Jain Dharm Prakash 1893 Pustak 009 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

સંધસત્તરી બજ વિચારીને જેમ બને તેમ ઓછા પાણીથી વ્યવહાર ચલાવે ઈએ. ખાવા પીવાના વ્યવહારમાં ભોજન આશ્રીતો અનંતકાય કંદમૂળના ત્યાગીને માત્ર પાણી જ અસંખ્ય જીવાકુળ ઉપગમાં આવે છે તેથી નિર તર તેને ત્યાગને માટે ઉઘાત થવું જોઇએ. હવે તેઉકાય—અને માટે કહે છે––
वरटुं तंदुल मित्ता, तेउकाये हवंति जे जीवा । ते जइ खसखसमित्ता, जंबुदीवे न मायंति ॥२६॥
અર્થ– બંટી તદુલ માત્ર તેઉકાયમ વિશે જેટલા જીવે છે તે છેખસખસ પ્રમાણ શરીસ્વળ કરીએ તો જંબુદ્વિપમાં સમાય નહીં. ૮૫
ભાવાર્થ-–બટીને અથવા ચોખાના એક દાણા જેટલા તે કાયમાં જ્યારે ઉપર કહ્યા પ્રમાણે જીવે છે ત્યારે વિના કારણે અગ્નિ વિનાશ કરનારા, અગ્નિને ટાઢે કરવા-લાકડાઓનો બચાવ કરવા પાણી - ડનારા તેમજ કરડે દીવો ઓલવનારા માણસોએ તે કરતાં વિચારવાનું છે. પાણી રેડવાથી તો અગ્નિ જીની સાથે અસંખ્ય પાણીના જીવન વિનાશ થાય છે. અને હુંક મારીને દીવો ઓલવવાથી અગ્નિ જોની સાથે અસંખ્ય વાઉકાય જીવોનો વિનાશ થાય છે માટે, સુજ્ઞજનોએ જેમ ઓછો વિનાશ થાય તેમ કરવું જોઈએ.
હવે વાઉકાયને માટે કહે છે. जे लिंबपत्त मित्ता, वाउकाग हति जे जीवा । नम्मथ्यय लिलावमित्ता, जंयुदीवे न मागंति ॥१७॥
----લાંબા પાડાના જેટલી જગ્યા રોકનારા વાયુકામાં કરે છે તે દરેકને માથાની લીખ માત્ર શરીરવાળા કરીએ તે દીપમાં રમાય નહીં. 9
ભાવાર્થ-વાયુકામાં જ્યારે પૂર્વવત છવ સંભવ છે ત્યારે દિલોના વિમમાં લીન થયેલા અને શરીર સુખકારી સ્પર્શ માટે નિરંતર મંય ને કરારા પાણીને વિચાર કરવાનો છે કે માત્ર એક શરીરના સ્વર રમુખ માટે આમ વાયુકાયજીનો વિનાશ થાય તેમ કરવું ઘટીત નથી માટે હિ ને નિરંતર મ રહેનારી સમજીને તેના વિષયોમાં લીન થવું નદી તે ખરૂં કર્તવ્ય છે. દિન વિપપામાં લીન થયેલા પરભ દુ:ખ