________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1
#s
દા.61.માં સર્વોત્કૃષ્ટ જ્ઞાળી.દાહી,
લેખક : પૂજ્ય અકલંકવિજયજી મહારાજ સાહેબ
અનંતજ્ઞાની વીતરાગ પ્રભુએ ધર્મનું સ્વરૂપ આગમ-શાસ્ત્ર, ચરિત્રે, લખવાં લખાવવાં-છપાસમજાવતાં કહ્યું કે ધર્મ ચાર પ્રકારે થઈ શકે વવાં એ ત્રીજા નંબરનું સુપાત્રદાન છે. એ ત્રણે છે. દાન કરવાથી, શીઅળ પાળવાથી, તપ કર- સ્થાવર તીર્થ છે, અને સાધુ-સાધ્વી શ્રાવકને વાથી, અને શુભભાવના ભાવવાથી. દાન, શીલ, શ્રાવકા એ ચતુર્વિધ સંઘ તે જંગમ તીર્થ છે. ને તપ એ ત્રણેમાં શુભ ભાવતે જોઈએ જ. છતાં તેમની ભક્તિ, વૈયાવચ્ચ, કરવા રૂપ છે. જેનાગમ એકલે ભાવ પણ મેક્ષે પહોંચાડી શકે છે. ચાર અનુયોગમાં વહેચાએલું છે. તેમાં દ્રવ્યાનુગૃહસ્થને માટે ધર્મની શરૂઆત દાનથી જ થાય યાગ, ગણિતાનુયોગ ને ચરણકરણનું ગ. વધારે છે. દાન એટલે ત્યાગ. આપણી પાસે જે વસ્તુ સંમજણવાળા માટે છે. પણ ધર્મકથાનુગ તે હોય તે બીજાને આપીએ તે દાન કહેવાય છે. આબાલ-વૃદ્ધ સર્વને ઉપયોગી છે, મહા પુરૂષોના અહિંસા. સંયમ, અને તપ એ રીતે પણ ધર્મ જીવનચરિત્ર વાંચી ગ્યતા મુજબ દરેક જીવ ત્રણ પ્રકારને કહેલ છે. એમ જુદી જુદી અપેક્ષાએ આત્મવિકાસ સાધી શકે છે. જ્ઞાનદાનને જ ધર્મ સમજાવ્યું છે. તે દરેકમાં જીવદયા મુખ્ય પ્રકાર છે, કઈ વકૃત્વકળાથી ઉપદેશ આપી સમછે. આ બધું સમજાવવું, અને હેય ત્યાગ કરવા જાવે છે તે કોઈ લેખન કળાથી સારાં સારાં
ચ, રેય જાણવા યોગ્ય. અને ઉપાદેય આદરવા ચરિત્ર લખી ધર્મનું સ્વરૂપ સમજાવે છે. આજે યેગ્યની સમજણ આપવી તે જ્ઞાનદાન સર્વોત્કૃષ્ટ વ્યાવહારિક જ્ઞાન વધતું જાય છે. જ્યારે ધાર્મિક છે. અભયદાન, જ્ઞાનદાન ને ધર્મોપગ્રહ દાન એમ રસ ઓછું થતું જાય છે. પુસ્તક છપાવી તેનું ત્રણ પ્રકારે દાન ગણાય છે, તેમજ બીજી રીતે મમત્વપણું રાખી એકઠું કરી મૂકી રાખવાથી ઉધઈ અભયદાન, સુપાત્રદાન, અનુકંપાદાન, ઉચિતદાન લાગી જતાં ફેંકી દેવું પડે છે. પણ છુટથી જ્ઞાનને ને કીર્તિદાન એમ પાંચ પ્રકારે પણ કહેવાય છે, પ્રચાર કરવાથી તે લાભ જ થાય છે. આપણી તેમાં પ્રથમનાં બે ઉચ્ચ કોટીનાં દાન છે, તે સ્વર્ગ પાસે એકથી વધુ પુસ્તક હોય તે બીજાને લાભ અને અપવર્ગ એટલે મેલનાં સુખને આપનાર કેમ મળે તે વિચારી તેને દૂર કરે અને છે, દરેક જીવ માત્રને પિતને સમાન ગણી તેનું ઉદારતાથી સર્વને ઉપયોગમાં આવે તે રીતે વર્તવું રક્ષણ કરવું, બચોવવું એ પ્રથમ ધર્મ છે, અને જોઈએ. વિષમકાળે જિનબિંબજિનાગમ ભવિયણકું તે અભયદાન તરિકે પ્રખ્યાત છે. બીજું સુપાત્ર- આધાર. એટલે કે આ કાળે જિનેશ્વર ભગવાનની દાન સાતક્ષેત્રમાં ધનનો વ્યય કરે તે છે. તે પણ પ્રતિમા અને જિનેશ્વરે કહેલું આગમ–સૂત્ર એ પહેલા જેટલું જ મહત્વનું દાન છે. સાતક્ષેત્રોમાં બન્ને ઉપગી છે. સમ્યગ જ્ઞાનથી સમ્યગશ્રદ્ધા પહેલા નંબરમાં જીર્ણોદ્ધાર એટલે જૈનતીર્થને ઉપન્ન થાય છે. શ્રદ્ધા વિવેક ને કિયા એ ત્રણેથી ઉદ્ધાર માટે જૂના મંદિરે સમરાવવા અને જરૂર આત્મવિકાસ સધાય છે. સકળ ક્રિયાનું મૂળ હોય ત્યાં નવાં જિનમંદિર કરાવવાં, પ્રતિમા જે શ્રદ્ધા તેહનું મૂળ જે કહીએ તેહ જ્ઞાન ભરાવવી એ બીજા નંબરનું સુપાત્ર દાન છે. નિતનિત વંદી જે તે વિણ કહો કેમ રહીયે રે
૧૨૮]
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
