Atmanand Prakash Pustak 073 Ank 01

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531826/1

Page #1

0 -25- ૧૧ ૧૨
-
) (
દ ધ આર.
યુરંક : ૭૩
: ૧૯૭૫- સંવત : ૨૦૩૨
કેવી ર8 32નો
શ્રી નાજા /
વાર્તાક ફાઈલ
શ્રી નરહ્માનંદ સભા ખારગેટ, ભાવનગર - ૩૬૪૦૦૧.
- 2 બ0. ૨૭ ૨

Page #2

માત્માનદ પ્રકાશનો વધારો
શ્રી જૈન અ૮માનંદ સભા-ભાવનગર
૧૬-૧૧-૭૫
૫ રિ પ ત્ર
Rા સભાસદ બંધુઓ/બહેના
આ સભાના સભ્યોની સામાન્ય સભાની બેઠક નીચેનાં કાર્યો માટે સં', ૨૦૩૨ના માગસ વદિ ૩ ના, ૨૧-૧૨-૭૫ રવિવારના રોજ સવારના ૧૦-૦ ૦ કલાકે શ્રી આત્માનંદ સુષના ૐ શ્રી ભેં.ગીલાલેભાઇ લેકચર હાલમાં મળશે તે આપ અવશ્ય પધારવા તસ્દી લેશે.
(૪) તા. ૨૦ -૭-૭૫ના રોજ મળેલી સામાન્ય સભા ની બેકની કાર્યવાહીની શુદ્ધ નોંધ મંજૂર કરવા, (ખ) સં. ૨૦૩૦ ની સાલના આવક–ખર્ચના હિસામ તથા સરવૈયા મંજુર કરવા.
આ હિસાબ તથા સરવૈયા વ્યવસ્થાપક સમિતિએ મ ાર કરેલ છે, તે સભ્યને જોવા માટે
સભાના ટેબલ ઉપર મૂકેલ છે, (ગ) સંવત ૨ ૦૩૩ની સાલના ડિસાબ એડીટ કરવા માટે એડિટરની નિમણુંક ૮૬૬ તથા તેનું
મહેનતાનું નકકી કરી મંજૂરી આપવા. (6) પ્રમુખશ્રીની મંજૂરીથી મંત્રીઓ જે રજૂ કરે તે..
લી. સેવકે જાદવજી ઝવેરભાઇ શાહુ હીરાલાલ ઉgઠાલાલ શાહુ
માનદ મંત્રીએ
તા, કે = આ બેઠક કોરમના અંભાવે મુલતવી રહેશે તો તે જ દિવસે બંધારણની કલમ અનુસાર વખો કલાક પછી ફરી મળશે અને વગર કારણે પણ ઉપરની કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવશે.

Page #3

वर्ष : ७३ ]
वि. सं. २०३२ अर
श्रीसामानह
.'.
ઇ. સ. ૧૯૭૫ નવેમ્બર
મહાવીર-વન્દના અષ્ટકમ્
मोक्षमार्गोपदेष्टार, छेत्तार' पापशाखिनः । रिपुषट्कनिषेद्धार, वन्देऽहं शातनन्दनम् ॥ १ ॥ पतितपावनं देव दलितानां हितैषिणम् ।
दैन्यदारिद्र्यहन्तारं वन्देऽहं शातनन्दनम् ॥ २ ॥ दुबुद्धिग्रस्त जीवानां सम्यग् बुद्धि प्रदायकम् | मोह समूल मेत्तारं वन्देऽहं ज्ञातनन्दनम् ॥ ३ ॥ मातृभक्ति प्रदेष्टार, भव्यानां गर्भ कालतः । बाल्यकाले महाशूर, वन्देऽहं शातनन्दनम् ॥ ४ ॥ त्रैलेय महावीर, सैद्धार्थि पौरुषान्वितम् । दयावन्त क्षमावन्तं वन्देऽहं ज्ञातनन्दनम् ॥ ५ ॥ सर्वस्मिन् प्रतिष्ठातार जैनत्वस्य सुखस्य । ज्ञातनन्दनम् ॥ ६ ॥ पापरोधकम् ।
शान्तिसमाधि दातारं वन्देऽहं विवेक चक्षु प्रदातार सर्वेषां सम्यगू ज्ञानप्रणेतार, वन्देऽहं
ज्ञातनन्दनम् ॥ ७ ॥
पूर्णानन्दमयं शान्त, धर्म विद्या प्रकाशकम् । पतादर्श' महावीर, वन्देऽहं शातनन्दनम् ॥ ८ ॥ देवाधिदेववीरस्य मद्जीहापावनी कृते ।
गुम्फिता वन्दना श्रेष्ठा, पूर्णानन्देन धीमता ॥ ९ ॥
स्ययिता : प. पूर्णानन्दविन्य (कुमारश्रम) मोरीवली (वेस्ट)
夏
孕
[ अ :

