Atmanand Prakash Pustak 089 Ank 09

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

બ્યાના જ હોય છે અને બીજો સમવાય સ'મધ પુણ્ય અને પાપ `ને ભિન્ન છે કારણ કે તેના કે જે અભિન્ન એવા ગુણ ગુણી, ક્રિયાક્રિયાત્રાન, કાય ભૂત સુખ અને દુ:ખ એકી સાથે અનુભવી અવયવ અવયવી માદિની સાથે હાય છે, આત્મા શકાતા નથી. ચેડુ' પુણ્ય એ સુખ અને શેડુ અને કમ' એ મને ભિન્ન કૂબ્યા છે તેથી તેષાય એ દુ:ખ-એમ માનીને પુણ્ય અગર પાપ એકને ઘટ અને આકાશના સમધની જેમ સયેાગ-એમાંથી એકજ પદાથને માની લેવાયી પણ કામ સબંધ છે, બદ્ધામકચિત્ સમવાયસ ધ ચાલી શકે તેમ નથી. માનવામાં પણ હરક્ત નથી કારણ કે મૂ` ક્રમના અમૃત આત્મા સાથે સમજાય સ’'ધ અવિરુદ્ધપણે
ઘટી શકે છે
સુખ-દુ:ખના કારણભુત પુણ્ય અને પાપ એ એ જુદા સ્વતંત્ર દ્રવ્યેા છે. સમીક્ષીત પુણ્યપાપાત્મક એકજ ક્રમ કાઇ પણ રીતે શિાંત થઈ શકતુ' નથી. કારણ કે તે પ્રકારના સમ્મીક્ષિત
સારી આત્મા કથાચિત્ ભૂત છે તેને અથ
એ છે કે તે અનાદિકાળથી ક્ષીરનીર અને તાહા-પુણ્ય પાપાત્મક કર્માંના મધનુ કાઈ એવુ સમ્મી લિત કારણુ હેવુ... જોઇએ. પરંતુ તેવુ કારણ આ જગતમાં હયાત નથી.
ગ્નિી જેમ કર્મ પુદ્ગલાથી બદ્ધ છે. પૂર્વ કદી પણ ક્રમ પુદ્ગલેથી તે યુદ્ધ નહાતા એમ નથી એ કારણે તેનું વર્તમાન સ્વરૂપ સથા અમૂ નથી કિન્તુ કથ ંચિત્ મૂતે આત્માને જો સવથા અમૂ માનીએ તામૂ દ્વારા તેના અનુગ્રહ થઈ શકે નહિં કિંતુ મદિરા આદિ યેાગ્ય દ્રવ્યે રડે આત્માને થતા ઉપદ્માત અને બ્રાહ્મી ઉત્તમ દ્રબ્યા વડે આત્માને થતા અનુગ્રહ અનુભવાય છે. તેથી સ્રસ્ક્રારી જીવ એકાંતે અમૂ
નથી.
પુણ્ય અને પાપ
આત્મા છે. તેના પરલેક છે અને પરલેાકનુ કારણ ક`ના સબધ પણ છે તો પછી પુણ્ય અને પાપની ક્ષિદ્ધિ કરવા માટે ક્રે!ઇ નવા અનુમાનની આવશ્યકતા નથી.
૯ ૬ ]
કમબ’ધનાં કારણુ મિથ્યાત્વ, અવિરતિ દિ હેતુએ છે. તે સ` હેતુઓની સાથે મન-ચનકાયાના યેગીરૂપી હેતુ તા રહેલા જ હેાય છે. યે!ગ હમેશા એક સમયે શુભ યા અશુભ એકજ ચૂàાઇ શકે છે જંતુ શુભાશુભ ઉભય સ્વરૂપ ચેમ પ્રત્યક્ષ એકજ સમયે કદી હાઇ શકતા નથી. એજ કારણે તેના કાર્યરૂપ પુણ્ય અને પાપ, સ્પ્રે એ સ્વત'ત્ર
એમ સહજ રીતે સિદ્ધ થાય છે.
સુખાનુભવમાં નિમિત્ત થનારા ક્રમના શુભ પુદ્દગલા તે પુણ્ય છે અને દુ:ખનુભવમાં નિમિત્ત થનાશ કર્મોના શુભ પુ લે તે પાપ છે, પુણ્ય અગર પાપ છે એકજ પટ્ટા છે અથવા બેમાંથી એક પણ નથી એમ માનવાથી જમતમાં સુખદુ:ખાનુભવની વ્યવસ્થા ઘટી શકે તેમ નથી,
સ્વર્ગ અને નરક
પરલેાકની સિદ્ધિમાં આપી એ જોઇ ગયા ચતુ’તિ રૂપી સ’સારમાં પરિભ્રમણ એજ માત્માને પરલેક છે એ ચાર ગતિામાં મનુષ્ય અને તિય ય ગતિ સહુકોઇને પ્રત્યક્ષ છે પરંતુ દેવ અને નારક એ એ ગતિ કેાઈ ને પણ પ્રત્યક્ષ નથી. તે પછી તે પણ જગતમાં છે એમ શી રીતે માની શકાય ? આ પ્રકારના પ્રશ્ન કરનાર આગમ પ્રમાણને માનનારા નથી; એ તે આપાંમાપ સિદ્ધ થાય છે.
તેમ છતાં પણુ દેવલેક અને નાકી પ્રત્યાક્ષાત પ્રમાણા દ્વારા ટટી રીતે સિદ્ધ છે તેટલી રાતે
(નનુ ધાન પેજ નંબર ૧૦૦ ઉપર )
[આત્માન'-પ્રકાશ