________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તે તેમાંથી અહંકાર ઉત્પન્ન થાય છે.” પછી શ્રેષ્ઠ.” આ જવાબ સાંભળી સુજાતા હસી અને પુરહિતે ઊભા થઈ કહ્યું: “ધર્મ એજ સંસારની બોલી. “રૂપથી જ જે નારી સર્વ શ્રેષ્ઠ બની સર્વ શ્રેષ્ઠ સંપત્તિ છે.” સુજાતાએ ડોકું ધુણાવી શકતી હોય તે પછી જનાવરોમાં ગધેડાને જ કહ્યું, “અગોચરને એવી પ્રતિષ્ઠા શા માટે? સર્વ શ્રેષ્ઠ માનવે પડશે. રૂપતિને અર્થ જ વધુ સલ્લા ઘા અર્થાત્ વસ્તુને પિતાને વિકૃત છે. “રૂપ”—એ જ માટે કહેવાય છે કે તે સ્વભાવ એજ ધર્મ.”
વિકૃત થાય છે. શીત, ઉષ્ણ, ભૂખ, તરસ, ડાંસ વાતાવરણમાં શાંતિ છવાઈ રહી ત્યાં તે અને મચ્છરનો ઉપદ્રવ અગર સાપ, કીડાને પ્રધાનજીએ ઊભા થઈ કહ્યું: “સજાતા! ચિત્તની સ્પર્શ, આ પૈકી કઈ પણ, રૂપને વિકૃત કરી દે પ્રસન્નતા એ જ સંસારની સર્વશ્રેષ્ઠ સંપત્તિ છે. '
જ છે, અને એમ વિકૃત થઈ જવાના સ્વભાવને કારણે માનવજીવનનું સાધ્ય ચિત્તની પ્રસન્નતા છે, કારણ
તે તેને “રૂ૫” કહેવાય છે, એમ આપણું વ્યાકે ચિત્તની પ્રસન્નતા એ જ મક્તિનું કારણ અને કરણ શાસ્ત્ર કહે છે. ” પુરોહિતજી તે સુજાતાની છે. કેઈ પણ સંજોગો કે પરિસ્થિતિ વચ્ચે પણ દલીલ સાંભળી વીલું મોં કરી પોતાના સ્થાને જે પિતાનું ચિત્ત પ્રસન્ન રાખી શકે છે, એણે
છે ને બેસી ગયા. સંસાર જીતી લીધું છે. માનવ ચિત્ત નિર્વિકારી પ્રધાનજીએ ચારે બાજુ પિતાની નજર ફેરવી. અથત વિકાર મુક્ત અને નિર્વિકલ્પ અર્થાત્ સભામાં એક પ્રકારની શુન્ય મનસ્કતા છવાયેલી નિશ્ચિત-વિકલ્પ વિનાનું બને, ત્યારે જ ચિત્તની જોઈ તેમણે ઊભા થઈ કહ્યું: “સુજાતા! સર્વ પ્રસન્નતા અનુભવાય છે અને તેથી જ ચિત્તની ગુણ સંપન્ન નારી એ જગતને સર્વશ્રેષ્ઠ નારી છે. પ્રસન્નતા એ માનવની જગતમાં સર્વશ્રેષ્ઠ સર્વગણેમાં રૂપ-ગુણ-જ્ઞાન-પવિત્રતા-વિશુદ્ધતાસંપત્તિ છે.”
સહિષ્ણુતા-લજજા–શરમ અને તમામ સદ્ગુણેને પ્રધાનજીને પ્રત્યુત્તર સાચે હતું જે સાંભળી સમાવેશ થઈ જાય છે.” સુજાતા જરા સુબ્ધ બની ગઈ. અનેક રાજસભાઓમાં તેના પ્રશ્નોના સાચા ઉત્તરે પ્રાપ્ત ન થતાં
મેહક હાસ્ય કરી, અત્યંત મધુર ભાવે સુજાતા તે રાજવીઓએ રાજગૃહીનું સ્વામિત્વ સ્વીકારવું
બોલીઃ “પ્રધાન! અમારા શા કહે છે કે
જે પૂર્ણ છે, દોષ રહિત છે અને માત્ર ગુણને જ પડયું હતું. અહિં પરિસ્થિતિ જરા જુદી દેખાતી હતી. સુજાતાને ચોથો પ્રશ્ન અટપટ અને કઠિન ભડાર છે, તેઓને તે આ પૃથ્વી પર જન્મ લે હતે એટલે તેને આશા હતી કે તેને વિજય
પડતું નથી. તેથી જ તે કહેવાય છે કે મર્યા
પહેલાં કેઈ પુરુષ કે સ્ત્રીને ઋષિ, સંત કે સર્વ મળશે. માર્મિક હાસ્ય કરી ચૂથે પ્રશ્ન પૂછતાં તેણે કહ્યું: “મારે છેલ્લે પ્રશ્ન એ છે કે, ગુણ સંપન્ન કહી શકાય નહિં. સ્ત્રી કે પુરુષ જીવન
ભર સારા કામો કરે અને છેવટ જતાં બહેકી સંસારની સર્વ શ્રેષ્ટ નારી કેણ? જાય તે પછી એનું સર્વગુણ સંપન્નપણે કયાં " પ્રશ્ન સાંભળતાં જ પંડિતજને વિચારમાં પડી રહ્યું? જ્ઞાની અને ચતુર દેખાતા સ્ત્રી પુરુષે પણ ગયા, કારણ કે નારીનું મન સમજવું એ તે ઝટ દઈને પતનના માર્ગે ચડી જતાં આપણે દેવે માટે પણ મુશ્કેલ છે, તે માનવનું શું જોઈએ છીએ. અન્યની વાત તે બાજુ એ રહી, ગજું? પુરોહિતે તેમ છતાં ઊભા થઈ જવાબ પણ પંચ પરમેષ્ટિઓને કરવામાં આવતા નમસ્કારઆપતાં કહ્યું: “નારી તેના રૂપથી શેભે છે, માં જેમનું સ્થાન છે, એવા સાધુ કે સાધ્વી પણ એટલે જે નારીનું ઉત્તમત્તમ રૂપ તે નારી સર્વ શિખર પરથી ગબડી ઊંડી ખાઈમાં પડતાં ક્યાં
ચાતુરીના પ્રશ્નો ચાર)
For Private And Personal Use Only