Page #4

E
નૂતનવર્ષના મંગળ પ્રવેશે છે
લે. મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા
ભગવાન મહાવીરની પચ્ચીસે ને એકમી મહારાજ, પૂજ્ય સાધ્વીઓશ્રી ષ્કારશ્રીજી, નિર્વાણ શતાબ્દી જયંતીની સાથે સાથ, શ્રી જૈન કનકશ્રીજી, તથા અન્ય લેખકેમાં શ્રી ભાનુમતિબેન આત્માનંદ સભાનું મુખપત્ર “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ દલાલ, કુ. સુશીલા જૈન તેમજ ડો. ભગવાનદાસ પ્રસ્તુત અંકથી બોતેર વર્ષની લાંબી મઝલ પૂર્ણ મનસુખલાલ મહેતા, શ્રી હિરાલાલ ૨. કાપડિયા, કરી તેતેરમાં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે. આ મંગળ ઉપેન્દ્રરાય જ. સાંડેસરા, ઝવેરભાઈ બી શેઠ, પં. પ્રસંગ સમગ્ર જૈન સમાજ માટે આનંદ અને શ્રી દલસુખભાઈ માલવણિયા, ભેગીલાલ જ. સાંડે ગૌરવને વિષય છે. આવી અપૂર્વ સફળતા માટે સરા, રતીલાલ મફાભાઈ શાહ, પં. શ્રી લાલચંદ્ર સાચે યશ વિ. પૂજ્ય પ્રવર્તક શ્રી કાંતિવિજયજી ભગવાન ગાંધી, મકરન્દ દવે, ડે. ભાઈલાલ બાવીશી, મહારાજ જેમની પ્રેરણાથી આ સભાએ પ્રાચીન અમરચંદ માવજી દેશાઈ જગજીવનદાસ છે. અને સાહિત્ય પ્રકાશનની શરૂઆત કરી તેમજ સ્વ. પૂજ્ય અન્ય નાના મોટા લેખકોને છે, જે સૌને આ આચાર્ય પ્રવર શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ; તકે અમે અંતઃકરણ પૂર્વક આભાર માનીએ છીએ. પૂ. મુનિરત્ન શ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજ અને ગત વર્ષમાં સર્વશ્રી નાનચંદ તારાચંદ શાહ, પ્રાતઃ સ્મરણીય આગમ પ્રભાકર સુનિશ્રી પુણ્ય- શ્રી હીરાલાલ જેઠાલાલ શાહ, શ્રી નારાણજી શામજી વિજયજી મહારાજના ફાળે જાય છે. તદુપરાંત મોમાયા, શ્રી વીરચંદ મીઠાભાઈ શાહ, શ્રી અજશાંતમૂતિ મુનિરાજ શ્રી હંસવિજયજી મહારાજ વાળીબેન બેચરદાસ પંડિત, શ્રી પ્રભુદાસ રામજી તેમજ પ્રવર્તક શ્રી કાંતિવિજયજી મહારાજના મહેતા, શ્રી ચીમનલાલ હરિલાલ શાહ, શ્રી વૃજશિય મુનિશ્રી ભક્તિવિજયજી મહારાજ-જેમની લાલ રતિલાલ શાહ, વિજેન્દ્રભાઈ હિંમતલાલ તરફથી આ સભાને હસ્ત લિખિત મહામૂલા પ્રાચીન દલાલ અને શ્રી શામલજી ફુલચંદ વસા આ સભા સાહિત્ય ગ્રંથને અપૂર્વ સંગ્રહ પ્રાપ્ત થયું હતું, સાથે પેટ્રન તરીકે જોડાયાં છે. તદપરાંત સર્વશ્રી તે સૌને જેટલો ઉપકાર માનીએ તેટલે એક છે. વિનયચંદ વીરજીભાઈ ધાખરાવાળા શ્રી પ્રમોદકાન્ત
દેવ, ગુરુ અને ધર્મને વફાદાર રહી, જેન ખીમચંદભાઈ શાહ એમ એ. બી. કોમ. એલ. સમાજને અભ્યદય થાય અને એકતા સધાય એવા એલ. બી., શ્રી યંતીલાલ એસ. બદામી, શ્રી પ્રેરણાત્મક લેખો, કાવ્ય અને કથાઓ તેમજ જૈન ગૌતમલાલ એ. શાહ, શ્રી ગુલાબચંદ ફુલચંદ દર્શન, તત્વજ્ઞાન અને ધાર્મિક શિક્ષણ અંગેન શાહ, નવનીતરાય રતનજી, દોશી રમેશકુમાર લેખેને મુખ્યત્વે “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશમાં સ્થાન મનસુખલાલ, શ્રી નટવરલાલ એમ. શાહ, શ્રી આપવામાં આવે છે. ગદ્ય અને પદ્ય વિભાગમાં જયંતીલાલ રતિલાલ મહેતા, શ્રી હિંમતલાલ વિવિધ સુંદર સામગ્રી પીરસવામાં આ વર્ષે મુખ્ય પ્રેમચંદભાઈ શ્રી હિંમતલાલ ચાંપશીભાઈ શ્રી ફાળે પૂ. આચાર્ય વિજયદક્ષસૂરિજી પૂ. પં. શ્રી કેશવલાલ મુલચંદ વેરા, શ્રી જયેશકુમાર નવનીતહેમચંદ્રવિજ્યજી ગણિ, પૂ. મુનિશ્રી પ્રદ્યુમ્નવિજયજી રાય બાબુભાઈ લલ્લુભાઈ દેશી અને શ્રી સેરઠ વંથળી
૨)
આિત્માનંદ પ્રકાશ

