________________
પ્રકરણ બીજું હમ્મીરપુર અથવા હરગઢ
સિહી રાજ્યની સિહી તહેસીલ(પરગણું)માં સિરેહીથી નિત્ય ખૂણામાં ૯ માઈલ દૂર, સિદરથથી દક્ષિણ નિત્યમાં ૩ માઈલ દૂર, હણુદ્રાથી ઈશાન ખૂણામાં ૧૩ માઈલ દૂર, સેડાથી ઈશાન ખૂણામાં ૩ માઈલ દૂર, સિરોહીથી હણાદ્રા (અણાદરા) તરફ જતી જીર્ણશીર્ણ સડક(રસ્તા)થી લગભગ અરધે માઈલ દૂર મીરપુર” નામનું ગામ છે. આ મીરપુરથી પૂર્વ દિશામાં લગભગ એક માઈલ દૂર આબુના પશ્ચિમી ઢાળની તલેટીમાં આ સ્થાન આવેલું છે. આ સ્થાન ઘણું પ્રાચીન હોવાનું જણાય છે, અને તે “હમીરપુર” અથવા “હમ્મીરગઢ” નામથી લોકોમાં પ્રસિદ્ધ છે. તેની ત્રણ બાજુમાં પહાડની હારમાળા આવેલી છે, જ્યારે પશ્ચિમ તરફ મેદાન છે. પર્વતની નાની નાની ટેકરીઓ ઉપર આ શહેર વસેલું હતું. પર્વતરૂપી કિલ્લાથી વિંટાયેલું હોવા છતાં અત્યારે આ નગર સાવ ઉજજડ થઈ ગયું છે. ચાર જૈન મંદિરે, એક જૈન ધર્મશાલા, એક મોટી અને પ્રાચીન વાવ, એક નાનું શિવાલય, ટેકરી ઉપર તૂટ