Atmanand Prakash Pustak 098 Ank 09 10

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક ૯-૧૦, ૧૬ જુલાઈ-ઓગસ્ટ ૨૦૦૧ રહેતું નથી. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જીવન | આવશ્યક છે. વાત-પિત્ત અને કફ આ ત્રણે માટે આહાર છે, આહાર માટે જીવન નથી. તેથી | પ્રવૃતિઓની જાણકારી મેળવી લેવી જોઈએ. સાધક આત્માએ હંમેશા સાદો અને સાત્વિક કયારે ખાવું, કેટલું ખાવું, ક્યાં ખાવું, કેવી રીતે ખોરાક જ લેવો જોઈએ. જે ભોજનથી તબિયત | ખાવું તે સઘળી બાબતો સમજીને તેને અમલી બગડે અને બુદ્ધિ કુંઠિત થાય તેવું ભોજન તો | બનાવવી જોઈએ. હરગિજ લેવું જોઈએ નહિ. માત્ર સ્વાદ ખાતર !
સાદો, સાત્વીક, મરી મસાલા-તેલ વગેરે જ ભોજન લેવું યોગ્ય નથી.
જેમાં ઓછા હોય તેવો અને સહેલાયથી પચે બહુ સ્વાદિષ્ટ ખોરાકથી આહારની માત્રા | તેવો ખોરાક સાધકને માટે યોગ્ય છે. બહુ વધી જતાં હોજરીના, આંતરડાના અને યકૃત ઘીવાળી, પચવામાં ભારે હોય તેવી તથા મીઠાઈ (લીવર) ના અનેક રોગ થવાનો સંભવ છે. | વગેરે વાનગીઓ ભોજનમાં લેવાથી પચવામાં આવા ખોરાકથી ઉંઘ અને આળસ વધી જાય છે ઘણો સમય લાગે છે. તળેલી વાનગીઓ લાંબા છે. તામસિક ગુણોની વૃદ્ધિ થાય છે અને સમય સુધી હોજરી તથા નાના આંતરડામાં રહે સ્વાધ્યાય, જાપ, પ્રભુભક્તિમાં એકાગ્રતા લાવી | છે અને તે કારણથી પેટ ઘણા કલાકો સુધી ભારે શકાતી નથી. અહિંસા અને બ્રહ્મચર્યની બાબતમાં રહે છે. આમ ભારે આહાર લીધા પછી, પણ શિથિલતા આવી જાય છે પરિણામે સાધક | સ્વાધ્યાય અને ધ્યાન પ્રવૃત્તિમાં સાધકનું મન પોતાની સાધક દશા ગુમાવી બેસે છે.
એકાગ્ર રહી શકતું નથી. માણસે ભૂખ હોય ત્યારે જ ભોજન લેવું. આપણા તન-મનથી સ્વસ્થતા, વાણીની જોઈએ. ભૂખ લાગ્યા વિના ભોજન લેવાથી તે ક્ષમતા, અને શ્વાસોશ્વાસની નિયમિતતા આપણા પચી શકતું નથી અને અજીર્ણ થઈ જાય છે. | આહાર પર જ નિર્ભર છે. તેથી તમારી પ્રકૃતિ ભૂખ લાગે ત્યારે ભોજન લેવામાં ન આવે તો | વિરુદ્ધ આહાર લેવાવો જોઈએ નહિ. ભૂખ લાગે શરીરબળ ક્ષીણ થઈ જાય છે. અને ભૂખ વિના | ત્યારે જ ભોજન કરવું જોઈએ અને અજીર્ણ થયું. ભોજન લેવાથી શરીરને નુકશાન થાય છે. તેનું હોય ત્યારે ભોજનનો ત્યાગ કરી ઉપવાસ કરવો. વાત ખાસ યાદ રાખવી જરૂરી છે. જમતી વેળા જોઈએ. પોતાની શારીરિક પ્રકૃતિનો ખ્યાલ કરવો અત્યંત
(ભગવાન મહાવીર....પાનું ૧૨ ચાલુ) | ઉમંગ આવે છે. સમ્યક્દષ્ટિ દેવોને વૈભવી અને
સર્વ પ્રથમ શકેન્દ્રએ ભગવાનની અને ! વિલાસી જીવન વ્યર્થ લાગે છે અને ભક્તિના માતા ત્રિશલાની ત્રણ વાર પ્રદક્ષિણા કરી. | આનંદમાં અનેરો ઉલ્લાસ જાગે છે. એમના હૃદયમાં અપાર ભક્તિભાવ ઊભરાતો ભગવાન મહાવીરના આગમને ચારેય હતો.
દિશાઓને અજવાળી દીધી. દેવદેવીઓ પાસે અપાર ભૌતિક વૈભવ હોય, સંસારની સઘળી સુખસમૃદ્ધિ હોય, પરંતુ આવા દેવોને પણ ભગવાનની ભક્તિમાં ભારે |