________________
( ૧૧ )
અવલાકન.
આ લેખા સાથે સબધ ધરાવતા ઇતિહાસ આ પ્રમાણે છે
ગુર્જરેશ્વર પરમાર્હુત ચાલુકયનૃપતિ કુમારપાલ સ’ધ સમેત શત્રુંજયની યાત્રા કરી ગિરનાર તીર્થ ઉપર ગયા હતા. તે વખતે પર્વત ઉપર ચઢવા માટે રસ્તા બાંધેલા ન હતા તેથી ચઢનારને બહુ પિરશ્રમ પડતો હતો. રાજા કુમારપાલદેવ એ કઠિનતાના લીધે પર્વત ઉપર ચઢી શકયા નિહ અને તીર્થ પતિ નેમિનાથના પવિત્ર દર્શન કરી શયે નહિ. આના લીધે તેના મનમાં બહુ ખેદ થયેા. પછી તેણે એ કઠિનતાનુ નિવારણ કરવા માટે પાજ બંધાવવાના વિચાર કર્યાં અને પેાતાના સભાસદોને પૂછ્યું કે ‘ આ ગિરનાર પર્વત ઉપર ચઢવા માટે સુગમ પાજ કાણુ મંધાવી શકે એમ છે?’ ત્યારે મહાકવિ સિદ્ધ પાલે, જણાવ્યું, કૈ− મહારાજ ! ધર્મિષ્ઠ, નિષ્પક્ષ અને સદ્ગુણી એવા આ રાણિગનો પુત્ર આમ્ર ( અસલ નામ આંખડ યા આંખાક ધાવી શકે તેમ છે. ’કુમારપાલે આમ્રની એ વિષયમાં ચેગ્યતા જાણી તેને સારાષ્ટ્રના અધિપતિ ( સુખ ) નીમ્યા અને પર્વતની પદ્મા ( પાજ ) અંધાવવાના હુકમ આપ્યો. તદનુસાર આગ્ને કુશલતા પૂર્વક થોડાજ સમયમાં એ કાર્ય પૂર્ણ કર્યું અને તેના સ્મરણ માટે આ લેખા કાતરાવ્યા. આ વૃત્તાન્ત સોમપ્રભાચાર્યના મારવા ઋતિવૈધ અથવા હેમકુમારચરિતમાં છે કે જે સ. ૧૨૪૧ માં પૂર્ણ થયુ છે.
,
ઉપરના લેખા. નં. ૫૧]
( कुमार वालो ) उज्झिते नेमिजिणो न मए नमिओ त्ति झुरेइ । जंपर सहानिसण्णो 'सुगमं पज्जं गिरिम्मि उज्झिते को कार विडं सक्को ? ' तो भणिओ सिद्धवाण
?
૧૧
प्रष्ठा वाचि प्रतिष्ठा जिनगुरुचरणाम्भोजभक्तिर्गरिष्ठा
श्रेष्ठानुष्ठाननिष्ठा विषयसुखरसास्वादसत्क्तिस्त्वनिष्ठा । बंहिष्ठा त्यागलीला स्वमतपरमतालोचने यस्य काष्ठा धीमानाम्रः स पद्यां रचयितुमचिरादुज्जयन्ते नदीष्णः ||
Jain Education International
''
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
