Bada Kosh

Author(s): Ratilal S Nayak, Bholabhai Patel
Publisher: Akshara Prakashan

Page 524

मन बाग बाग होना
મન વાળ વાળ હોના : મન ખૂબ પ્રસન્ન થવું મન ભરના : મન ભરવું (તૃપ્તિ થવી; સમાધાન થવું)
મન મારી દોના ઃ મન ભારે હોવું (મન ઉદાસ હોવું; અંતસ્થાપથી પીડિત હોવું)
મન મોક્ષ ન રહે ખાના : જીવ બાળીને રહી જવું (અત્યંત માનસિક વેદના થવી)
મન માનના : મન માનવું (અચ્છું લાગવું; સંતોષ થવો; પ્રેમ થવો; પસંદ પડવું)
મનમાની જરના : મનમાની કરવી (પોતાની ઇચ્છા
મુજબ વ્યવહાર કરવો)
મનમાની ધરત્નાની ના : જે ઇચ્છા હોય તે મુજબ કરવું; સ્વેચ્છાચારી થવું મન મારના : મન મારવું (મનને વશમાં લેવું) મન માર રહ્ નાના : મન મારીને રહી જવું મન મિત્તના : મન મળવું મન મેં આના : મનમાં આવવું મન મેં ગડ઼ના : મનમાં પેસી જવું (પસંદ આવવું; પ્રિય લાગવું)
મન મેં ઘર ના : મનમાં વાસ કરવો (મનમાં સ્થાન બનાવવું)
મન મેં ચોર હોના : મનમાં ચોર હોવો (મનમાં કંઈ દગો કે પ્રપંચ હોવો)
મન મેં ના જરના યા ાના : કોઈના મનમાં વાત સારી રીતે બેસવી કે બેસાડવી
મન મેં ઘમના : મનમાં વસવું (પસંદ આવવું; પ્રિય લાગવું)
મન મેં હૈના : મનમાં બેસવું (પસંદ આવવું) મન મેં બૈત હોના : મનમાં મેલ હોવો (મનમાં બુરાઈ દુર્ભાવ વેર આદિ હોવાં) મન મેં ર૯ના : મનમાં રાખવું (ગુપ્ત રાખવું; સ્મરણ રાખવું)
મન મૈલા વારના : મન મેલું કરવું (ચિત્તમાં દુર્ભાવ પેદા કરવો)
મન મૈા હોના : મન મેલું હોવું (દુ:ખી હોવું; દુર્ભાવવાળું હોવું)
મન મોટા વરના : મન મોટું કરવું
મન મોત તેના ઃ મન ખરીદી લેવું (હૃદય મુગ્ધ કરી
:
લેવું) મન રહના : મન રાખવું મન હ્તાના : મન જોડવું
મન સ્નેના : મન લેવું (મનની વાત જાણવી) મન સે ઉતરના : મનથી ઊતરી જવું મન દૂરના : મન હરવું
૫૧૯
माथा ठनकना
મન હૈરા યના : મન લીલું કરવું (ચિત્ત પ્રસન્ન કરવું)
મર્ મિટના : મરી જવું
મને જો ભી છુટ્ટી ન હોના : મરવાની પણ ફુરસદ ન હોવી
મરમ્મત ના : મરામત કરવી (પીટવું; ધોલાઈ કરવી)
મળે જો મારના : મરેલાને મારવું મલ્હાર ગાના : મલ્હાર ગાવો (બહુ પ્રસન્ન થઈને કંઈ કહેવું)
મશાન તેર હૂઁજના : મશાલ લઈને શોધવું મસે ભીના : મૂછો નીકળવાની શરૂઆત થવી (જુવાનીનો આરંભ થવો)
મસાન નાના યા સાધના : મશાણ જગાડવું (તંત્રની સિદ્ધિ માટે શ્મશાનમાં મડદામાં ચેતન લાવવું) મસ્તળ ઘી જરના : માથું ઊંચકવું મસ્ત ફાળાના : માથું નમાવવું મસ્તર નીચા અના : માથુ નીચું કરવું મસ્ત પર હાથ હોના : મસ્તકે હાથ હોવો મસ્તી ફાડ઼ના : મસ્તી કરવી (ઘમંડ કે એંટ દૂર થવી) મસ્તી ફ્લાડુના : મસ્તી ઝારવી (ઘમંડ કે એંટ દૂર કરવી)
મસ્તી મારના : મસ્તી મારવી (મોજ ઉડાડવી) મહાભારત મચના : મહાભારત મચવું (ખૂબ લડાઈઝઘડા થવા)
મહાભારત મળ્યાના મહાભારત મચાવવું (ખૂબ લડાઈઝઘડા કરાવવા)
માઁગ ઉનના : સેંથીનું સિંદૂર ભૂંસાવું (વૈધવ્ય આવવું) માઁગ જા સિન્દૂર મિટાના : સેંથીનું સિંદૂર મિટાવવું (વિધવા બનાવવી)
માઁન-જોલ તે સુછી રહના : સેંથી ને કૂખ બંનેથી સુખી રહેવું (સ્ત્રીઓનું સૌભાગ્યવતી તથા સંતાનવતી રહેવું)
માઁગ પારના : સેંથી પાડવી
માળ મેં સિન્દૂર વહના : સેંથીમાં સિંદૂર ચઢવું મારૂં ના નાત : માઈનો લાલ
માત હાના : માત ખાવું કે થવું (પરાજિત થવું; હારવું)
માત વાતના યા તેના : માત કરવું (હરાવવું) માથા પિત્તના : માથું ઘસવું (ખુશામત કરવી) માથા ટેના : માથુ ટેકવવું (ભૂમિ સાથે મસ્તક જોડી પ્રણામ કરવા, આત્મ સમર્પણ કરવું) માથા નળના : માથું ઠણકવું (કોઈ દુર્ઘટનાની આશંકા થવી)