Jain Dharm Prakash 1892 Pustak 008 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

સએધસત્તરી.
૧૮૩
રસૉ. રસેદ્રીના ૫ વિષય છે. ૧ ક્ષાર ૨ અમ્લ ૩ તીકત ૪ કટુ ૫ મિટ. ધ્રાણેંદ્રીના ૨ વિષય છે. ૧ સુગંધ ૨ દુર્ગંધ. ચક્ષુદ્રીના ૫ વિષય છે. ૧ શ્વેત, ૨ કૃષ્ણ, ૩ રક્ત ૪ પીત ૫ નીલુ વેદીના ૩ વિષય છે. ૧ જીવશબ્દ ર્ અવશબ્દ ૩ મિશ્રા‰. એ પ્રમાણે કુલ પાંચઇડીએના ત્રેવીશ વિષય છે. તે પાંચદ્રીઓમાંહેની એકેક ઈંદ્રીઓને વશ થયેલા જીવે પશુ આ ભવમાં પ્રાણને ગુમાવે છે.
૧ સ્પરૌં દ્રીના વથકી હસ્તિ પ્રાણ ગુમાવે છે અથવા તે પરતંત્રપણારૂપ મહાકટને પામે છે. રાજ્યમાં વિક્રય કરવા માટે અથવા તે તેને મારીને દતાદીકવડે આજીવીકા કરવાને અર્થે હસ્તિને પકડવાને ઇચ્છનારા
એ જે વનમાં હસ્તિ બહુ હાય છે ત્યાં મોટા ખાડા ખેાદી તેની ઉપર તૃણાદીકવડે આચ્છાદન કરી લે છે અને તેની ઉપર કાગળની કૃત્રીમહાયણી કરીને રાખે છે તથા હસ્તિનીનું સુત્ર ચારે બાજુ છાંટે છે તેના ગધવડે હસ્તિ માં આવે છે અને હાથણી સાથેના વિષયભાગની ઈચ્છાથી તે તૃણા આદીત ખાડા ઉપર ચાલે છે કે એકદમ આચ્છાદન ત્રુટી જાય છે અને તે ખાડામાં પડે છે; પછી જો તેને વેચવા હાયછે તે પ્રથમથી કરી રાખેલા રસ્તાએ તેને બહાર કાઢે છે અને નહી તે ત્યાંજ તેને મારીને દંતાગ્રિહણ કરે છે. આ પ્રમાણે માત્ર સ્પર્શેદ્રીના વશ થકી હસ્તિ દુ:ખનુંભા
જન થાય છે.
રસેદ્રીનાવશથી જળચર જીવેા પાતાના પ્રાણ ગુમાવે છે. જાળની અંદર ભરાવેલા કાંટાને અગ્રભાગે રાખેલું આમીરા અથવા બીજો ભક્ષ ૫દાર્થ ખાવા માછલાં આવે છે અને તે ખાય છે કે તરત કાંટામાં ભરાઇ જઇને પ્રાણ ગુમાવે છે.
ધ્રાણેદ્રીનાવશથકી ભ્રમર પ્રાણ ગુમાવે છે. સંધ્યાસમય અગાઉ ગધની ઇચ્છાથી સૂર્યવિકાસી કમળમાં તે પેસે છે. સૂર્યઅસ્ત થયાથી કમળ વિચાઇ જાય છે. વાંસને કાપીને પણ બહાર નીકળવાની શકિત ધરાવનાર ભ્રમર સ્નેહવશથકી કમળ કાપીને બહાર નીકળતા નથી. આખી રાત્ર દીખાનુ ભાગવે છે. પ્રાતઃકાળે સુર્યોદય અગાઉ હસ્તિ વિગેરે પ્રાણીસરાવરમાં જળ પીવા આવે છે તે! તે ભ્રમર સહીત કમળને ઉખેડીને મેઢામાં મુકે છે. એ પ્રમાણે ઘ્રાણેદ્રીનાવાથકી ભ્રમર પ્રાણ ગુમાવે છે. ચક્ષુદ્રીનાવશથકી પતગીએ પ્રાણ ગુમાવે છે. દીપકને દેખીને ચ