Divyadeep 1970 Varsh 07 Ank 06

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 4

૮૦
બિકાનેરના શેઠની મુંબઇ, કલકત્તા, મદ્રાસ અને દિલ્હીમાં ચાર માટી પેઢીએ હતી. શેઠ બિકાનેરમાં આનથી જીવે એટલે અઢળક જૈસે હતા, પણ જ્યારે શેઠને કાગળ લખવાને હાય ત્યારે કાના માત્ર વગરના જ લખે. એ તે માત્ર અક્ષર લખી જાણે. હુગમર લખે તે હિંગ મરી સમજી લેવાનુ.
કાગળ
દસ વર્ષ પછી શેઠ પેઢીએની મુલાકાતે નીકળ્યા. મુંબઇની પેઢીના નાના મુનીમાને શેઠને જોવાની ઘણી જ ઇચ્છા. એટલે એતે શેઠને ધારી ધારીને જોવા લાગ્યા. શેઠે કાગળ ઉપર નિશાની કરેલી જગ્યાએ સહી કરી એટલે મુનીમ તા અક્ષરો જોઇને અજાયબ થઇ ગયા. શેઠ બુદ્ધિશાળી હતા એટલે હસીને કહ્યું : “મુનીમજી, આ અક્ષરા સામે શું જુએ છે ? જોવુ હાય તેા મારા આ કપાળ સામે જુએ !”
વાત સાચી છે. અક્ષરમાં શુ છે ? ઘણા ય એવા ઘૂંટી ઘૂંટીને મેતી જેવા અક્ષરો કાઢે પણુ મહિને દહાડે ખિસ્સામાં ખસેા રૂપિયા પણ ન હાય.
પુણ્ય અને પાપની આ રચનામાં જીવ કાં થઈને બેસે અને કર્તાના ભાવમાં ક ખાંધે જ જાય.
પણ જે જ્ઞાની છે તે સમજે છે: “જગતના ભાવાના હું કર્તા નથી. હું કાંઈ બનાવી શકું એમ નથી, મારાથી કાંઇ બની શકે તેમ નથી. હું તેા સાક્ષી થઇને રહેવાના.’
સાક્ષી થવાની મજા તેા એર છે. કેટ માં કેસ ચાલે ત્યારે વાઢી આવે, પ્રતિવાદી આવે, વકીલ આવે, સેલિસિટર આવે, ન્યાયાધીશ આવે અને સાક્ષીએ પણ આવે. મહેનત બધાને કરવાની. વાદી અને પ્રતિવાદીએ પેાતાના કેસને જોઈએ તેવા મરેડ આપીને સેલિસિટર પાસે બ્રીક્ બનાવે. કેસમાં રહી ગયેલી ખામીએ
દિવ્ય દ્વીપ
મગજમાં ગાઢવી કરીને વકીલે કા માં આવે. અને ન્યાયાધીશ બધી જ દલીલેા પૂર્વક બેઠો બેઠો સાંભળે.
એકાગ્રતા
કેસની સુનાવણી શરૂ થાય અને સાક્ષીને મેલાવવામાં આવે. પૂછે....ભાઇએ રૂપિયા આપ્યા ત્યારે તમે ત્યાં હતા ? “ હા” કેટલા આપ્યા ? “ ૫૦૧]− ” કેને આપ્યા ? ‘ફલાણા ભાઇને’” સાક્ષી પૂરી થઈ. સાક્ષી બહાર નીકળી ગયા. એને કેસ કેાની તરફેણમાં આવે તેને વિચાર પણ નહિ, અફ્સાસ પણ નહિ. એણે તા જે જોયું તે કહ્યું અને પતી ગયું. સાચા સાક્ષીને કાઇ વાંધેા નહિ, એને કાંઈ લાગે
વળગે નહિ.
કેસ પૂરો થાય, ન્યાયાધીશ એનેા ન્યાય આપે ત્યારે કાંતા વાદી રૂએ કાં પ્રતિવાદી રૂએ. અને હારે તેને વકીલ ઘરે જાય પણ ખાવાનુ ન ભાવે. જીવ મળ્યા કરે: મારા અસીલની ઈજ્જત ગઇ, એ બિચારા ખલાસ થઈ ગયા, ખરાખર plead ન કરી શકયા. અને લેક તેા ન્યાયાધીશને પણ ન છોડે. ‘ ન્યાયાધીશે અમને અન્યાય કરી નાખ્યા.’
પણ સાચા સાક્ષી તાકે માં આવે, ઊભા રહે, જુએ, કહે અને નીકળી જાય. એ સાચા છે પછી એને ખાટા કહેવાની હિંમત ન્યાયાધીશને થાય ખરી ?
સાચા સાક્ષી ખેલે અને એની આંખમાં અને શબ્દોમાં જોર આવે.
ઘણા વર્ષો પહેલાં અંતરીક્ષજીના કેસમાં પૂ. સાગરજી મહારાજને કેામાં જવુ પડયું. ન્યાયાધીશે કહ્યું: તમે હવે સાગદ લે કે હુ આ કૅમાં જે કહીશ તે ઇશ્વરની સાક્ષીએ કહીશ. પૂ. સાગરજી મહારાજે સેાગ લેવાની ના કહી. એમણે કહ્યું: “હું આજે સોગંદ લઉં એને અથ એ થયા કે અત્યાર સુધી હું જૂઠું ખેલતા હતા. મે તે જ્યારથી દીક્ષા