Page #5

તપગચ્છ સ'ઘ આ સભાના આજીવન સભ્યા મની સભાના કાને સહકાર અને ઉત્તેજન આપેલ છે, તે બદલ આ સૌ મહાનુભાવેના આ તકે અમે આભાર માનીએ છીએ.
ભાવનગર નિવાસી શાહ શાંતિલાલ ચત્રભૂજનુ સુખઇ મુકામે તા. ૯-૫-૭૪ ના રાજ દુઃખદ અવસાન થયાની નોંધ લેતા અમને દુઃખ થાય છે, સદૂગત શ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા,
નોંધ લેતા અમને દુ:ખ થાય છે. સદ્ગત પૂ. ર્'ભામહેન આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા.
ડે. મણિલાલ લલ્લુભાઈ શાહ તા. ૩૦-૮૭૪ ના રાજ રાજકોટ મુકામે સ્વર્ગવાસ પામ્યાં. સ્વર્ગસ્થ શ્રી સભાના આજીવન સભ્ય હતા. તે અનન્ય ધર્મ પ્રેમી અને સ્વભાવે મિલનસાર હતા.
ગત વર્ષીમાં આપણી સભાના પેટ્રન ડૉ. વલ્લભદાસ નેણશીભાઇના તા. ૩-૫-૭૫ શનિ વારના રાજ મારખી મુકામે થયેલ અવસાનની નોંધ લેતા અમે ખૂબ દીગીરી અનુભવીએ છીએ.
સ્થ ખૂબ લેકપ્રિય ડૉકટર હતા. સ્વભાવે સરળ, માયાળુ અને ધર્મપ્રેમી હતા. તેઓ ઉત્તમ કોટિના લેખક હતા અને તેમને જૈનધર્મનું ઊંડું' જ્ઞાન હતું. નિવૃત્ત થયા પછી તેમને સમ” વાંચવામાં તેમજ લખવામાં પસાર કરતા અને વૃદ્ધાવસ્થામાં પણ તેમણે તેમનુ સ્વાસ્થ્ય અખ'ડશેઠશ્રી વિનયચ'દ હરખચ'દના મુખઈ મુકામે તા. ૧૦-૧૦-૭૫ ના રાજ જુનાગઢ નિવાસી જાળવી રાખ્યું હતું. થયેલ સ્વર્ગવાસની નોંધ લેતા અમે અત્યંત ખેદ ઉંઝા ફામ સીવાળા શેઠ ભોગીલાલભાઈ નગીન-અનુભવીએ છીએ. સદ્ગત શ્રી અત્યંત ધાર્મિક દાસના સં. ૨૦૩૧ ના ફાગણ સુદ ૧૨ ના રાજ વૃત્તિના હતા તેમજ જૈનધમ પરના તેમના અમદાવાદ મુકામે થયેલ અવસાનની નોંધ લેતા અભ્યાસ ખૂબ જ ઊંડો અને તલસ્પર્શી હતા. અમે ઊંડા આધાત અનુભવીએ છીએ. સ્વČસ્થ સંગતશ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા શ્રી આપણી સભાના આજીવન સભ્ય હતા અને અને સત્તા પ્રત્યે અત્યંત લાગણી ધરાવતા હતા. તેને સભા પ્રત્યે ભારે આદર હતા. આ સભાના પેટ્રના અને આજીવન સભ્ય ખંધુએને ભેટ આપવા તેઓ ઘણા વરસોથી પંચાંગા મેાકલાવતા. તેઓ શ્રીમદ્ રાજચ'દ્રજીના અનન્ય ભક્ત હતા.
શ્રી. અમૃતલાલ ગોવિંદજી પારેખ (બચુભાઇ) નુ` ભાવનગર મુકામે તા. ૨૧-૫-૭૫ના દુઃખદ અવસાનની નોંધ લેતા અમે ખેદ અનુભવીએ છીએ. સદ્ગત શ્રી સભાન આજીવન સભ્ય હતા. તેએ અત્યંત સરળ, નમ્ર, માયાળુ અને મિલનસાર પ્રકૃતિ ધરાવતા.
ઉપરક્તસભ'ના પેટ્રન તેમજ અાજીવન સભ્યાના આત્માને અમે ચિરસ્થાયી શાંતિ ઇચ્છીએ છીએ અને તેમના કુટુમ્બીજના પર આવી પડેલા દુઃખ પ્રત્યે સમવેદના વ્યક્ત કરીએ છીએ.
આ સભાની અર્ધી સદીથી પણ વધુ સેવા કરનાર સભાના માજી પ્રમુખ સ્વર્ગસ્થ. શ્રી ગુલાબચ’દભાઇ આણુંદજીના ધર્મ પત્ની અને આપણી સભાના પેટ્રન અને સેવાભાવી કાર્યકર શ્રી. મનુભાઇ ગુલાબચંઢ કાપડીયાના માતુશ્રી પૂ.
વિભાગના વડા ડો. આદિનાથ નેમિનાથ ઉપાચ્ચેના મહીસુર યુનિવર્સિટીના જૈનેાલાજી અને પ્રાકૃત તા. ૮-૧૦-૭૫ના રોજ કાલ્હાપુર મુકામે થયેલ અવસાનથી અમે ખૂબજ ઊંડા શેક અને આધાતની લાગણી અનુભવીએ છીએ. સ્વગસ્થ શ્રી ઉપાધ્યે પ્રાકૃત ભાષાના અને જૈન દર્શન શાસ્ત્રના ઊંડા અભ્યાસી હતા. ગયા સ્વાત ́ત્ર્ય દિને એટલે તા. ૧૫મી ઓગસ્ટે તેઓશ્રીને રાષ્ટ્રપતિ તરફથી સંસ્કૃત ભાષાના નિષ્ઠાપૂર્વકના અભ્યાસી તરીકે
રભાબેનના સં. ૨૦૭૧ ના પોષ શુદ ૨ મગળ-સર્ટિફીકેટ એક્ એનર અર્પણ કરવામાં આવ્યું વાર તા. ૧૪-૧-૭૫ ના દુઃખદ અવસાન થયાની હતું. જૈન આત્માનંદ સભા તેમજ આપણા
નૂતન વર્ષના મગળ પ્રવેશે
[3

