________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૮, ૧૬ જુન ૨૦૦૨]
પ્રાતઃ કાળે ભગવાન આદિનાથનું સ્મરણ!
ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ પૃથ્વીનાથ ઋષભદેવે પોતાના વ્યવહારથી જ | શ્રી ઋષભદેવ જેવા દાતા ક્યાંથી મળે? ધર્મ આચરવાનું નક્કી કર્યું. આ સમયે પાંચમાં | આમ દાન દેતા એક વર્ષ વીત્યું અને રાજત્યાગનો દેવલોકને અંતે વસનારા અરૂણ, આદિત્ય, સમય આવી પહોંચ્યો. લોકોને જોઈતી વસ્તુ મળી સારસ્વત આદિ લોંકાતિક દેવો આવ્યા અને તેમને રહેતી હતી તેમ છતાં લોકોએ પણ ઋષભદેવનું ઋષભદેવને નમસ્કારપૂર્વક પ્રાર્થના કરી, “હે નાથ! | થોડું દાન સ્વીકાર્યું. એક વર્ષ દરમિયાન ૩૮૮ કરોડ હવે ધર્મતીર્થ પ્રવર્તાવી જગતનું કલ્યાણ કરો.” અને ૮૦ લાખ સોનૈયાનું દાન કર્યું. ચૈત્ર વદિ
પૃથ્વીનાથ ઋષભદેવે સ્મિતપૂર્વક તેનો | આઠમને દિવસે પૃથ્વીનાથે રાજવૈભવનો અંચળો પ્રત્યુત્તર વાળ્યો. લોકાતિક દેવો સહર્ષ વિદાય થયા. | ઉત્તાર્યો અને સંયમધર્મનો સ્વીકાર કર્યો. મસ્તક ધર્મતીર્થ પ્રવર્તાવવાની ઇચ્છાવાળા પૃથ્વીપતિ | પરના કેશકલાપનો ચાર મુષ્ટિ વડે લોચ કર્યો. દેવ, ઋષભદેવ શાંત ચિત્તે રાજમહેલ તરક પધાર્યા | દાનવ અને માનવે અપલક દૃષ્ટિએ આ અદ્ભુત આનંદમાં ગરકાવ થયેલા રસિયાઓએ
| દશ્ય જોયું. છઠની તપશ્ચર્યાવાળા ઋષભદેવે ચારિત્ર નિરાંતે વસંતોત્સવ ઉજવ્યા કર્યો, પણ રાજમહેલમાં
ગ્રહણ કર્યું. આ સમયે જ એમને મન:પર્યવજ્ઞાન આવીને શ્રી ઋષભદેવે રાજત્યાગનો ને સંયમધર્મ |
| પ્રાપ્ત થયું. સ્વીકાર કરવાનો પોતાનો નિશ્ચય જાહેર કર્યો. સાધુનું જીવન કેટલું કઠિન હોય છે! એમાં
આ સમાચાર થોડીવારમાં બધે પ્રસરતાં | ખાંડાની ધાર પર ચાલવાનું હોય છે. ઉઘાડું માથું ભરત વગેરે કુમારોની, વફાદાર સચિવાદિ
અને ઉઘાડા પગ સાથે વિહાર કરવાનો, ટાઢ અને સેવકોની અને નાના બાળ માફક ઉછરેલાં |
તડકો વેઠવાનો, ભિક્ષા માંગીને ખાવાનું અને પ્રજાજનોની ચિંતાનો પાર ન રહ્યો.
ભોંયપથારીએ સુવાનું. ઋષભદેવે કચ્છ અને લોકોને ધર્મ વિષયક કશું જ્ઞાન નથી. ધર્મ શું
મહાકચ્છના રાજાઓને સંસ્કારી બનાવ્યા હતા. એ
ચાર હજાર રાજાઓ પણ એમની પાછળ રાજપાટ તે લોકો જાણતા નથી. કેવળ પોતાના પ્રાણપ્યારા
ત્યાગીને ચાલી નીકળ્યા. પ્રભુનો વિયોગ તેમને વ્યાકુળ બનાવી રહ્યો છે. શ્રી ઋષભદેવે પોતાના રાજ્યની બરાબર વહેંચણી
દીક્ષા વખતે કરેલા ઉપવાસના પારણાનો કરી, યુવરાજ ભરતને રાજદંડ ગ્રહણ કરવા આજ્ઞા
સમય થઈ ગયો, પણ ભગવાન કશું ગ્રહણ કરતાં કરી. બીજી રાજકીય વ્યવસ્થા પણ કરી દીધી અને
નથી. રસાળ ઝાડનાં ઝુંડ તો ફળથી ઝૂમી રહ્યા એક વર્ષ માટે ભગવાને સાંવત્સરિક દાનની
હતા. પણ એને જાણે કિંપાક ફળ સમજી એને સ્પર્શ શરૂઆત કરી.
કરતાં નથી. સ્વાદિષ્ટ જળનાં નવાણ ભર્યા છે.
પરંતુ ખારાધૂધ દરિયો ભર્યો છે એમ સમજી પ્રભુ ચતુષ્પથ તથા દરવાજાઓ પર ઘોષણા |
| એનું આચમન પણ કરતાં નથી. કોઈએ ભોજનના કરાવી કે, “જે એનો અર્થી હોય, તેણે આવીને તે
થાળ ધર્યા તો કોઈએ સોનારૂપાના થાળ ! લઈ જવું. ભગવાન મોં માંગ્યું આપશે.'
For Private And Personal Use Only
