________________
દિવ્ય દીપ
૧૭૧ even૦૦૦૦૦૦૦૨ પ્રાપ્ત કરવાની ઈરછા કરનારાઓ પણ પોતાના
| જ માનસિક ની રોગિતા જ પ્રયત્નમાં સફળ થાય છે. સંકલ્પ પ્રમાણે સિદ્ધિ ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
પ્રાપ્ત કરવા માટે પુરુષાર્થની જરૂર છે. કોઈ પણ શારીરિક સૌંદર્યની દૃષ્ટિથી આરોગ્ય એ
સિદ્ધિ પુરુષાર્થ વગર પ્રાપ્ત થઈ શકતી નથી.
શાસ્ત્રોમાં દેવી અને આસુરી સંપત્તિનાં લક્ષણે કહ્યાં જેમ મુખ્ય બાબત છે તેમ માનવતાની દષ્ટિથી
છે. તેવી આસુરી સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરવા માટે પણ માનસિક નીરાગિતા એ મહત્વની બાબત હોવાથી
પુરષાર્થની જરૂર છે. માનવતા કેવળ પુરુષાર્થ પર તેને જ પ્રાધાન્ય આપવું એગ્ય છે. કેવળ શારીરિક
અવલંબેલી નથી. તેની પ્રાપ્તિ માટે પુરુષાર્થની વજન કે હષ્ટપુષ્ટતા પર જેમ શારીરિક આરોગ્યને
સાથે જ માનસિક નીરેગિતા એટલે પવિત્રતાની આધાર નથી તેમ ધન, સત્તા, વિદ્યા, કળા કે
જરૂર છે. તેથી માનવતાની દૃષ્ટિએ માનસિક પ્રતિષ્ઠા પર માનસિક આરોગ્યને આધાર નથી.
ની રેગિતા એ મહત્વની બાબત છે. તેની પ્રાપ્તિ બાળક બીજાના પ્રમાણમાં નાનું હોય, તેની
માટે જીવન વિષેના આપણું સંકલપમાં પવિત્રતા શકિત બીજાઓને પ્રમાણમાં ઓછી હોય તે
હેવી અત્યંત જરૂરી છે. તે નીરોગી હોય છે. અને બીજાઓમાં શકિત હોય છતાં તેઓ નીરોગી ન હોય એવું સંભવ મનુષ્યસ્વભાવ કુદરતથી કહો કે પરંપરાને છે. તે પ્રમાણે જે માનસિક નીરોગી હાથ લીધે કહે, સહેજે ભેગાસક્ત હોવાથી તેની તેમની પાસે ધન, વિદ્વત્તા, બળ, પ્રતિષ્ઠા જેવી ચિત્તવૃત્તિને પ્રવાહ તે પ્રમાણે ચાલતું હોય છે. કઈ વિશેષતા ન હોય તે તેમનું મન નિર્મળ મનના સંકલ્પ તે દિશામાં ચાલતા હોય છે. તેથી હશે. નિર્મળ મનમાં વાસ કરનારી દયા, ક્ષમા અને ધન, વિદ્યા અને કળા તરફ સ્વાભાવિક રીતે તેનું શાંતિ તેમની પાસે હશે, એટલે એકંદરે તેમનામાં ચિત્ત આકર્ષાય છે. તેમની પ્રાપ્તિથી સુખી થવાને માનવતા હશે અને ધન વગેરે હોય તેમની પાસે તેને હંમેશા પ્રયત્ન હેાય છે. તે બાજુના પ્રયત્નમાં માનસિક નીગિતા ન પણ હોય. આપણને સિદ્ધિની દૃષ્ટિથી તેને કદી અશક્યતા જણાતી સંકલ્પશકિત આપી છે એ તેની આપણા પર નથી. હાલ વિજ્ઞાનની વૃદ્ધિ પણ આજ કારણને કૃપા છે. તેને લીધે આપણે પિતા માટે કેટલાયે લઈને થાય છે. મનુષ્યની તે દિશા તરફ સહજ મહાન સંકલ્પ કરીને તે પાર પાડી શકીએ પ્રવૃત્તિ છે એ તેનું મૂળ કારણ છે. તે પ્રયત્નમાં મહાન ઈચ્છા હોય તે આપણે ધનવાન, સામર્થ્યવાન, આજે તે અસાધારણ પુરુષાર્થ કરે છે. માનસિક વિદ્વાન, કળાવંત અને વિજ્ઞાનસંપન્ન થઈ શકીએ, ઉન્નતિના હેતુથી મનુષ્ય હજુ એટલે પ્રયત્નશીલ અને ઈચ્છીએ તે આપણે સજજન થઈને થયે નથી. તે બાજુ તેને પુરુષાર્થ વદ નથી. માનવતા સિદ્ધ કરી શકીએ. આ પ્રકારની શક્તિ એટલે માનસિક ઉન્નતિની વાત તેને અશક્ય લાગે પરમાત્માએ આપણને આપેલી છે. તે આપણુ છે. પરંતુ મનુષ્ય પોતાની સંકલ્પશકિતને ઉપયોગ દરેકમાં સુપ્તપણે વાસ કરે છે. દઢ સંકલ્પથી તે તે દિશાએ કરતા રહે અને ચગ્ય માર્ગે પ્રયત્નશીલ શક્તિને આપણે જાગ્રત કરવી પડે છે. સંકલ્પથી રહે તે પિતાનું માનસિક આરોગ્ય સાધીને અને તે પ્રકારના દઢ પ્રયત્નથી માણસ પિવાને માનવતામાં ઉન્નત થઈ શકે એપિતાની સુપ્ત જોઈએ તે સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. ધનની શકિતને તેણે તે હેતુથી જાગ્રત કરવી જોઈએ. પાછળ લાગેલા અઢળક ધન પ્રાપ્ત કરી શકે છે. પિતાની ભેગાસક્ત વૃત્તિને ઓળખીને તેણે વિદ્યાની પાછળ લાગેલા વિદ્વાન થાય છે. બળના પહેલેથી સાવધપણે પવિત્ર અને ઉચ્ચ સંકલ્પ ઉપાસક બળવાન થઈ શકે છે. તે પ્રમાણે માનવતા ધારણ કર જોઈએ. દઢ નિશ્ચય, સંયમ અને