Page #6

પ્રકાશને અંગે તેમના દિલમાં ખૂબ આદરની અર્પણ કર્યા હતા. આ અપૂર્વ સન્માન સમારંભનું લાગણી હતી. સભાના મણિ મહોત્સવ પ્રસંગે પ્રમુખ સ્થાન સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીના કુલપતિ અને તેઓશ્રી ભાવનગર પધાર્યા હતા અને પૂજ્ય વિદ્વાન સાહિત્યકાર શ્રી. યશવંતભાઇ શુકલે મુનિશ્રી જંબૂવિજ્યજી સંપાદિત સંશોધિત કરેલ ભાવ્યું હતું. આ પ્રસંગે તૈયાર કરવામાં આવેલ ‘દ્વાદશાર નયચક્રના અમૂલ્ય ગ્રંથની પ્રકાશન શ્રી. શાહ સાહેબના તૈલ ચિત્રની અનાવરણ વિધિ તેઓશ્રીના શુભ હસ્તે થયેલ હતી. સભાના વિધિ શ્રી. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહે કરી હતી. પ્રમુખ શ્રી. ખીમચંદભાઈ શાહના સન્માન ભાવનગર સ્ત્રી કેળવણી મંડળના પ્રમુખ શ્રી. સમારંભ વખતે તેમના સંદેશામાં જણાવ્યું હતું કે, ભોગીલાલ શેઠે શ્રી. શાહ સાહેબની જૈન સમાજની “Such dedicated workers are rare in સેવાઓનો ઉલ્લેખ કરતાં આ પ્રસંગે કહ્યું હતું કે, these days, and hence his services “શ્રી. ખીમચંદભાઈએ આ કેલેજ ઉપરાંત જૈન are all the more valuable.” આ શબ્દ સમાજની પણ સારી સેવા કરી છે, તેને મારે સદ્દગત શ્રી સભાના માજી પ્રમુખ શ્રી. શાહ ઉલેખ કરવો જોઇએ. જૈન સમાજ માત્ર ધનને જ સાહેબના કેવા નિકટના પરિચયમાં હતા તે બતાવી ઉપાસક નથી, વિદ્યાને પણ ઉપાસક છે. જૈન આપે છે. શ્રી. ઉપાધ્યે જતાં જૈન સમાજે એક આત્માનંદ સભાને વહીવટ શ્રી. ખીમચંદભાઈ અણમૂલ રત્ન ગુમાવ્યું છે. અમે તેમના આત્માને કેવી ઉત્તમ રીતે કરી રહ્યા છે તેની તે સૌને ચિરસ્થાયી શાનિત ઈરછીએ છીએ અને તેમને ખબર હશે.” કુટુમ્બીજને પર આવી પડેલ દુઃખ પ્રત્યે સમ- શ્રી. શાહ સાહેબ જેન આત્માનંદ સભા સાથે વેદના વ્યકત કરીએ છીએ.
ઉપ પ્રમુખ પદે સં. ૨૦૦૨ ની સાલમાં જોડાયા શ્રીમતી નર્મદાબાઈ ચત્રભુજ ગાંધી મહિલા અને પ્રમુખ શ્રી. ગુલાબચંદ આણંદજીના સ્વર્ગવાસ કેલેજની સ્થાપનાથી બાવીસ વર્ષ સુધી તદ્દન પછી તેમણે સં. ૨૦૧૪ની સાલથી સંસ્થાનું અવેતન માનદ આચાર્યપદે રહી શ્રી શાહ સાહેબે પ્રમુખ પદ સ્વીકાર્યું. શ્રી. શાહ સાહેબે પોતાની પોતાના પુરુષાર્થ અને પ્રતિભાથી એ કેલેજની કાર્ય કુશળતા, નિખાલસ સ્વભાવ અને દીર્ધદષ્ટિથી લેકહદયમાં તેમજ યુનિવર્સિટીમાં એક આગવી સંસ્થાને અપૂર્વ વિકાસ કર્યો. અનેક નવા પ્રકાશને પ્રતિષ્ઠા ઊભી કરી. નાદુરસ્ત તબિયતના કારણે કર્યા. નાદુરસ્ત તબિયતના કારણે તેઓ નિવૃત્ત આ સંસ્થામાંથી નિવૃત થતાં કેલેજના ઉપક્રમે થતાં તેમના સન્માન સમારંભ શ્રી જૈન શ્રી ભાવનગર સ્ત્રી કેળવણી મંડળના સહકારથી આત્માનંદ સભાના ઉપક્રમે ભાવનગરમાં તા. તા. ૧૫-૨-૭૫ ના ભાવનગરમાં શ્રી. શાહ ૨૧-૯-૭૫ ભાદરવા વદ ૧ રવીવારના રોજ સાહેબને નિવૃત્તિ સન્માન સમારંભ ઉજવવામાં સવારના ૧૦ વાગે, જૈન આત્માનંદસભાના શેઠશ્રી આવ્યા હતા. આ સમારંભમાં અતિથિ વિશેષ ભેગીલાલ લેકચર હોલમાં અત્યંત ભવ્ય રીતે પદે મુંબઈના સુપ્રસિદ્ધ ધારાશાસ્ત્રી અને ચિંતક ઉજવા. આ સમારંભનું અધ્યક્ષપદ સ્ટેટ બેંક શ્રી. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ ઉપસ્થિત રહ્યા ઓફ સૌરાષ્ટ્રના ડેપ્યુટી જનરલ મેનેજર શ્રી. હતા. એસ. એન. ડી. ટી. વિમેન્સ યુનિવર્સિટી વિનયકાન્ત મહેતાએ શોભાવ્યું હતું. અતિથિ તરફથી ઉપસ્થિત રહેલા ડેપ્યુટી રજીસ્ટ્રાર શ્રી. વિશેષ તરીકે સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીના કુલપતિ શ્રી. આઈ. એન. કાજી સાહેબ તથા નિવૃત્ત આચાર્યશ્રી હરસુખભાઈ સંઘવી તેમજ જાણીતા ઉદ્યોગપતિ ડી. એસ. ફાટક સાહેબે યુનિવર્સિટી તરફથી શ્રી. શ્રી. વાડીલાલ ચત્રભુજ ગાંધી ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. શાહ સાહેબને આ પ્રસંગે પુષ્પહાર તથા શાલ આ સન્માન સમારંભમાં જૈન સંઘના આગેવાને,
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #7

