________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્ય, સદ. વિજયતે,
-: લેખક :શાસ્ત્રી રમેશ લાલજી ગાલા, (લાયની મોટા)
સત્યનો હંમેશા જય થાય છે, શાસ્ત્રકારે તું સત્યની પ્રતિજ્ઞા લઈશ એટલે તારી પત્ની કહે છે કે જ્યાં સત્ય ત્યાં ઈશ્વરને વાસ છે એટલે તારાથી દૂર રહેશે ખરી? “હા, મહાત્માજી! ઈશ્વર પ્રાપ્તિ માટે ક્યારે પણ અસત્ય બોલવું તમે કહો છો એમ જ છે તે જ સત્ય છે.” એમ નહિ. સત્ય કાર્યમાં અહંનિશ હિંમત રાખી શુભ કેવી રીતે ? સંતજીએ હસીને પૂછયું, ત્યારે પ્રવૃત્તિ આદરવાથી વિજયની પ્રાપ્તિ થાય છે, પેલાએ આતુરતાથી જવાબ આપ્યો, “હે મહાત્મા ! પછી ભલે લેકે તરફથી અહોભાવ મળે કે નહિ. હું મારી સ્ત્રી પાસે જ્યારે સત્ય હકીકત કહેવા જે શુભ કાર્ય કરતા હોવા છતાં ભય, શરમ, બેસું ત્યારે એ દૂર ખસી મારાથી રિસાઈ જાય લજજા કે મુશ્કેલી ગણે છે તે ક્યારે પણ વિજય છે એટલું જ નહિ પણ ક્યારેક પિયરે જઈ અહીં મેળવી શકતો નથી. [ સત્યને દર્શાવતી એક સુંદર [ મારા ઘરે ] આવવા ચોખી નો કહી દે છે. કથા જાણવા જેવી છે.]
માટે હે સંતજી! આવી પ્રતિજ્ઞા હ લેવા સમર્થ એક નગરમાં એક સંત બાવાજી સત્યાસત્યને નથી.” આટલું કહી તે ત્યાંથી પોતાને માગે ઉપદેશ આપી રહ્યા હતા, લાખોની સંખ્યામાં ચાલ્યો ગયો. બાકીનાઓને પ્રતિજ્ઞાથી શુશોભિત શ્રોતાજને એ ઉપદેશ ઝીલી રહ્યા હતા. ઊપ- કરી આશીર્વાદ આપી છૂટા કર્યા. દેશાન્ત સંતજીએ કહ્યું કે સંતના સમાગમમાં પ્રતિજ્ઞા લેનારાઓમાં ઘણી સ્ત્રીઓ પણ હતી, આવ્યા પછી જે એકાદ નિયમ નહિ સ્વીકારીએ તેમાં એક સાંઈ નામની પણ સ્ત્રી હતી, તેને આ તે આપણે જે પામર જીવ બીજે કયાંય સંતજનો ઊપદેશ નસેનસમાં લાગી ગયો હતો, મળ દુર્લભ થશે. આ વાત સાંભળી સૌ શ્રોતા- સંતજીને ઊપદેશ સાંભળ્યા બાદ ભય-શરમજનોએ ઊભા થઈ કહ્યું, “મહાત્માજી ! અમને લજજા કે મુશ્કેલીને જોયા વગર સત્ય કામ ગમે એવી આપત્તિમાં પણ ખોટું ન બોલવાની કરવામાં એ આતુર રહેતી-કયારે પણ અચકાતી પ્રતિજ્ઞા આપે, સૌ શ્રોતાજનોનો એક જ નહિ. અવાજ સાંભળી સંતજી અચરજ પામી ઉભા છેડા સમય બાદ એક વખત મહા ભયંકર થઈ ગયા અને પાછળ જોયું તે એક માણસ દુકાળ પડ્યા, ચારે દિશામાં ક્યાંય પાણી નહિ, બેઠેલે જેવાય. માણસને જોઈ સંતાથી રહેવાયું માનવીએ તે શું પણ પશુ-પક્ષોએ પણ પાણી નહિ, તેણે મોટેથી ક , “હે ભલા ! બધા સિંહે વગર તડફડવા લાગ્યા, અન અને પાણી વગર ઊભા થઈ ગયા, તે આપ સાહેબ કેમ વિલંબ જીવવું મુશ્કેલ થઈ પડયું એટલે બધા જીવન કર્યો?” સંતજીનો અવાજ સાંભળી પેલે માણસ જીવવા જે જતા રહ્યા. આથી એ દેશને રાજા ઉઠી સાહેબજી પાસે આવ્યો અને કહ્યું, “હે પુણ્ય “એભલ ને ચિતા થઈ, ને પ્રજાનું દુઃખ દૂર આત્મા ! મારાથી સત્ય પાળી શકાય તેમ નથી કરવા વિચાર કરવા લાગ્યા, વિચારાન્ત પોતાના એટલે ક્ષમા માગું છું” અરે ભલા માણસ ! પુત્રને રાજ્ય સેપી ઘોડે સવાર થઈ પોતાના નાના રોગ તડ પર થી એમ શાસ્ત્રોક્ત છે મહેલથી જંગલમાં જતો રહ્યો, ત્યાં એક વિદ્યાધર એ શું તમે નથી સમજતા ? વળી ભાગ્યવાનું! જ્યોતિષીઓનું મઠ જોયું. તેમાં વેદ જ્ઞાતા
જૂન–૮૪]
[૧૨૩
For Private And Personal Use Only
