Atmanand Prakash Pustak 084 Ank 01

Author(s): Kantilal J Doshi
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

• 6qત.60 વર્ષ. સંક૯૫
• ૫, ૫, શ્રી ભદ્રકરવિજયજી ગણીવર્ય મનુષ્યમાં રહેલી નિર્બળતાઓનો લે કે તિરસ્કાર કરવાનું અંતરથી મન થતું નથી. જેટલે તિરસ્કાર કરે છે તેટલે તેનામાં રહેલા મનુષ્ય સ્વભાવની આ ઉર્ધ્વગામિતા પર વિશ્વાસ બળ અને શક્યતાઓને આદર કરતા નથી. તેની મૂક્યા પછી કઈ વ્યક્તિને અનાદરથી જોવાની જડતા પર જેવા જેથી ઘા કરે છે તેવા કે તેથી ટેવ છૂટી જાય છે અને આદરથી જોવાની ટેવ અડધા જોરથી પણ તેનામાં રહેલા ચૈતન્યને પડે છે. પછી તે અજ્ઞાનીઓને હસતે નથી કે આદર કરતાં નથી. મનુષ્યમાં દેખાતી ક્ષુદ્રતા દુષ્ટ પ્રત્યે ઘણા દર્શાવતો નથી. બાળકની દુર્બળજેટલી ખુંચે છે તેટલી તેનામાં રહેલી વિરાટતા તાની તે હાંસી કરતું નથી કે સ્ત્રીઓને અબલા પ્રત્યે પ્રેમ કરવાને લેશ માત્ર વિચાર કરતા નથી ગણીને તુચ્છકારતે પણ નથી. તે જાણે છે કે મનુષ્યની શેતાનીયત લે કે ને નજરે તુરત ચઢી દુષ્ટતા, દુર્બળતા કે અજ્ઞાનતા એ તે ચીતન્યની જાય છે, પરંતુ તેની દિવ્યતા તે તેમનાં ધ્યાન આજુબાજુ વીંટળાયેલી અશુદ્ધિઓ માત્ર છે. બહાર જ હો જાય છે.
સોનાની કાચી ધાતુમાં મિશ્રિત થયેલાં ખડક દરેક વ્યક્તિમાં જડતા અને રીતન્ય અને મટેડી કે અન્ય ધાતુઓને જોઈને કોઈ સોનાને વસેલા છે. જડતા એને અધોગતિ તરફ ખેંચે ફેકી દેતું નથી. તે પછી અદ્ભુત શકયતાઓથી છે. તન્ય તેને ઉર્વગામી બનાવવા કેશિષ ભરેલા વ્યક્તિત્વવાળા માનવને શી રીતે તિરસ્કારી કરે છે. વ્યક્તિ માત્રને જીવનને આ નિરંતરની શકાય વ્યક્તિમાં રહેલી સુવર્ણ સમી દિવ્યતા ખેંચતાણ અનુભવવી પડે છે, જડતા છે કે ટાળી પર તો પ્રેમ જ પ્રગટાવી શકાય. નીચમાં નીચ ટળી શકતી નથી. છતાં તેને તન્યને આધીન ગણાતા મનુષ્ય પણ શ્રેષ્ઠતાના અધિકારી બન્યાકરવી હોય તે તેમ કરી શકાય છે. આ હકીકતમાં ના અગણિત દાખલાઓ છે. તે બતાવી આપે. મનુષ્યનાં ઉદ્ધારના બીજ રહેલાં છે.
છે કે મનુષ્યમાં રહેલી દિવ્યતા એ સત્ય છે કિન્તુ
બ્રમણ નથી. નીચમાં નીચ વ્યક્તિનો પણ અનાદર પડવું સાહજીક છે એ વાત માની લઈએ નહિ કરતાં શક્ય હોય તે તેનામાં રહેલી દિવ્યતો પણ ચઢવું એ સાવ અવાભાવિક નથી. તાને પ્રગટ કરવામાં સહાય રૂપ બનવું એ જ એમ પણ માનવું પડશે. જડતાને જો ઉંચકીને પરમ ધર્મ છે. જેઓ દુષ્ટતાથી કંટાળી સુવર્ણ પણ રીતી-પંખેરું ગગન ભણી ઉડવા પાંખ જેવી દિવ્યતા ફેંકી દેવા પ્રયાસ કરે છે, તેઓને કકડાવ્યા કરે છે અને તે ઉડવામાં એક દિવસે મનુષ્યમાં રહેલી અંતિમ સારરૂપતા ઉપર હજુ જડતાને ખ ખેરીને સફળ થશે, એવી શ્રદ્ધા વિશ્વાસ ઉત્પન્ન થયો નથી. મહાન પુરૂષોને એ રાખવી અસ્થાને નથી.
વિશ્વાસ હતો. તેથી તેઓએ કેઇનો તિરસ્કાર તત્વદષ્ટએ વિચાર કરતાં મનુષ્યમાં સૂક્ષમ રૂપે કર્યો નથી. સર્વ પ્રત્યે સમભાવ પ્રેમ અને અહિંસા દિવ્યતા રહેલી છે અને તે તેના સ્થલ જીવનમાં પ્રાધ્યાં છે. પ્રગટ થવા મથામણ કર્યા જ કરે છે. આટલું દિવાળીના દિવસે આપણે ઘર-દુકાન આદિને સમજમાં આવ્યા પછી કોઈપણ વ્યક્તિને કચરો દૂર કરી, રંગરે ગાન કરીને દીપક
નવેમ્બર-૮૬]
[૫