________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૧૧૬ ]
| [ ઢાળા કરવો [તે અહિંસા-અણુવ્રત કહેવાય છે]; (પર-વધકાર) બીજાને દુઃખદાયક, (કઠોર) કઠોર [અને] (નિંદ્ય) નિંદવા યોગ્ય (વચન) વચન (નહિં ઉચારે) ન બોલવાં તે [ સત્યઅણુવ્રત કહેવાય છે.)
ભાવાર્થ- સમ્યજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી સમ્યક્રચારિત્ર પ્રગટ કરવું જોઈએ. તે સમ્મચારિત્રના બે ભેદ છે- (૧) એકદેશ (અણુ, દેશ, સ્થૂળ) ચારિત્ર અને (૨) સર્વદેશ (સકલ, મહા, સૂક્ષ્મ) ચારિત્ર, તેમાં સકલચારિત્રનું પાલન મુનિરાજ કરે છે અને દેશચારિત્રનું પાલન શ્રાવક કરે છે. આ ચોથી ઢાળમાં દેશચારિત્રનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. સકલચારિત્રનું વર્ણન છઠ્ઠી ઢાળમાં આવશે. ત્રસ જીવોની સંકલ્પી હિંસાનો સર્વથા ત્યાગ કરી નિપ્રયોજન સ્થાવર જીવોનો ઘાત ન કરવો તે * અહિંસા-અણુવ્રત છે. બીજાના પ્રાણોને ઘાતક, કઠોર
* નોંધઃ- (૧) આ અહિંસા-અણુવ્રતનો ધારક જીવ “આ જીવ હણવા યોગ્ય
છે, હું આ જીવને મારું' એ પ્રમાણે ઈરાદાપૂર્વક કોઈ ત્રસ જીવની સંકલ્પી હિંસા કરતો નથી. પરંતુ આ વ્રતનો ધારક આરંભી, ઉધોગિની
અને વિરોધિની હિંસાનો ત્યાગી હોતો નથી. (૨) પ્રમાદ અને કષાયમાં જોડાવાથી જ્યાં પ્રાણઘાત કરવામાં આવે છે ત્યાં
જ હિંસાનો દોષ લાગે છે, જ્યાં તેવું કારણ નથી ત્યાં પ્રાણઘાત હોવા છતાં પણ હિંસાનો દોષ લાગતો નથી. જેમ પ્રમાદ રહિત મુનિ ગમન કરે છે; વૈદ-ડોકટર રોગીનો કરુણાબુદ્ધિથી ઉપચાર કરે છે, ત્યાં સામે
નિમિત્તમાં પ્રાણઘાત થતાં હિંસાનો દોષ નથી. (૩) નિશ્ચયસમ્યગ્દર્શન-શાન પૂર્વક પ્રથમના બે કષાયોનો અભાવ થયો હોય
તે જીવને સાચા અણુવ્રત હોય છે, નિશ્ચયસમ્યગ્દર્શન ન હોય તેના વ્રતને સર્વજ્ઞદવે બાળવ્રત (અજ્ઞાનવ્રત ) કહેલ છે.
Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
