________________
૨૭૮
ડૉન કિવસોટ! ફટકા મારવા માંડ્યા, અને એ ફટકા પોતાને વાગ્યા હોય એમ જોરથી બૂમો પાડવા માંડી.
ડૉન કિવકસોટને ચિંતા થઈ કે, એ મૂરખ પૈસાના લોભમાં ફટકા પૂરા થયા પહેલાં જ મરી જશે તો બધું જ હાથથી જશે! એટલે તેમણે ઓછામાં ઓછા બે હપતે એ ફટકા પૂરા કરવા તેને વિનંતી કરી; તથા કહ્યું કે, “મારી ગણતરી પ્રમાણે હજાર ફટકા પૂરા થયા છે, માટે અત્યારે હવે થોભી જા.”
પણ સાન્કોએ દૂરથી જ જણાવ્યું, “માલિક, મને તમે પૈસા ચૂકવી દીધા છે, માટે તમે જરા દૂર રહીને જ બીજા હજાર ફટકા ગણી લો, અને પછી મને રોકજો.”
ડૉન કિવકસોટ દૂર જઈ, અવળા ફરી, ફટકા ગણવા લાગ્યા. સાન્કો હવે એટલા જોરથી ઝાડોને ફટકારવા લાગ્યો કે, તેમની જાડી ચામડી પણ ઊતરી ગઈ. અને તેની બૂમો તેટલા જ પ્રમાણમાં બિચારા ડૉન કિવકસોટના હૃદય સોંસરી નીકળી જવા લાગી. ડૉન કિવકસોટને ખાતરી થઈ ગઈ કે, સાન્કો ફટકા તો દિલથી ખાય છે, અને જરૂર આખી સંખ્યા પૂરી થતાં લેડી ડુલસિનિયા મંત્રમુક્ત થઈ ત્યાં આવી પહોંચશે જ.
બીજા હજાર ફટકા પૂરા થતાં જ ડૉન કિવકસોટે તરત તેને થોભવાનું કહ્યું. સાન્કોએ કરાંઝતાં કરાંઝતાં બૂમ પાડી, “મારા બરડાની સ્થિતિ તમારાથી અંધારી રાતે પણ નહિ જોઈ જાય. માટે તમે પહેલાં મને મારો ઝભો દૂરથી નાંખો. એ ઓઢીને પછી હું તમારી પાસે આવીશ.”
સવાર થતાં તેઓએ મુસાફરી આગળ ચલાવી. રાતે તેઓ એક વીશીમાં ઊતર્યા. ડૉન કિવકસોટે સાન્કોને પૂછ્યું, વીશીના મકાનની હંફમાં બાકીના ફટકા પૂરા કરવા છે કે કેમ? સાન્કોએ જણાવ્યું કે, તેને ઝાડ વચ્ચે તથા રાતે ખુલ્લામાં ફટકા ખાવાનું વધુ ફાવશે. એટલે ડૉન કિરકસોટે એક રાત આરામની જવા દેવા તેને આગ્રહ કર્યો.
બીજો આખો દિવસ તેમણે વીશીમાં આરામ કર્યો. પછી રાત થતાં તેઓ ત્યાંથી વિદાય થયા અને એક ઝાડીમાં જઈ પહોંચ્યા. ત્યાં મધરાત
