાણમાં ક્ષમા આદિ ગુણે તેના હૃદયમાં ઉદ્દભવે છે, પ્રગટ થાય છે. તિરસ્કારથી તિરસ્કાર શમતે નથી પણ ક્ષમાથી જ તે શમે છે.” એ કદી ભુલવું ન જોઈએ. આ સૂત્ર સમજાવવા માટે આર્યાવર્તના એક સાધુ પુરૂ પિતાના શિષ્યોને દીર્ધાયુની વાત કરી હતી તે નીચે પ્રમાણે - બનારસના સમર્થ રાજા બ્રહ્મદરે કેશલાનું રાજ્ય પોતાની સરહદ સાથે જોડી દેવાના ઇરાદાથી તેના રાજા દીર્ઘતિ ઉપર ચડાઈ કરી. શત્રુને જીતવા જે. ટલી સત્તા દીતિમાં નહિ હોવાથી તે હારી ગયે અને તેનું રાજ્ય બ્રહ્મદત્તને હસ્તગત થયું. થોડા વખત સુધી દીતિ છુપા વેશમાં અહીંથી તહીં ભમ્યો અને છેવટે કઈ કારીગરની ઝુંપડીમાં પિતાની રાણું સાથે રહેવા લાગ્યો. ત્યાં રાણીએ પુત્રને પ્રસા. લોકો તેને દીર્ધાયુ કહેવા લાગ્યા. - બ્રહ્મદર દીતીને શોધી કાઢવા મથતો હતે. તેને વિચાર તેને મારી નાખવાને હતે. કારણ કે તે માનતા હતા કે મેં તેનું રાજ્ય છીનવી લીધું છે, તેથી જો હું તેને નહિ મારૂં તે કઈ વખતે તે મને મારી નાખશે, પરંતુ ઘણાં વર્ષ વીતી ગયાં છતાં તે પોતાનું ઈચ્છિત કરી શકો નહિ. દરમ્યાન દીતિએ પિતાને બધો વખત છોકરાની કેળવણમાં ગાળે. પરિણુમ દીર્ધાયુ ઘણો ડાહ્યો અને વિદ્વાનું છે. શેડા વખત પછી બ્રાદો દી તિની જગ્યા શોધી કાઢી. દીતિને પિતાના પુત્રને મારી નાખશે એવી બીક હતી, For Private And Personal Use Only
