________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જોઈએ, તેમની વ્યવરથા કેવી રીતે કરવી આત્માને સાચી વાત કહેવામાં આવે ત્યારે જોઈએ ઈત્યાદિ અનેક વાતનું સાચા અર્થમાં તે પિતાના હઠાગ્રહને વળગી રહેતું નથી, સાચી ઉત્સગ-અપવાદ સહિત અત્યંત હૃદયસ્પર્શી વાતને સ્વીકાર પણ કરે છે, અને સાચી વાતને વર્ણન આ ત્રીજા સૂત્રમાં છે. માતા-પિતા અમલમાં મૂકવાને પ્રારંભ પણ કરે છે અને આદિને સંતૈષીને, વૈભવ પ્રમાણે દીનદુઃખી આદિ- જેનામાં કર્મબહુલતા નથી તેવા પવિત્ર આરાધક ને પણ સંતોષીને પ્રભુની પૂજા કરીને, સદ્ગુરુ આત્માની તે ઉત્તરોત્તર શુદ્ધિજ થતી જાય છે. સમીપે, લકિક ધર્મમાંથી લે કે ત્તર ધર્મમાં અને એને પારમાર્થિક પ્રશમ સુખના પરમ જવા પૂર્વક દીક્ષા કેવી રીતે લેવી જોઈએ એ આનંદનો અનુભવ થાય છે. વાતનું અત્યંત માર્મિક વર્ણન આ ત્રીજા ક્રમને સાચો આરાધક સ્પષ્ટ સૂત્રમાં છે એટલે આનું પ્રવજ્યાગ્રહણવિધિસૂત્ર કે ગુરુ ઉપર બહુમાન એ જ ખરેખર મોક્ષ છે એવું ખરેખર સાર્થક નામ છે.
કારણ કે ગુરૂબહુમાન મોક્ષનું અમેઘ કારણ છે. (૪) પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કર્યા પછી, પ્રત્રજ્યાનું ગુરુ બહુમાનથી જ તીર્થકર ભગવાન સાથે સંબંધ પરિપાલન કેમ કરવું, તેનું અત્યંત મહત્ત્વનું જોડાય છે. ગુરૂ ઉપર જેને બહુમાન નથી તે ગમે વર્ણન ચાથા સૂત્રમાં છે. દીક્ષા લેવા માથી કય તેટલી ક્રિયા કરે તો પણ ખરેખર એ ક્રિયાજ પૂર્ણ થઈ જતું નથી. સાચા ઉપાયથી જ સાધ્ય નથી.” એની ધમક્રિયાઓ કુલટા સ્ત્રીની ઉપવાસિદય થાય છે. એટલે સાચી રીતે સાધુ જીવન સાદ ક્રિયાઓ જેવી છે. જેમ કુલટા સ્ત્રી ગમે જીવવાની કળા ચોથા સૂત્રમાં સુ દર રીતે વર્ણવી તેટલી તપ આદિ ક્રિયા કરે પણ એની કશી છે. જીવનમાં સર્વત્ર સમાના હોવી જોઈએ. કિ મત નથી તેમ આ ગુરઆજ્ઞા માં નહિં રહેનાર કેઈપણ હઠાગ્રહ ન હોવા જોઈએ. આગ્રહ એ શિષ્ય ગમે તેટલી ક્રિયા કરે તે પણ તત્ત્વજ્ઞાની પિતેજ દુઃખ છે. ગુરુકુલવાસ ગુરુ ઉપર ની ‘દરિટમાં એ નિધ કિયા છે સંસાર પરિભ્રમણ અત્યંત બહુમાન, ગુરુવચનની આરાધના માંજ એજ તેનું ફળ છે. આવી સમજ ણુ આવે એનું મારૂ હિત છે એવી દૃઢ માન્યતા, ગુરુ શુશ્રુષા નામ સાચું જ્ઞાન છે. આવો જ્ઞાની સંયમને ઈત્યાદિ ગુણ હોય તે જ દીક્ષા સાર્થક થાય છે, આરાધક આત્મા દીક્ષા લઈને અનેક જન્મ સુધી આવા ગુણોથી યુક્ત બની ચાશ સાથી રહીત થઈ, આરાધના કરીને કર્મો ખપાવીને છેવટે અવશ્યમેવ મેં ક્ષનું લય રાખી શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરવું મોક્ષમાં જાય છે. ઇત્યાદિ અનેક વાતે સંયમનુંજોઈએ.
પ્રવ્રયાનું યથાર્થ પરિપાલન કેવી રીતે થાય દીક્ષા લીધા પછી પણ, ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે એ જણાવવા માટે આ ચોથા સૂત્રમાં વિસ્તારથી આરાધનાની જેને પડી નથી તેને કોજ લાભ સુંદર રીતે વર્ણવેલી છે. માટે આનું નામ નથી એવા માણસને સાચી વાત કહેવાથી પણ પ્રજાના પરિપાલનું સૂત્ર છે. દાખ થાય છે અથવા સાચી વાત કહીએ તો પણ (૫) પ્રવ્રજવાના સાચા પરિપાલનનું ફળ એ અવગણના કરે છે અથવા એને સ્વીકારતા સિદ્ધિની-મોક્ષની પ્રાપ્તિ છે. આ સિધ્ધ અવતે નથી જ. એના કરતા તે આરાધના બુધિથી સ્થાનું સ્વરૂપ કેવું છે, એમાં પરમ આનંદ છે આરાધન કરવા જતા કર્મ બદ્ધતાને લીધે તથા ઈત્યાદિ અનેક વાતો દાર્શનિક પધ્ધતિથી શાસ્ત્રામાનવસ્વભાવની નિર્બળતાને લીધે થે દેષ નુસારે પાંચમાં સૂત્રમાં વર્ણવેલી છે. સાંખ્ય તથા લાગી જાય વિરાધના થઈ જાય તે પણ તે પર બૌધ્ધ દર્શનના વિચારોની પણ આમાં આલોચના પરાએ મોક્ષનું કારણ બને છે. આવા આરાધક ( અનુસંધાન પેજ ૪૭ ઉપર )
જાન્યુઆરી-૮૭]
| ૪૫
For Private And Personal Use Only
