________________
જ્ઞાનપંચમીની કથા.
આથી કંટાળેલા ગુરૂના મનમાં એ કુવિકલ્પ આવ્યું કે મારે માટે ભાઈ કાંઈ ભણ્ય નથી તેથી તે કૃતાર્થ અને સુખી છે. તેને નિરાંતે ઊંઘવાનું મળે છે. તે મૂર્ખ હોવાથી તેને કઈ પૂછતું નથી, તેથી કઈ પ્રકારની માથાફેડ તેમને નથી. તે મરજી મૂજબ ખાય છે અને ચિત્તની શાંતિમાં રહે છે. આવું મૂર્ખાપણું મને પણ મળે તે ઘણું સારૂં, કારણ કે મૂર્ણપણામાં મુખ્ય આઠ ગુણ રહેલા છેમૂર્ખ ૧ નિશ્ચિત્ત હોય છે, ૨ ઘણું ખાઈ શકે છે. ૩ લજજા ૨હિત મનવાળો હોય છે. ૪ રાત દિવસ સૂઈ રહે છે. ૫ કાર્યાકાર્યની વિચારણામાં આંધળે અને બહેરો હોય છે. ૬ માન અને અપમાનમાં સમાન હોય છે. ૭ રેગ રહિત હોય છે. ૮ મજબૂત શરીરવાળે હેાય છે.”
“આવું વિચારીને મનમાં નક્કી કર્યું કે હવેથી કોઈને ભણાવીશ નહિ. પૂર્વનું ભણેલું ભૂલી જઈશ, નવું ભણુશ નહિ. ત્યાર પછી બાર દિવસ મૌન રહ્યા. આ પ્રકારના રૌદ્રધ્યાનમાં પાપની આલોચના કર્યા સિવાય મરીને તે વસુદેવ સૂરિ તમારા પુત્ર થયા છે. પૂર્વ ભવમાં બાંધેલ તીવ્ર જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદયથી તે અત્યંત મૂર્ખ અને કુષ્ઠ રેગી થયેલ છે. માટે ભાઈ વસુસાર મરીને માનસ સરોવરમાં હંસ થયે છે. કર્મની વિચિત્ર ગતિ છે ”
ઉપર પ્રમાણેનાં ગુરૂનાં પિતાના પૂર્વ ભવને જણાવનારાં વચન સાંભળીને વરદત્ત કુમારને જાતિ સ્મરણ જ્ઞાન થયું. ક્ષણ માત્ર મૂછ પામીને સ્વસ્થ થઈને કુમારે ગુરૂને કહ્યું કે ગુરૂનું વચન સત્ય છે.
