________________
છે પરંતુ સૂક્ષ્મ શરીર તૈજસ-કાર્મણાની અપેક્ષાએ શરીર સહિત જાય છે.
ગર્ભગત જીવના આહારાદિ : ગર્ભમાં ઉત્પન્ન થતાં પ્રથમ સમયે માતાના રૂધિર અને પિતાના વીર્યના સમિશ્રણને આહારરૂપે ગ્રહણ કરે છે. તપશ્ચાત માતાએ ગ્રહણ કરેલા રસ વિકારોનો એક ભાગ ઓજ રૂપે ગ્રહણ કરે છે. ગર્ભસ્થ જીવને મળ-મૂત્રાદિ હોતા નથી કારણ કે તે જીવ જે આહાર ગ્રહણ કરે છે તેને શ્રોતેન્દ્રિયાદિ રૂપે પરિણમાવે છે. તે સર્વાત્મ રૂપે આહાર ગ્રહણ કરે છે. રસતરણી નાડી નાભિકા નાલ દ્વારા ગર્ભગત જીવ માતાના શરીરમાંથી રસ ગ્રહણ કરે છે. માતાની રસહરણી નાડી દ્વારા જે આહાર થાય તેને પ્રક્ષેપાહાર કહી શકાય છે. તે નાડી માતાના જીવ સાથે પ્રતિબદ્ધ અને સંતાનના જીવ સાથે સ્પષ્ટ હોય છે અને બીજી પુત્રજીવ રસહરણી દ્વારા ગર્ભસ્થ જીવ આહારનો ચય-ઉપચય કરે છે. તેથી ગર્ભસ્થ જીવ પરિપુષ્ટિને પ્રાપ્ત કરે છે. તે નાડી સંતાનના જીવ સાથે પ્રતિબદ્ધ અને માતાના જીવ સાથે સ્પષ્ટ હોય છે.
જે અંગોમાં માતાના આર્તવનો ભાગ અધિક હોય છે, તે કોમલ અંગ-માંસ, રક્ત અને મગજ; તે ત્રણ અંગ માતાના કહેવાય છે.
જે અંગોમાં પિતાના વીર્યનો ભાગ અધિક હોય તે ત્રણ કઠોર અંગ-અસ્થિ, મજ્જા અને કેશ, રોમ તથા નખાદિ પિતાના કહેવાય છે. શેષ સર્વ અંગ માતા અને પિતા બંનેના કહેવાય છે. સંતાનના ભવધારણીય શરીરના અંત પર્યંત માતા-પિતાના તે અંગ શરીરમાં રહે છે.
ગર્ભગત, સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય અને સમસ્ત પર્યાપ્તિઓથી પર્યાપ્ત જીવ, વીર્ય લબ્ધિ દ્વારા, વૈક્રિય લબ્ધિ દ્વારા, શત્રુસેનાનું આગમન સાંભળીને, અવધારણ કરીને, પોતાના આત્મપ્રદેશોને ગર્ભથી બહાર કાઢે છે, બહાર કાઢીને વૈક્રિય સમુઘાત કરે છે. વૈક્રિય સમુઘાતથી સમવહત થઈને, ચતુરંગિણી સેનાની વિક્રિયા કરે છે, ચતુરંગિણી સેનાની વિક્રિયા કરીને, તે તેનાથી શત્રુસેના સાથે યુદ્ધ કરે છે. તે અર્થ- ધનનો કામી, રાજ્યનો કામી, ભોગનો કામી, કામનો કામી,
પ૪