પ્રાધ્યાપક તેમજ સંસ્થાના અને મુ. શ્રી. વર્સિટી અને જૈન ચેર ભાવનગરમાં થાય ત્યારે ખીમચંદભાઈના અનેક શુભેચ્છકેએ મોટા પ્રમાણમાં એક લાખ રૂપિયા આપવાનું હું વચન આપું છું હાજરી આપી હતી. આ પ્રસંગે ચારે તરફથી અને બીજા એક લાખ તે દિવસે આપવાનું હું તેમજ અનેક સંસ્થાઓ તરફથી શ્રી શાહ સાહેબની જાહેર કરું છું.” શ્રી. વાડીલાલ ગાંધીની આ સેવાને બિરદાવતાં અનેક સ દેશાઓ મળ્યાં હતાં. વાત લોકેએ સહર્ષ વધાવી લીધી હતી. શ્રી શાહ
ડે. શ્રીમતી મધુરીબેન શાહ, વાઈસ ચાન્સેલર સાહેબની લાંબા સમયની નિષ્ઠાભરી સેવાઓ પ્રત્યે એસ એન. ડી. ટી યુનિવસિટી--મુંબઈએ પિતાના અનેક વક્તાઓ તરફથી કૃતજ્ઞતાની લાગણી સંદેશામાં જણાવ્યું હતું કે, બનવાથભાવે મક બતાવાયા બાદ સમારંભના પ્રમુખે તેમને સન્માન સેવા કરવી એ જેને જીવન મંત્ર છે એવી આ પત્ર એનાયત કર્યું હતું. શ્રી શાહ સાહેબે કાર્યશીલ, પ્રગતિમય રહેલી વ્યક્તિ સદા વાચન, ગળગળા અવાજે અત્યંત નમ્રતાપૂર્વક તેમનું ચિંતન અને મનનના ત્રિવેણી સંગમ તટે સદા વકતૃત્વ પૂરું કર્યા બાદ પ્રસંગને અનુરૂપ શ્રી. સ્વૈર વિહાર કરતા રહે છે એજ એનો નિજાનંદ છે. શાહ સાહેબના તૈલચિત્રની અનાવરણ વિધિ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાના પ્રમુખ તરીકે અદા અતિથિ વિશેષ શ્રી. હરસુખભાઈ સંઘવીએ કરી કરેલી તેમની સેવા વ્યક્ત કરવા શબ્દોનો સહારો હતી. સમારંભના અંતે એક પ્રીતિ ભજન લે વ્યર્થ છે! એના અંગત પરિચયમાં આવેલી ગોઠવવામાં આવ્યું હતું અને એ રીતે આ આખો પ્રત્યેક વ્યક્તિ આ વિભૂતિની સેવા વૈભવની ગાથા સમારંભ આનંદ અને ઉત્સાહના વાતાવરણમાં ગાઈ શકે.”
પૂરો થયે હતું. જેના આત્માનંદ સભાના ૮૦ આ સન્માન સમારંભમાં સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટી. વર્ષના ઇતિહાસમાં શ્રી. ખીમચંદભાઈ શાહ આમ ના કુલપતિ શ્રી, હરસુખભાઈ સંઘવીએ નિવૃત્ત થતાં સૌથી પ્રથમ પ્રમુખ છે, ભૂતકાલિન ભાવનગરના જૈનેનું ધ્યાન ખેંચતાં કહ્યું હતું કે, પ્રમુખ પિતાની સેવા આપતાં આપતાં જ વર્ગ “દાનને અપૂર્વ અવસર આવ્યું છે તે તક જૈન વાસી થયા હતા, એટલે આ અભૂતપૂર્વ દાનવીરે ઝડપી લે. જ્ઞાન પ્રાપ્તિની આજે ભૂખ સન્માન સમારંભ આ સભાના ઈતિહાસમાં સૌથી ઉઘડી છે ત્યારે “જૈન ચેરને વિચાર સાકાર પ્રથમ છે. કરવાની તક આપણે ઝડપી લેવી જોઈએ.” આ શ્રી. શાહ સાહેબની જગ્યાએ સભાના અપીલના જવાબમાં દાનવીર અને શાહ સેદાગર ઉપપ્રમુખ અજાતશત્રુ અને સૌજન્ય મૂર્તિ શ્રી. અ. વાડીલાલ ચત્રભુજ ગાંધીએ જાહેર કર્યું કે ગુલાબચંદ લલ્લુભાઈએ સભાનું પ્રમુખ પદ “જે જૈન ચેર થાય તે કરોડ રૂપિયાના ભંડાર સંભાળ્યું છે અને આ વ્યવસ્થા દરેક રીતે કરતાં પણ મોટો આત્માનંદ સભાને જ્ઞાનભંડાર સુસંગત છે. નિષ્ઠાપૂર્વક સેવા આપનારાઓમાં તેમના ઉપયોગ માટે ખુલે છે. ભાવનગરને જૈન ભાવનગરમાં તેમનું નામ અગ્રસ્થાને છે. વરસેથી ચેર જરૂર મળી શકે, તે કાંઈ અઘરૂ નથી. તેઓ આ સભાના ઉપપ્રમુખ છે અને એ રીતે ભાઈશ્રી હરસુખભાઈ ! જે ભાવનગરને આંગણે સભાની કાર્યવાહી સાથે તેઓ સંકળાયેલા છે છેલ્લા યુનિવર્સિટી થાય અને જૈન ચેર શરૂ કરવામાં બે વર્ષથી પ્રમુખના કાર્યની તમામ જવાબદારી આવે તે ભાવનગર પૂર્ણ સહકાર અને સાથે પણ તેઓ જ અદા કરે છે. આ ફેરફાર સાથે હશે, એમાં મને શંકા નથી. ભાવનગર સમાજ સભાના એક મંત્રી શ્રી. હીરાલાલ ભાણજી સભાના સેવકનું ગામ છે, તે ઓછી રકમે ચેરની સ્થાપના ઉપપ્રમુખ પદે આવ્યા છે અને મંત્રી તરીકે તેમની થાય તેવી યેજના વિચારજે અને જ્યારે યુનિ જગ્યાએ જાણતા સંનિષ્ઠ અને સેવાભાવી કાર્યકર
નૂતન વર્ષના મંગળ પ્રવેશે.

