________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પ્રશ્નોત્તરની પૂર્વભૂમિકા
www.kobatirth.org
6.
(૧) સંસાર અનાદિ છે, કેમકે કોઈ કાળે જેની ઉત્પત્તિ થતી નથી તે અનાદિ કહેવાય છે અને જેની ઉત્પત્તિ હાય તેની આદિ છે, · સંસાર પહેલા હતેાજ નહિ, પછીથી કોઈએ બનાવ્યે આવી માન્યતા શાસ્ત્ર,−ત અને અનુભવથી માનવાલાયક ન હેાવાથી અસહ્ય બને છે, માટે સંસાર અનાદિ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખક : શાંતિલાલ દેવચ'દ શાહ,
(પદાર્થો) એક-બે કે ત્રણ નથી પણ અન"ત દ્રવ્યો છે. અને એક એક દ્રવ્યના પર્યાય પણ અનંત છે. આમ અન ંતાનંત પર્યાયે અને ગુણેાથી પૂર્ણ અનંત દ્રવ્યો સ‘સારમાં કોઈ કાળે નાશ થવાના નથી તેમ તેનાથી સ`સાર રિક્ત પણ થવાના નથી. તેમના પર્યાન્તર કે સ્થાનાંતર તા જૈન શાસનને પણ માન્ય છે. આજના માનવ આવતીકાલે હાથી, દેડકો, કાગડા કે નરક ભૂમિના કીડા પણ ખની શકે છે. તેમ આજના નારકજીવ આવતીકાલે તીર્થંકર પરમાત્મા, કે વળી, મહાવ્રતધારી કે રાજાધિરાજ પણ બની શકે છે. તેથી માનવસમાજના નાશ થઈ ગયા તેમ માનવુ' બેહુદ અજ્ઞાન છે. એક સમયે માનવનું શરીર પાંચસે ધનુષ્ય પ્રમાણુ હતુ, આજે આપણે સાવ વે'તીયા છીએ અને છઠ્ઠા આરાના માનવે વેંતીયા શરીરમાં પહાડ, નદી કે નાળાના ખીલામાં રહેશે, તેથી માનવાના પાંચાને નાશ કહી શકીએ પણ માનવ જાતના નાશ થયેા કહેવામાં ભૂલ છે. આજને અકાય વિદ્વાન-૫'ડિત-મહાપંડિત
(૨) સ`સાર અન'ત છે કેમકે તેના અંત કેઈ કાળે, કોઈની શક્તિ વિશેષથી પણ થઈ શકે તેમ નથી, બેશક કોઇનેા પણ સ્થાનાંતર થવા માત્રથી તેને નાશ થઈ જવાની કલ્પના કરવી તે સÖથા અજ્ઞાનને આભારી છે. આજે પણ આપણે જોઇ શકીએ છીએ કે જે સ્થાન પર ગઈકાલે સમુદ્ર લહેરાતા હતા અને મચાવતા હતા ત્યાં આજે મેાટી મોટી ઇમારતા ઉભી છે અને હજાર મોટા દોડધામ કરી રહી છે, તેટલા માત્રથી સમુદ્રના નાશની ૫ના શી રીતે કરાય ? કાળચક્રના પ્રભાવથી આજે ભરત અન ઐરાવત ક્ષેત્રમાં તીર્થંકર-પરમાત્મા કેકેવળી
તફાન
તીને અભાવ માનવા જઇએ તે કેવી દશા થાય ? કેમકે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં આજે પણ હજારા, લાખા અને કરોડોની સંખ્યામાં કેવળ જ્ઞાનીએ છે અને વીશની સ`ખ્યામાં તીર્થંકર પરમાત્માએ પણ વિધમાન છે. તેથી દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવના કારણે દ્રવ્ય તથા પાંચાના સ્થાનાંતર થવા માત્રથી શ'કરના ડમરૂવાદે સ'સારને નાશ કર્યા તેમ માનવું સ્પષ્ટ રીતે ભૂલ ભરેલુ છે. માટે ૩૩ કરોડ દેવા ભેગા મળીને પશુ સાંસારને અંત (નાશ) કરી શકવાના ન હેાવાથી સ`સારને અનંત કહ્યો છે.
ભગવતા નથી, માટે સંસારભરમાં તેમની હયા-મસ્તિષ્કની કમજોરીને કારણે સાવ બુ બની શકે છે અને આજના યુધ્ધ કે નિરક્ષર આવતી કાલે સાક્ષાર બની શકે, માટે તેના ગુણેનુ પરિવતન માનવામાં વાંધો નથી, ગઈકાલે માંડવગઢ, પાટણ તથા કૃષ્ણની દ્વારકા અને રાવણની લંકા જોઇને દેવાની અમરાવતી પણ લજાળું થતી હતી આજે તે શહેર ટ્ટણપટ્ટણ થઈ ગયા છે અને ગઈકાલે જ્યાં સમુદ્ર અને ખાડીએ હતી ત્યાં માનવ માત્રને આકષ ણુ કરનારી મુંબઈ નગરી સૈાને પોતાની સુંદરતાથી લલકાર કરી રહી છે. આ અને આના જેવા પ્રત્યક્ષ દેખાતા કે અનુભવાતા ચિત્રામણેાથી સંસારને યથા નિ ય કરવામાં વાર લાગતી નથી.
(૩) ચૌદ રાજલોક પ્રમાણુ બ્રહ્માંડમાં દ્રવ્યો
૩૮ ]
। આત્માન’દ્રુ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
