________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫૩
- પ્રતિક્રમણ. તુલ્ય ગણાય તેમ ચારિત્રને વિષે પણ આલોચનાની શંકાથી ક્રિયા કરે ન તે પશુવાપત્તિ થાય. જેમ વસ્ત્ર પહેરવા અને તે મલીન થાય તો તેને જ. લવડે નિર્મળ કરવા એ ઉત્તમ છે તેમ ચારિત્રને વિષે પણ કરવા યોગ્ય ક્રિયા કરવી અને તે કરવામાં લાગેલા અતીચારરૂપ મેલને આલોચના પ્રાયશ્ચિત રૂપ જળવડે સાફ કરે એજ ઉત્તમ છે.
૨ ઈસમિતિ વગેરેમાં સહસાત્કાર અને અનાભો નથી, માર્ગમાં વાત કર્યાથી અને ગૃહસ્થ ભાષા બોલવાથી–વગેરે પ્રમાદ કરીને જે દોષ લાગ્યા હોય તેને માટે મિથ્યાદુકૃત દેવું એ પ્રતિક્રમણ પ્રાયશ્ચિત્ત.
( ૩ ઈદ્રિના શબ્દાદિ વિષયને અનુભવીને કોઈને શંકા થાય કે શબ્દ દિવિષયમાં મને રાગદેષ છે કે નહિ? તે શંકા વિષયે આલોચના પૂર્વક મિદુષ્કત દઈ શુદ્ધ થવું એ મીશ્ર પ્રાયશ્ચિત
૪ અનેષણય આહાર શુદ્ધ બુદ્ધિથી ગ્રહણ કર્યા પછી અશુદ્ધ જણાયેલ. પ્રથમ પિરિસિએ આણેલો આહાર ચતુર્થ પિરસિ સુધી રાખવાથી કાળાતીત થયેલ, અર્ધજન ઉપરાંતથી આણેલો અથવા મગાવેલ ક્ષેત્રતીત થએલ આહાર અને સુર્યાદિય થયા શિવાય તથા સુર્યાસ્ત થયા પછી ઉદય થયાની અને અસ્ત નહી થયાની બુદ્ધિએ ગ્રહણ કરેલ આહાર––વગેરે અશુદ્ધ આહારનો ત્યાગ કરવો એ વિવેક પ્રાયશ્ચિત.
૫ કાયદાને નિરોધ કરી ઉપયોગ માત્ર દુઃસ્વપ્ન જનિત દોષ વિગેરેની શુદ્ધિ કરવી તે કાયેત્સર્ગ પ્રાયશ્ચિત્ત.
૬ સચિત અથવા પૃથ્વીકાયાદિને સંઘટ્ટ થવાથી લાગેલા દોષની, ગુરૂના બતાવ્યા પ્રમાણે નીવીથી તે છ માસના ઉપવાસ પર્યંતના તપથી શુદ્ધિ કરવી તે ત૫ પ્રાયશ્ચિત.
૭ થયેલા દેશને માટે વ્રતારોપણ કાળથી તે પાંચ અહો રાત્રીના ૫યાયને દુષણના ક્રમ પ્રમાણે છેદ કરવો તે છેદ પ્રાયશ્ચિત- જેમ દુઇ વ્યાધિના દોષથી શરીરના એક ભાગને શેષ અવયવની રક્ષાને માટે છેદ કરે તેને મ શેષ પર્યાયની રક્ષાને માટે દુષણના પ્રમાણમાં વ્રતપર્યાયનો છેદ કરવો. જે માણસ તપથી પણ દુર્દમ હોય, છ માસનો અથવા તેથી પણ ઊત્કૃષ્ટ તપ કરવાને સમર્થ હોય, એવા ભારે તપથી પણ શું! એમ બેલી તપના ગર્વવાળો હોય, તપ કરવાને અસમર્થ હોય, ગ્લાન બાળ અથવા વૃદ્ધ હોય, તપની શ્રદ્ધાવિનાને હોય અને નિષ્કારણે અપવાદ માર્ગ સેવવાની રૂચિવાછે હોય તેને માટે આ પ્રાયશ્ચિત છે.
For Private And Personal Use Only