Page #8

શ્રી. હીરાલાલ જુઠાભાઈ મંત્રી તરીકે નિયુક્ત થયા સમગ્ર જૈન સમાજ ઊમટી પડ્યો હતે, કારણકે છે. અનેક વરસ સુધી મુંબઈના જૈન સમાજની આવી રચના મુંબઈને આંગણે સૌથી પ્રથમ હતી. સેવા કર્યા પછી હવે તેઓ પોતાના વતન
તીર્થંકર પરમાત્મા શ્રી મહાવીર સ્વામીના
તી, પગ ભાવનગરમાં સ્થિર થયા હોઈ સભાને તેમની
૨૫૦૦માં નિર્વાણ કલ્યાણક મહત્સવ પ્રસંગે અમૂલ્ય સેવાને લાભ મળ્યા કરશે, એ અત્યંત સરકાર
નિર્વાણ મહોત્સવની ઉજવણી માટેની મહારાષ્ટ્ર આનંદ અને ગૌરવની વાત છે. શ્રી. હીરાલાલભાઈ
રાજ્ય સમિતિએ મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય પ્રધાન માનઅત્યંત ઉત્સાહી અને કાબેલ કાર્યકર છે અને બી
કાયકર છે અને નીય શ્રી શંકરરાવ ચૌહ ણના પ્રમુખપદે એક
પી ના સભાના ઉત્કર્ષમાં તેમની સેવા અત્યંત મર્દદરૂપ ભવ્ય સભા મુંબઈમાં ચર્ચગેટ સ્ટેશન નજીકના થશે તે નિઃશંક વાત છે. શ્રી. જાદવજી ઝવેરભાઈ આવે છે
આવેલ મેદાન પર તા. ૬-૧૧-૧૯૭૫ ના રોજ શાહ ઘણા વરસેથી સભાને મંત્રી તરીકે પોતાની
જવામાં આવી હતી. આ સભામાં મોટી માનવ સેવા આપે છે તે જ રીતે આપ્યા કરશે.
મેદની હતી અને તેમાં રાજ્યપાલ નામદાર શ્રી ભગવાન મહાવીર સ્વામીના ૨૫૦૦મા નિર્વાણ અલિયાવરજંગ અતિથિવિશેષ તરીકે પધાર્યા હતા. કલ્યાણક મહોત્સવ પ્રસંગે પૂ. આચાર્ય વિજય રાજ્યપાલશ્રી, મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય પ્રધાન તેમજ પ્રતાપસૂરીશ્વરજી, પૂ. આચાર્ય વિજય ધર્મ. અન્ય વિદ્વાન વક્તાઓએ આ સભામાં સમયેસૂરીશ્વરજી તેમજ પૂ. મુનિપ્રવર શ્રી યશોવિજયજી ચિત પ્રવચને કર્યા હતા. પૂજ્ય આચાર્ય ભગવંતે, મહારાજના ઉપદેશથી મુંબઈમાં મલબાર હિલ પૂજ્ય સાધુ મુનિવરો, પૂજ્ય સાધ્વીજીઓ અને નાગરિક સંઘ તરફથી પ્રયાસ કરવામાં પૂજય મહાસતીઓની નિશ્રામાં આ પ્રસંગે આવતા ભગવાન મહાવીર દેવના ૬૫ ફૂટ ઉંચા મુંબઈમાં એક ભવ્ય વરઘાડેજવામાં આવ્યો હતે. અને આકર્ષક કીર્તિસ્થ ભ માટેનું ભૂમિ પૂજન જૈન સમાજના જાણીતા સિદ્ધહસ્ત લેખક અને મુંબઈના માનનીય મેયર શ્રીમાન નાનાલાલભાઈ સાહિત્યકાર શ્રી. રતિલાલ દીપચંદ દેસાઈ મહેતા અને તેમના ધર્મપત્ની અ.સૌ. ચંપક (અમદાવાદ)ને તેમના ગ્રંથ “ગુરુ ગૌતમસ્વામીની બહેનના શુભ હસ્તે તા. ૨૭-૧૦-૭૫ સોમવારના વિદ્વતા પૂર્ણ કૃતિ માટે મુંબઈની શ્રી અધ્યાત્મ દિવસે કરવામાં આવ્યું હતું. આ કીર્તિસ્થંભ જ્ઞાન પ્રસારક મંડળ સંસ્થાએ સંસ્થાના બંધારણ ભગવાન મહાવીર દેવની પરમ યાદ આપશે અને અનુસાર સુવર્ણચંદ્રક આપવાને નિર્ણય કર્યો છે. તેના દર્શનથી ભગવાને પ્રબોધેલા માનવમાત્રને આ સન્માન સમારંભને મેળાવડે પરમ પૂજ્ય સુખ, શાંતિ અને કલ્યાણને આપનારા અહિંસા, મુનિશ્રી પદ્મસાગરજી ગણિવર્યની નિશ્રામાં મહાવીર અપરિગ્રહ અને અનેકાન્તવાદના મહાન સિદ્ધાંતની જૈન વિદ્યાલયના હોલમાં તા. ૩૦-૧૧-૭૫ લેકેને ભવ્ય પ્રેરણા મળ્યા કરશે.
રવિવારના દિવસે જવામાં આવેલ છે. પ્રાતઃસ્મર એજ રીતે ભગવાન મહાવીર દેવના ૨૫૦૦મા છે
ણીય શ્રી ગૌતમસ્વામીના જીવન અગેને ગુજરાતી નિર્વાણ મહોત્સવની પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે વાલકેશ્વર ભાષામાં આ પ્રથમ ગ્રંથ છે અને જૈન સમાજને બાબુ અમીચંદ પનાલાલ શ્રી આદીશ્વરજ જૈન આવા પૂર્ણ ગ્રંથ આપવા માટે શ્રી રતિલાલ દેસાઈ દેરાસરના પટાંગણમાં ભગવાન મહાવીર દેવની સમગ્ર જૈન સમાજને માટે આદરપાત્ર બન્યા છે. નિર્વાણ ભૂમિ શ્રી પાવાપુરી જલમંદિરની આબેહૂબ અત્યંત જહેમત ઉઠાવી પ. પૂ વિદ્વાન ભવ્ય અને વિશાળ રચના કરવામાં આવી હતી. મુનિરાજશ્રી જબ્રવિજયજી મહારાજે જે મહાન આ જલમંદિરની રચનાનું દર્શન કરવા મુંબઈને ગ્રંથનું સંપાદન કાર્ય કર્યું છે તે દ્વાદશાર નયચક'
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #9

