________________
૧૫
દિવ્ય દીપ શિષ્ય વિચાર કરવા લાગ્યા. આ બન્ને “વત્સ! જે, આ એક પટ છે. એ પટને વિરોધી વાત છે. લેખંડની ડબ્બી અને પારસ- લીધે લોખંડ નું બની શકતું નથી. ભગવાનની મણિ! પારસમણિ અડે અને લોખંડ નું થઈ અને આપણી વચ્ચે પણ એક પટ છે એટલે જાય અને જે લેખંડ પારસમણિના સ્પર્શથી આત્મા પરમાત્મા બનતું નથી, એનું સ્વરૂપ સેનું ન થાય તે, કાં તે એ લોખંડ નથી, કાં પામતા નથી. જે આ પટ ખસી જાય તે આત્મા પેલે પારસમણિ નથી. ગુરુએ આ વિરોધી એ જ પરમાત્મા છે. એને ક્ષણની પણ વાર વાત કેમ કહી? મનમાં શંકા ઊભી થઈ. લાગતી નથી. ”
શિષ્ય ઝોળીમાંથી લોખંડની ડબ્બી કાઢી, આપણું વચ્ચે એક પટ છે, અંતર પટ બાર બાર વર્ષથી બહારની હવા ખાઈને આ છે. આ અંતર પટ ભલે પાતળે હોય પણ એ લોખંડની ડબ્બી પર કાટ પણ ચઢ હ. પટ છે, મલમલને હોય તો પણ એ કાપડનું ડબ્બી ગુરુને આપી. ગુરએ ધીમે રહીને ડી પટ છે અને ઝીણામાં ઝીણું પારદર્શક નાયલન
' ખાલી. ડખીની અંદર કપડું હતું. કપડાની હોય તો પણ એક અંતરાય છે. અંદરથી એણે પારસમણિ કાઢયે. પારસમણિના
આ અંતરાય (obstacle) જ્યાં સુધી તેજને જોઈને શિષ્ય બોલી ઊઠઃ “ગુરુજી!
ખસે નહિ ત્યાં સુધી એકબીજાને સ્પર્શ થત તમારી પાસે પારસ ?શાંત ચિત્તે ગુરુ બેલ્યા:
નથી. જ્યાં સુધી આ પારસમણિ લેખંડને અડે
નહિ ત્યાં સુધી કઈ દિવસ પણ આ સેનું “ હા”
શિષ્ય વિચારમાં પડી ગયો. એને કે , થાય નહિ. સૂઝે નહિ, એનું મન મૂંઝવણમાં પડી ગયું.
ભલે તમે વર્ષો સુધી જાપ જપ્યા કરે
પણ આ જીવ જ્યાં સુધી અંતરને મળ કાઢે એને થયું, શું સાચું માનવું? ગુરુ કહે છે કે
નહિ ત્યાં સુધી આ જીવ જીવ રહે, શિવ શિવ આ પારસમણિ છે અને બીજા હાથમાં લેખંડ બતાવે છે. બાર બાર વર્ષ બન્ને સાથે રહ્યાં
રહે. પણ જે ઘડીએ આ મેલ નીકળે, આ
વાસનાની આછી આછી પણ નાનકડી દીવાલ છતાં લેખંડ સેનું બન્યું નહિ.
તૂટી ગઈ, તમે તમારા આશ્ચર્ય વચ્ચે જોશો કે શિષ્યની મૂંઝવણુ ગુરુ સમજી ગયા અને
આ જીવ એ જ શિવ છે, આ આત્મા એ જ જે સમજે નહિ તે એ ગુરુ શાના?
પરમાત્મા છે. - ગુરુએ કહ્યું : “વત્સ ! હવે હું તને ૨હસ્ય બીજી ભૂમિકામાં તવેત મજૂમાં ભગવાનને સમજાવું. તને શંકા છે ને કે બાર બાર વર્ષ કહે છેઃ હે ભગવાન! હવે હું તારે છું, આ પારસમણિ અને આ લેખંડ સાથે રહેવા હવે તારે મને રાખવો પડશે, તારે મને સ્વીકારો છતાં લેખંડ સેનું કેમ ન બન્યું ?” “હા, પડશે અને મને તારા સ્પર્શથી સુવર્ણ બનાવે ગુરુજી.” શિષ્યની દષ્ટિને કેન્દ્રિત કરતાં ગુરુએ પડશે.' કહ્યું: “વત્સ! તું જોતું નથી કે વચમાં એક જ્ઞાનની ભૂમિકામાં આગળ વધતાં જ્યારે પટ છે, પાતળું કાપડ છે ! મેં પારસમણિને દર્શન થાય છે અને પડદો ઉંચકાય જાય છે કપડાની અંદર બાંધીને રાખેલ હતો. જે હવે ત્યારે લાગે છે કે અમુ-તું એ હું છું આ પટ ખસી ગયો.” જેવો પારસમણિ ડબ્બીમાં અને હું એ તું છે. તું મને તારા જેવો બનાવ મૂળે, આખી ડબ્બી સેનાની થઈ ગઈ નહિ, પણ હું તારા જેવું જ છું.
