Book Title: Jain 1970 Book 67 Kasturbhai Lalbhai Amrut Mahotsav Visheshank
Author(s): Gulabchand Devchand Sheth
Publisher: Jain Office Bhavnagar
View full book text
________________
૨૮
સંમેલન સફળતા અને ઉત્સાહપૂર્વક પૂરું થયું; એ શ્રી કરતૂરભાઇની સ ́ધકલ્યાણુની ઉત્કટ અને નિમંળ ભાવના, દૂરદેશી અને વિરલ કાય શક્તિનું જ પરિણામ કહી શકાય. આવું સમેલન લાવવું અને સફળ કરવું એ એમના જ ગજાની વાત હતી. સંધના હિતની દૃષ્ટિએ આ કા ખૂબ ઉત્તમ અને મહત્ત્વનું થયુ. હાવા છતાં, જ્યારે એમને લાગ્યું કે આનાથી ધાર્યુ પરિણામ આવી શકે એમ નથી, ત્યારે તેઓએ, પ્રતિષ્ઠાના ખોટા ખ્યાલમાં અટવાયા વગર, ચાર વર્ષ પછી, શ્રીસંધ સમિતિને આટાપી લીધી. આ અંગેના નિવેદનમાં તેઓએ કહ્યું કે-“ અમને જણાવતાં ધણું દુ:ખ થાય છે કે આપણે ત્યાં સ્થિતિ વધુ ને વધુ કથળતી જાય છે. જેમ જેમ અમે ઊંડા ઊતરતા ગયા તેમ તેમ જે બનાવા અમારી જાણમાં આવ્યા તે અતિ ખેદજનક છે. આમ છતાં સ્થાનિક સ ંધે કે પૂજ્ય આચાર્ય મહારાજ આદિ શ્રમણ-સમુદાયના સહકાર ન મળતાં, અમારે, ન છૂટ, આ સમિતિને આટાપી લેવાના નિર્ણય કરવા પડ્યો છે, અને તે મુજબ સમિતિને આટાપી લેવામાં આવે છે. '
નિર્વાણ સમિતિના અધ્યક્ષ ઃ ભગવાન મહાવીરના પીસસેમા નિર્વાણુની વ્યાપક અને સમુચિત ઉજવણી માટે જૈન સંધના ચારે ફિરકાની જે અખિલ-ભારતીય સમિતિ રચવામાં આવી છે, એનું અધ્યક્ષપદ શેઠશ્રી કરતૂરભાઇને આપવામાં આવ્યુ' છે, એ બિના પણ તેઓ પ્રત્યેની ચાહના અને આદરની સૂચક છે. આ સમિતિનું કાર્યાલય મુંબમાં છે.
પેઢીની નિયમાવલી-ભવિષ્યમાં પણ શેઠ આણંદજી કલ્યાણુજીની પેઢીને વહીવટ સારી રીતે ચાલતા રહે, એ માટે પેઢીની નિયમાવલીમાં જે કંઇ સમુચિત ફેરફાર કરવાની જરૂર હતી તે કરીતે, એકાદ વર્ષ પહેલાં જ, એ કામ તેની દારવણીથી પૂરું કરવામાં આવ્યું, તે પણ એક ઘણું ઉપયોગી કાર્યં થયું.
સ્થતિની નિપુણતા–બાંધકામ અને જીજ્ઞે[હાર તરફના એમને રસ કેટલા ઊંડા છે! મને માટે તે એ ફુરસના શેખ ( Hobby ) નહીં પણુ જીવનના રસ જ છે. એમાં—ખાસ કરીને પ્રાચીન
શ્રી ક્ર. લા. અમૃત મટે ત્સવ વિશેાંક
ધર્મસ્થાનાના ઉદ્દારમાં—એમની ભક્તિ અને કલાસૂઝનાં દર્શન કરવા મળે છે. પ્રેમના આ રસ એવા વત છે કે એ માટે તેઓ પાાન તન-મનધન સહ અર્પણ કરે છે. પાંચેક વર્ષ પહેલાં ધંધુ. કામાં બંધાયેલ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય જ્ઞાનમંદિર ા વાતની સાક્ષી પૂરે છે. અને એમને જર્ણોદ્ધારની વિશિષ્ટ દૃષ્ટિ તેા અમદાવાદમાં શાંતિનાથથી પાળના શ્રી શાંતિનાથના દેરાસરના તાજેતરમાં થયેલ જાઁદ્વારમાં પણ જોવા મળે છે. પ્રાચીન લાકડકામને અને પથ્થરકામને ત્યાં કેવા સરસ સુમેળ થયા છે!
કળા તરફના અનુરાગ-શ્રી કસ્તૂરભાઇના કળા તરફના અનુરાગ કેવળ જીર્ણોધારામાં કે નવી ઈમારતામાં જ જોવા મળે છે, એવું નથી; તેઓએ પ્રાચીન અને અર્વાચીન કળાકારાની ઉત્તમ કાડીની પચીસમા જેટલી કૃતિઓ અને પુરાતત્ત્વના કેટક સુંદર અવ શેષો પણ વસાવ્યા છે.
વિદ્યામંદિર-પૂજ્ય મુનિશ્રી ક્રુણ્યવિજય′ની પ્રેરણાથી શ્રી કસ્તૂરભાઇએ પેાતાના ટુંબની સખાવતથી, સને ૧૯૫૫માં અમદાવાદમાં લાલભાઈ દલપતભાઇ ભારતીય સંસ્કૃતિ વિદ્યામંદિર સ્થાપ્યુ છે. ભારતીય તેમ જ પ્રાચ્યવિદ્યાના દેશ - વિદેશના અભ્યાસીએ અને વિદ્યાનેાને માટે ઉઘાતી સમી આ સંસ્થા ગુજરાતના અને જૈનસ ત્રના ગૌરવરૂપ છે. કરતૂઃ ભાઇ ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને તાવિદ્યા પ્રત્યે કેવાં આદર અને ભક્તિ ધરવે છે, તે આ ઉપરથી પણ જાણી શકાય છે. પૂજ્ય મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી, પૂજ્ય પ`ડિત શ્રી સુખલાલજી અને મુરબ્બી શ્રી રસિકભાઇ ટાલાલ પરીખ એ સંસ્થાના સલાહકારે છે.
પિતાના નામે ટ્રસ્ટ-શેઠ શ્રી કસ્તુરભાઈ, એમના મેટાભાઇ શ્રી ચીમનભાઇ અને ાનાભાઈ શ્રી નરાત્તમન્નાઈ (નરુસાઇ )એ સને ૧૯૨૬માં પેાતાના પિતાશ્રીના સ્મરણુ નિમિત્તો, છ લાખ રૂપિયાનું ટ્રસ્ટ કર્યું. તે વખતે ટ્રસ્ટ એકટ ન હતેા કેટલે ટ્રસ્ટનાં નાણાંના રાકાણ બાબત કોઈ પ્રતિબંધ ન હતા આ ૭ લાખનુ કાણુ એવી રીતે કરવામાં આવ્યું કે વખત જતાં એમાંથી સત્ત.વીસ લાખ થયા, અને આગળ જતાં અમદાવાદની એલ ડી. એન્જીનિયરીંગ