ચાતુરીના પ્રશ્નો ચાર
લેખક:-મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા
સ્ત્રી
અનેક વરસ પહેલાંની વાત છે. એ યુગમાં ગણિકા અને કલા પ્રવીણ ચતુર પણ રાજ્યાશ્રય નીચે પોષણ પામતી. રાજ્યમાં તેની કળાને પ્રોત્સાહન મળતુ' અને આવી સ્ત્રીએ પેાતાના દેશનુ પ્રતિનિધીત્વ ધરાવી દેશ વિદેશમાં જતી અને ત્યાં રાજસભામાં પડતા સાથે વાદિવેલાદ કરી તેને હાર આપી પાતે ગૌરવ અનુભતી તેમજ રાજ્યનું ગૌરવ પણ વધારતી. એ યુગમાં આ રીતે સાંસ્કાર અને કલાના વિનિમય ચાલતા અને પ્રથમ કક્ષાના રાજ્યે પણ તેમાં રસ લેતા.
અવ'તિનગરીમાં એ વખતે રાજા ત્રિવિક્રમ રાજ કરતા હતા. તેની રાણી સુનંદા સાક્ષાત્ સરસ્વતી જેવી હતી. રૂપ, ગુણુ અને જ્ઞાન ત્રણેયને તેનામાં આવિર્ભાવ થયા હતા એક વખત રાજગૃહીની રાજનત'કી સુજાતા ત્રિવિક્રમની સભામાં જઈ પહેાંચી. સુજાતાની ખ્યાતિ ચારે બાજુ ફેલાયેલી હતી તે ભારે વિચક્ષણ હતી અને અત્યંત તીવ્ર બુદ્ધિ ધરાવતી. તેથી અવંતિની રાજસભામાં તેને યાગ્ય આવકાર મળ્યા. રાજસભામાં નૃત્ય કલા કરી તેણે લોકોના મન જીતી દ્વીધાં ત્રિવિક્રમ રાજાએ પ્રસન્ન થઇ કહ્યું: “સુજાતા ! (અનુસંધાન પાના ના ખીજો ભાગ તૈયાર થઇ ગયા છે અને ખાઈન્ડીગ કામ પૂર્ણ થયે સભા તરફથી તે ગ્ર ંથની પ્રકાશન વિધિ કરવામાં આવશે. ત્રીજો અને છેલ્લે ભાગ પણ મુંબઇમાં છપાઇ રહ્યો છે. આ કાર્યમાં, પાકટ ઉંમરે પણ ધાર્મિક સાહિત્યમાં રસ લેતા અને આ સભાના પરમ હિતેચ્છુ તેમજ પેટ્રન શ્રી અમૃતલાલ કાલિદાસ દોશીનુ' અમને માગદર્શીન
તેનુ
ચાતુરીના પ્રશ્નો ચાર
તારા નૃત્યાથી તે અમારા મન જીતી લીધાં છે, હવે તારી ઇચ્છા પૂર્ણાંક કોઈ પણ વર માગી લે !”
એકાદ પળ ચૂપ રહી સુજાતાએ ક્ષેાભપૂર્વક કહ્યું: “ રાજન ! હું તે રાજગૃહીની રાજન કી છું. આપની રાજસભામાં આવવાનું પ્રયાજન તા એ છે કે, રોજગૃહીના રાજવીએ મને આપને ત્યાંથી ચાર પ્રશ્નોના ઉત્તર પ્રાપ્ત કરવા મેાકલી છે. પણ તે માટે શરત છે કે, આપની સભામાંથી મારા પૂછેલા પ્રશ્નોમાંથી કઈ એકના પણ પ્રત્યુત્તર ખાટા હોય, તે આપે રાજગૃહીનુ' સ્વામિત્વ સ્વીકારવું, અને જો ચારેય પ્રશ્નોનાં સાચા ઉત્તર મળશે, તે રાજગૃહીના મારા પરના અધિકારના અંત આવશે અને હું સદા માટે અવતિનગરીની સેવિકા બનીને રહીશ. રાજન ! અવિનય માટે ક્ષમા માગુ' છુ, પણ આપે વર માગવાની આજ્ઞા કરી, એટલે જ આ ઇચ્છા જાહેર કરુ' છુ. નહિં તે આપની સમક્ષ આવી વિચિત્ર માગણી કરવી એ ધૃષ્ટતા કરી કહેવાય એ હું જાણુ છુ.
»
66
રાજા ત્રિવિક્રમે હસીને કહ્યું, “ સુજાતા ! તારા પ્રશ્નો ગમે તેવા પ્રકારના હશે તેા પણ આ રાજસભામાંથી તને તેના સાચા જ જવ એ મળશે. વળી આ પ્રશ્નો અંગે તે' જે શરત મૂકી છે, તે નં. ૬ નું ચાલુ)
અને દેરવણી મળ્યાં છે જે માટે આ તકે અમે તેમને અંતઃકરણ પૂર્વક આભાર માનીએ છીએ. અંતમાં અમે પ્રાથના કરીએ છીએ કે :शिवमस्तु सर्वजगतः परहित निरता भवन्तु भूतगणा: । दोषाः प्रयान्तु नाश, सर्वश्र सुखी
भवन्तु लोका
[૭

