________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રસવની વેદના તે તેને પણ હોય છે. હું' પેતે પાંચ વરસ પહેલાં એ વાત કહેવા તમારી પાસે આવી હોત તે કદાચ તમે 8'ડે કલેજે સાંભળી લેત અને બહુબહુ તા એકાદ નિઃશ્વાસ નાખી પાછા રાજપ્રપંચની ગડમથલમાં પડી જાત. મધારામાં આથડેલે અટવીને પ્રવાસી જ પ્રકાશના પહેલાં કરણના મહિમા સમજે છે. '' એટલુ કહી તપસ્વિનીએ પૂર્વ દિશા તરફ્ થાડે દૂર દેખાતી એક વૃક્ષઘટા તરક્
·
જવા પગ ઉપાડ્યા.
“ અને, એટા ચંદ્રયશ ! સાચી વાત ગમે ત્યારે કહી નાખવી એ શું તને એટલી બધી રહેલી વાત લાગે છે? આ વાત કહેતાં મારૂ હૃદય કેટલું લેાવાય છે તે એક માત્ર કેવલી ભગવાન સિવાય બીજુ` કેઈ જ સમજી શકે એમ નથી. એક માતાને પોતાના પુત્ર પાસે પેાતાના જ કુટુંબની એક શરમભરી કથા કહેતાં કેટલી વેદના, કેટલી મુંઝવણ, કેટલે 'કોચ થતા હશે એની તે તમને કલ્પના સરખી પણ કયાંથી આવે ?
જન્મ્યાનામયી રાત્રીએ, નિજૅન નદી કીનારે, દૂર દૂરથી તણાઈ આવતા વિહુસંગીતના સ્વરા, અંતરમાં જેવુ' તાફાન જગાવે અને છતાં જેમ જેમ સાંભળતા જઈએ તેમ તેમ પળે પળે મનેારમ મુંઝવણની સાથે મેહુ પણ વધતા જાય એવી જ દશા આ બન્ને રાજવ'શીએ અનુભવી રહ્યા. તપસ્વિનીના વૃતાંતમાં તેમને ઢાઈ અકલ્પિત ઇતિહાસના ભાસ થયા. પોતાની કુટુંબકથા સાંભળવાની, ચદ્રયશ અને નમી ાજની ઉત્ક’ઠા વધતી ચાલી. તેએ તપસ્વિનીને અનુસરતા, છાવણીથી થેડે દૂર એક નિન સ્થાને ગયા અને માતાની સ’મુખ પુત્ર એસે તેમ સ્વસ્થપણે બેઠા.
તપસ્વિનીએ પણ હવે વધુ વિલંબ ન કરતાં પેાતાની આત્મકથા કહેવી શરૂ કરી—
૧૧૯
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
“ બેટા ચદ્રયશ ! એ વખતે તે। તુ બહુ ન્હાનેા હતે. પણ પાછળથી તે તારી માતામદનરેખાનું નામ તે સાંભળ્યુ હશે, '
""
“ હા, પણુ મારી માતા મદનરેખા તૈ ઘણા વર્ષો થયાં એકાએક વૈરાગ્ય પામી, સસાર તજી, પેાતાની મેળે જ કોઇને કહ્યા વિના ચાલી નીકળેલી એમ સાંભળેલુ, ” ચંદ્રયશ વચમાં જ બેલી ઉઠ્યો.
LL
બરાબર, પણ તે અસત્ય છે. પ્રતિષ્ઠિત ગણાતા રાજવંશ અને કુલીન કૂળની મર્યાદા મ્હાટે ભાગે એવાં અત્યા ઉપર જ આધાર રાખતી હેાય છે. એકાએક વૈરાગ્ય પામવાનુ મને શુ નિમિત્તે મળ્યું, એ જાણવાની કંઈ શા સારૂ દરકાર રાખે ? અને કેઈ જાણતુ હોય તે પણ એ ભૂલી જવા જેવી વાતાને શા સારૂ સદા સભારી રાખે ? હું પણ એ કહેવા તૈયાર ન થાત; પરંતુ એ પાડોશી રાજ્યો જો કેઇ દૈવી સ'કેતે સ્થાયી ઐકય ખ'ધને 'વાતાં હોય તે મારી એકત્રીની રાજી કે નારાજી કંઇ લેખામાં ન ગણાય.
મિથિલાપતિ નમીરાજ તે આમાંના એક અક્ષર પણ ન્હેતે જાણુતા, અવન્તિને મિથિલાનું જ એક અંગ બનાવી દેવું, અવન્તિનુ નામનિશાન મીટાવી દેવું, અને અવન્તિનુ` રાજબીજ ભૂલેચૂકે પણ કયાંઇ મૂળ ન નાખે એ રાજમત્ર તેના લેહીમાં મળી ગયા હતા. પેાતે અવન્તિના જ રાજવંશને એક કુળદીપક છે એ રહસ્ય તેની બુદ્ધિ અને સંસ્કારથી અગમ્ય હતું. ચંદ્રેયશ કરતાં તેની જીજ્ઞાસા હવે વધુ તીવ્ર બની.
66
,,
‘એજ હું મદનરેખા-ચંદ્રયશ અને નમીરાજની માતા. ” એટલું કહેતાં તપસ્વિનીની આંખે અંધારાં આવ્યાં. તે ઘડીવાર 'ભી. હૈયાને જાણે નીચાવતી હોય તેમ સખતાઇ તેના વદન ઉપર તરવરી.
· એક દિવસે તમારા
For Private And Personal Use Only
પિતા-યુગમ હુ,
આત્માનંદ પ્રકાશ
