Bada Kosh

Author(s): Ratilal S Nayak, Bholabhai Patel
Publisher: Akshara Prakashan

Page 492

तिलांजलि देना
૪૮૭
तोप के मुँह पर
તિસ્ત્રાંત તેના : તિલાંજલિ આપવી (મૃતકને સૂત્ર સેના : ફોગટનું આગળ વધારવું તલની અંજલિ આપવી; ત્યાગ કરવો)
તૂન પડુના કોઈ વાતનું બહુ વધારે વધી જવું કે તીન સૌ : ત્રણ કોડીનું (તુચ્છ)
ઉગ્ર રૂપ ધારણ કરવું તીન તૈર હોના : ત્રણ ને તેર કરવાં (વેરણછેરણ તૃ શ્રી મદ પટ્ટા છિપાનાં : ઘાસ ઓઠે પહાડ કરવું)
છુપાવવો (નાની અમથી ચીજમાં ઘણું મોટું રહસ્ય તીન-પત્ર રજા : તીનપાંચ કરવું, ઝઘડા કે છુપાવવું) પંચાતની વાત કરવી
તૃપા રે વાર સાફના : ઘાસ બરાબર સમજવું તીન તેર જૈઃ નહિ ત્રણમાં કે નહિ તેરમાં (જે (તુચ્છ સમજવું). કોઈ ગણનામાં ન હોય)
તૃ હિના (વા પડના) દીનતા દેખાડવા મોંમાં તીન નો તે ચાર ઃ ત્રણ લોકથી ન્યારું તણખલું લેવું (અસાધારણ)
7 ફૂટના તૃણ તૂટવું; નજર લાગે એવું સુંદર હોવું તારી તથા ભાંતિ મનાવા નાના: તીરની તૃપા તોફા: સંબંધ છોડવો; નજર ન લાગવા માટે જેમ ભોંકાવું અત્યંત કષ્ટદાયી હોવું)
ઉપાય કરવા તીર વત્નીના યા વિના : તીર ફેંકવું (યુક્તિ તેરા-મેરા કરના તારુંમારું કરવું (મોહમાયામાં ભિડાવવી)
ફસાવું; કોઈ વસ્તુ માટે લડાઈ-ઝઘડો કરવો) તીરકારના તીર મારી લેવું (કોઈ ભારે કામ કરી તે 8ાના વા ના યા વહાલા : તેલ ચઢાવવું લેવું)
(વિવાહ અગાઉ વર કે વધૂને તેલ લગાવવા જવાની तीर हाथ से निकल जाना या तीर कमान से छूट વિધિ પૂરી થવી)
ગા: તીર કમાનથી નીકળી છૂટવું (પૂર્વ સ્થિતિ તેત્ર નિવના : તેલ કાઢવું (ખૂબ કામ લેવું) પાછી ન ફરી શકે એમ થવું)
તેત્ની વ ચૈત્ર : ઘાંચીની ઘાણીનો બળદ (કઠોર તીર વનના તીસમારખાં બનવું (પોતાને પરિશ્રમ કરનાર વ્યક્તિ; હર સમય કામમાં લાગી અતિ શૂરવીર સમજવું ને શેખી વધારવી)
રહેનાર વ્યક્તિ) તુ નોકા યા વિનાના: તુકબંદી કરવી તેવર વહન : ભવાં ચઢવાં; ક્રોધભરી આંખ થવી તુજ ન હોવા : ચિત્ય ન હોવું
તેવા દાના: ક્રોધના વેગથી આંખનાં ભવાં ચઢાવવાં તુર્કો-વતુ નવાબના : મોંતોડ જવાબ દેવો તેવર પર વન પના: ભવાં તંગ થવાં; ક્રોધના કારણે તુરપ પત્તા : વિજય અપાવનારી વસ્તુ; એવી આંખની ભમર વાંકી થવી યુક્તિ જેથી સફળતા મળે
તેવર વતનના : ભવાં સંકોચવાં; મિજાજ બદલવો તુવદ(૨)વિ વિશેષતા એ છે કે એના ઉપર તેવરત્ન કોના : ઉદાસ ઝુદ્ધ કે ખિન્ન થવું આટલું વધુ
તૈશ તિલ્લાના : કોઈને ક્રોધમાં આવવાનું કરવું તુત નાના: કોઈ પણ કામ માટે ઊતરી પડવું તૈ જૈ માના: ક્રોધમાં આવવું તુલા રૈના યા હોવા : તત્પર કટિબદ્ધ કે ઊતરી તો ૩૮ના યામિનના : હજાર રૂપિયા રાખવાની પડનાર હોવું
થેલી ગણવી (ઘણું ધન આપવું) સુન્ની દુકાનેં વહન : સમુચિત ને સારી રીતે તોતા પાનના : પોપટ પાળવો (રોગને જાણી જોઈને | વિચારીને વાતો કહેવી
વકરવા દેવો; કોઈ વ્યસન કે વ્યાધિ હોવી) તૂ તૂ-રના અશિષ્ટ શબ્દોમાં વિવાદ કરવો; તત્તે કી તરહ પરના યા વતનના : પોપટની ગાળાગાળી કરવી; તકરાર કરવી
પેઠે આંખો ફેરવવી (બેશરમ બનવું) તૂતી વોત્રના : કોઈની તતૂડી ચાલવી; કોઈનો ગજ તને વશ તરદરદના : પોપટની પેઠે રટવું (અર્થ ખાવો
સમજ્યા વિના કંઠે કરવું). તૂ 8ાનાયરફારનાથામવાના કરવા તત્તે-સાથોનના: પોપટની જેમ બોલવું (મીઠી બોલી
ના: તોફાન મચાવવું (ઉપદ્રવ ખડો કરવો). બોલવી) તૂપની હા હોના: તોફાન ખડું થવું (બખેડો તોપવીત્રામીકતારના: કોઈ મહાન વ્યક્તિને માન મચવો)
આપવા તોપનો અવાજ કરવો તૂનર્વાવના: લંબાઈ ખેંચવી આવશ્યકતાથી બહુ તોપ મુંદરાના તોપને મોઢે બાંધી વધારે આગળ વધી જવું)
ગાળો છોડી પ્રાણદંડ દેવો