________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૪.
શ્રી વીરચંદ ગાંધી : ત્યારે અને અત્યારે !
www.kobatirth.org
—કુમારપાળ દેસાઇ
એકસે વર્ષ પહેલાંની ઘટનાનુ` ધાયુય ન હાય તેમ અણધારી રીતે પુનરાવતન થયું!
ઇ. સ. ૧૮૯૩માં શિકાગેામાં ચેાજાયેલી પ્રથમ વિશ્વધમ પરિષદમાં જન્મ્યાજ એક પેન્ટકાસ્ટ નામના પાદરીએ હિંદુ ધમ ને હલકા ચીતરવાની કોશિષ કરી હતી, લ'ડનથી આવેલા એ પાદરીએ એ પ્રથમ વિશ્વધમ પરિષદમાં એમ કહ્યું કે હિંદુ ધમાઁના મંદિરો તે રૂપજીવિનીઓનાં ધામ છે. ત્યાં વળી ધમ, સચ્ચાઈ અને પવિત્રતાની વાત કેવી ? આ પાદરીની ટીકા દક્ષિણ ભારતમાં ચાલતી દેવદાસીની પ્રથા સામે હતી.
થડી ક્ષણા તા એ વિશ્વધર્માં પરિષદમાં સન્નાટા છવાઈ ગયા હતા! એ સમયે ૨૯ વર્ષોંના યુવાન વીરચંદ રાઘવજી ગાંધીએ ઊભા થઈને કહ્યું કે “ ભલે અહીં હુ. જૈન ધર્મના પ્રતિનિધિ તરીકે આવ્યે હોઉં, પણ જે હિંદુ સમાજમાંથી ટુ' આવું છું એની આવી ટીકા હું કદી સાંખી નહીં લઉં. '' પછી એમણે કહ્યું ૐ લંડનના આ પાદરી પાસે ભારત વિષેની કાઇ પ્રત્યક્ષ માહિતી નથી. માત્ર કેઇ બીજાએ પાસેથી સાંભળેલી ‘ ફો-હેન્ડ' માહિતીના આધારે તેઓ આ ટીકા કરી રહ્યા છે.
એ પછી મહુવાના જુવાન વીરચ'દ ગાંધીએ એક પછી એક સચાટ દૃષ્ટાંતાથી ભારતીય પુરૂષની ગરિમા અને ભારતીય સ્ત્રીના સચ્ચારિત્ર્યની જોશભરી રજુઆત કરી. વીરચંદ ગાંધીએ કહ્યું કે આ એ 'િદુ ધમ' છે કે જેને માટે ગ્રીસના ઇતિહાસકારે એ નાંધ્યુ છે કે, કોઇ હિંદુ કયારેય અસત્ય ખેલતા જાણ્યા નથી અને કાઈ હિંદુ સ્ત્રીને કયારેય અપવિત્ર જાણી નથી. ’’
k
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
આટલું કહ્યા બાદ માથે સેાનેરી કિનારવાળી પાઘડી, લાંબા ઝભ્ભા, ખભે સુદર ભરતકામવાળી શાલ વીંટાળનાર યુવાન વીરચંદ ગાંધીએ સામે પ્રશ્ન કરતાં કહ્યું,
“ અરે ! ભૂતકાળની વાત જવા દે. આજની વાત કરુ' તે પણ તમે કહેશેા કે ભારતીય સ્ત્રી જેવી ચારિત્ર્યવાન સ્ત્રી અને ભારતીય પુરૂષ જેવા નમ્ર માનવી તમને ખીજે કયાંય દેખાય છે ખરા ? ’’
યુવાન વીરચ'દ ગાંધીની વિદ્વતા પર સહુ વારી ગયા અને એની વકતૃત્વ છૂટા પર આનિ પેાકારી ગયા,
બરાબર એકસા વધુ માદ તાજેતરની
શિકાગોની વિશ્વધર્મ પરિષદમાં ભારતના ગૌરવને ખંડિત કરવાના એક પ્રયાસ થયે. આમેય જગતના ચાકમાં ભારત એની વાત રજૂ કરવામાં ઘણુ નબળું પૂરવાર થયેલુ છે, આથી તા અમેરિકામાં ભારતની વાતને યાગ્ય રીતે રજૂઆત કરે તેવી “ લેાખી” ઊભી કરવાની આજે જરૂર પડી છે. ભારત વિષે પારાવાર ભ્રાંત ભ્રમણાઓ ફેલાયેલી જોવા મળે છે.
For Private And Personal Use Only
તાજેતરની વિશ્વધમ પરિષદનાં આર લે
વાતાવરણમાં એક પ્રકારની ગરમી હતી. ભારતના કાશ્મીર પર કહેવાતા અત્યાચારાના ચાપાનિયાં હે'ચાતા હતા. મેટી સખ્યામાં આવેલાં પંજાબીએમાં પણ કયાંય કાક ઉગ્રવાદી પેસી
ગયા હતા.
વિશ્વધમ પરિષદના મહ વનાં પ્રવચન શરૂ થયા, ત્યારે એક બે વ્યક્તિએ અમુક ધર્માંના
