Book Title: Buddhisagar
Author(s): Sangramsinh Soni
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra

View full book text
Previous | Next

Page 105
________________ बुद्धिसागरः अथ पद्मरागादयः। [मूल] प्रायो हि मणयः सर्वे पद्मरागादयो हिताः। स्वच्छाः स्निग्धप्रभा ज्योतिष्मन्तो रागविराजिताः॥३६५॥(४.१००) (अन्वयः) प्रायः पद्मरागादयः सर्वे मणयः हि हिताः, स्वच्छाः, स्निग्धप्रभाः, ज्योतिष्मन्तः, रागविराजिताः। (अर्थः) पद्मराग आदि सभी मणि स्वच्छ, स्निग्ध प्रभावाले, चमकीले और रंगीन होते है ऐसे मणि हित करते है। [मूल] अमनोज्ञश्च दुर्विद्धो लेखाकीर्णः सशर्करः। कलुषो मन्दकान्तिश्च मणिः सर्वोऽपि गर्हितः॥३६६॥(४.१०१) (अन्वयः) अमनोज्ञः, दुर्विद्धः, लेखाकीर्णः, सशर्करः, कलुषः, मन्दकान्तिः च मणिः सर्वोऽपि गर्हितः। (अर्थः) जो दिखने में अच्छा नहीं है, जो बुरी तरह से छेद किया गया है, जिसमें रेखा पड गई है, जिसमें जाली है, जो गंदा है, जिसकी कान्ति मन्द है ऐसा मणि गर्हित माना गया है। अथ नागमणिः। |मूल] शिखिकण्ठालिवर्णो यो दीपप्रदीपशिखाप्रभः। दृश्यते मूर्ध्नि नागानामन? मणिरुत्तमः॥३६७॥(४.१०२) (अन्वयः) यः शिखिकण्ठालिवर्णः, दीपप्रदीपशिखाप्रभः नागानां मूर्ध्नि दृश्यते, सः अनर्घ्य मणिः उत्तमः। (अर्थः) जो मणि मोर के कंठ के समान वर्णवाला है, अग्निशिखा के समान जिसकी कान्ति है ऐसा अमूल्य मणि नाग के मस्तक पर हि दिखता है वह उत्तम है। [मूल] बिभर्ति धरणीधवो मणिमहर्घ्यमेनं सदा, भवन्ति खलु तस्य नो रिपुविषाग्निदोषाः क्वचित्। न तस्य विषये कदाचिदपि सम्भवन्तीतयः, जयेत् स जगतीतलं ननु मणे: प्रभावादपि॥३६८ ॥(४.१०३) (अन्वयः) धरणीधवः सदा एनम् अनर्घ्य मणिं बिभर्ति, रिपुविषाग्निदोषाः तस्य खलु नो क्वचित् भवन्ति। तस्य विषये कदाचिदपि इतयः न सम्भवन्ति, ननु स मणेः प्रभावादपि जगतीतलं जयेत्। (अर्थः) जो राजा इस मूल्यवान मणि को सदा धारण करता है उसको शत्रु विष और अग्नि के दोष नहीं लगते है। उसके विषय में कभी भी कष्ट नहीं होते, मणि के प्रभाव से वह तीनों जगत को जित लेता है। १. अयं श्लोकः हस्तप्रतिषु न दृश्यते-को२०००८, को१५९३२, ओ २८७८

Loading...

Page Navigation
1 ... 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130