Chitkar

Author(s): Hemchandrasuri Acharya
Publisher: Sanghavi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust

Page 14

(થોડા કિચડ અને કચરાના ઢગલાદિ કે અશુચિ પદાર્થો પાસેથી પસર થતાં નાકનું ટેરવું ચઢી જાય છે જેનું, તેવા હે માનવ ! તું નરકમાં આ દુર્ગધો કેવી રીતે સહન કરીશ તે વિચારી લેજે.)
ત્યાંના આહાર વગેરેમાં પણ રસ, લીંબડાની ગળો આદિ કરતા અનેકગણો કડવો હોય છે વળી, આહાર લીધા પછી અત્યંત વિકૃત રૂપે પરિણમે છે. અત્યંત કફ કે પરૂ રૂપે પરિણમે છે. જમીન કે બીજા પણ પદાર્થોના સ્પર્શ વીંછી કે અગ્નિના સ્પર્શથી અત્યંત ભયંકર પ્રકારના હોય છે. વળી, સતત પીડાથી આક્રાંત તેમના વિલાપાદિના શબ્દો પણ અત્યંત ભયંકર હોય છે.
પરસ્પર વેદના : નારકીમાં રહેલા જીવો અત્યંત દુઃખ ભોગવતાં છતાં તેમના રાગ-દ્વેષ, વેર-ઝેર, ક્રોધાદિ કષાયો ઓછા થતા નથી. આ જીવ નરકના દુઃખો વેઠવા તૈયાર છે, પણ તેના કારણભૂત રાગ-દ્વેષ, કષાય છોડવા તૈયાર નથી.
પૂર્વભવના વૈરવાળા નારકીના જીવો ભેગા થતા પરસ્પર એકબીજા પર પ્રહાર કરે છે. શસ્ત્રો તેમને શોધવા જવા પડતા નથી. જમીનમાં જ મોટા મોટા પત્થરો અને જીવલેણ શસ્ત્રો પહેલા હોય છે. તે ગ્રહણ કરીને પરસ્પર પ્રહારો કરતા તેઓ ભયંકર રીતે ઘાયલ થઈ ઘોર પીડાઓ ભોગવે છે. વળી, વૈક્રિયરૂપ વિકુર્તીને પણ કે વૈક્રિય લબ્ધિથી શસ્ત્રો વિક્ર્વીને પણ પરસ્પર એક બીજા પર પ્રહાર કરે છે. આ રીતે પણ અંગ કપાતા-કતલખાનાના પશુની જેમ ભૂમિ પર કપાયેલા અંગવાળા તેઓ આળોટે છે.
નરકમાં સમ્યગ્દષ્ટિ જીવો તત્ત્વની વિચારણા દ્વારા સ્વકૃત કર્મનો ઉદય જાણી બીજા દ્વારા અપાતા દુ:ખોને સ્વયં સહન કરે છે, પણ પોતે બીજા જીવો પર પ્રહાર કરતા નથી.
તેથી સમ્યગ્દષ્ટિ નારકના જીવો મિથ્યાષ્ટિ જીવો કરતા અલ્પ પીડાવાળા અને અભ કર્મોવાળા
© ૫૪
-
હોય છે. બીજા મિથ્યાષ્ટિ જીવો ક્રોધથી પરસ્પર દુઃખની ઉદીરણાઓ કરતા ઘણા કર્મો બાંધે છે અને વેદના પણ પ્રચૂર ભોગવે છે.
પરમાધામીકૃત વેદના : ૧લી ત્રણ નરકમાં પરમાધામી દેવો હોય છે. આ દેવો આમ તો પૂર્વભવના અજ્ઞાન કે સશલ્ય તપથી ભવનપતિના અસુરનિકાયમાં ઉત્પન્ન થયેલા હોય છે. પરંતુ પોતાની કુતુહલવૃત્તિથી નારકીમાં આવીને નરકના જીવોને પીડા આપે છે. આ દેવો એવી આસુરિક વૃતિવાળા હોય છે કે બીજાને વગર કારણે પીડા આપવામાં, દુઃખ ઉપજાવવામાં અને દુ:ખના કારણે કલ્પાંત કરતા, ભય પામતા, નાશ-ભાગ કરતા જીવોને જોઈને તેમને આનંદ થાય છે. આ પોતાની આસુરિક વૃત્તિને સંતોષવા તેઓ નરકમાં જઈને નરકના જીવોને વિવિધ પીડાઓ કેવી રીતે આપે છે, તેના માત્ર અંશો જ વિચારાય છે.
પૂર્વે નિકૂટમાંથી નરકના જીવના શરીરના ટુકડાઓ કરીને બહાર ફેંકવાની તેમની પ્રવૃત્તિ જોઈ. પછી દૂર દૂર ફેંકાયેલા શરીરના અંગો ભેગા થઈ, એક કદરૂપા શરીરનું નિર્માણ થાય છે તે જોયું.
તે અત્યંત કદરૂપા, ભીષણ, ભયાનક શરીરવાળા નારકીના જીવો ચારે બાજુ ભટકે છે. પરમાધામીઓ તેને પડે છે. ભાલા ઘોંચે છે. શરીરના ટુકડાઓ કરી વારંવાર ફેંકે છે. કયારેક આખા ને આખા નારકને અગ્નિના સળગતા ભટ્ટામાં ફેંકે છે અને અંદર પ્રજવલિત થતા તેઓની કરુણ ચીસો સાંભળીને આનંદ પામે છે. પરમાધામીથી ભયભીત થયેલા નારકો ચોતરફ દોડે છે તો તેને દૂરથી બાણોથી વીંધે છે. નજીક જઈ તલવારથી માથું ને ધડ જુદુ કરે છે. ક્યારેક હાથ-પગ વગેરે કાપી નાખે છે. ક્યારેક પકડીને શેરડીની જેમ યંત્રમાં પીલી નાખે છે. ક્યારેક