Page #10

આકરી હેવા છતાં હું તેને સહર્ષ સ્વીકાર કોઈપણ પંડિત પ્રશ્નનો ઉત્તર આપવા ઊભે.
ન થયે એટલે ફરી પ્રધાનજીએ ઊભા થઈ કહ્યું રાજાની વાણી સાંભળી સજાતાનું હદય પલંક્તિ “સુજાતા! જવાબ વિચિત્ર તે લાગશે. પણ બન્યું અને તે બોલી “રાજન ! મારો પ્રથમ તાત્વિક દષ્ટિએ રેગ માત્રની સર્વ શ્રેષ્ઠ ઔષધિ પ્રશ્ન તે એ છે કે “ આ સંસારમાં સર્વ શ્રેષ્ટ રંગ પતેજ છે.” ખાદ્ય પદાર્થ કો? '
સુજાતાએ માર્મિક રીતે હસીને કહ્યું “જવાબ - આવો વિચિત્ર પ્રશ્ન સાંભળી ચારે બાજ એટલે વિચિત્ર છે એટલે જ સમજવામાં કઠિન છે. ચૂપકીદી છવાઈ ગઈ. સભામાં હાજર રહેલા સૌની રેગ રેગનું શ્રેષ્ઠ ઔષધ કઈ રીતે બની શકે ? મુખમુદ્રા ગંભીર બની ગયેલી જોઈ સુજાતાને કૃપા કરી આ વાત જરા સ્પષ્ટ રીતે ન સમજાવે?” આનંદ થયે અને તેની ગર્વભરી આંખો ચારે પ્રધાનજીએ કહ્યું: “માનવ દેહમાં જે વિકૃતિ બાજ ફરી વળી. ત્યાં તે પ્રધાનજીએ ગૌરવ ભર્યા રહેલી છે, એ બહાર કાઢવાનું કાર્ય રોગ કરે છે. સ્વરે કહ્યું, “સુજાતા! સંસારમાં સર્વ શ્રેષ્ઠ ખાદ્ય તમને વધુ સ્પષ્ટ રીતે સમજાવું. તાવને આપણે પદાર્થ જે કઈ હોય તે તે સાચી ભૂખ છે.” રોગ કહીએ છીએ, પરંતુ શરીરમાં જીવાણુઓ કે
જવાબ સાંભળી લેકે આશ્ચર્ય ચકિત થઈ વિષાણુઓ દાખલ થાય કે બીજું કાંઈ ઝેર ઉત્પન્ન ગયા, પણ ત્યાં તે સુજાતાએ કહ્યું: “પ્રધાનજી! થાય, ત્યારે શરીર પ્રતિવિષ ઉત્પન્ન કરીને તે ઝટ દરેક પ્રશ્નોના ઉત્તરની સાથે સાથે તેનું યેચ નાશ કરવા મથે છે. આમ વિષ અને પ્રતિવિષ પ્રમાણ પણ હોવું જરૂરી છે.”
વચ્ચેના યુદ્ધમાં શરીરમાં ગરમી વધી જાય, તેને પ્રધાનજીએ કહ્યું “ભજન કરતી વખતે ઘણા આપણે તાવ-દદ માનીએ છીએ. વાસ્તવિક રીતે પતિદેવ રસોઈનો સ્વાદ અગે પિતાની પત્ની સાથે તે તાવની ક્રિયા દ્વારા શરીરની વિકૃતિ જ દૂર ઝઘડતા હોય છે, કારણકે ભૂખ ન હોવાના કારણે થતી હોય છે. માનવજાતને ચિકિત્સકો અને રસેઈ ઉત્તમ હોવા છતાં તેઓ સ્વાદ અનુભવી દવાઓનું ભૂત વળગ્યું છે, તેથી જ તે રીબાઈને શકતાં નથી. જ્યારે હું ખૂબ ભૂખે થયે હેઉં પરેશાન થાય છે. નગ્ન સત્ય કહું તે, રોગ માત્રની ત્યારે જ મારા પત્ની મને ભાણુ પર બેસાડે છે જનેતા આ ચિકિત્સકે અને દવાઓજ છે. જનાઅને રઈ ગમે તેવી બે સ્વાદ હોય તે પણ વર દવાના ઝેરથી મુક્ત છે, તે તેને માનવની અત્યંત મધુર અને સ્વાદિષ્ટ લાગે છે. સ્વાદને જેમ રીબાવું પડતું નથી. દર્દ એ તે આશીસંબંધ ભૂખ સાથે છે, ખાદ્ય પદાર્થ સાથે નથી. વદરૂપ છે, કારણ કે તે અંદરનું ઝેર દૂર કરવા ભૂખ હેય તે ખાવાની રુચિ થાય છે, રુચિથી અર્થે જ ઉત્પન્ન થતું હોય છે.” રસ ઉત્પન્ન થાય છે અને રસ પ્રાપ્તિ એજ નર્તકીનું મસ્તક નમી પડ્યું અને કહ્યું, ભજનની સર્વ શ્રેષ્ટ સિદ્ધિ છે.”
“પ્રધાનજી! આપની દલીલમાં તથ્ય છે. હવે પ્રથમ પ્રશ્નને સાચે ઉત્તર મળે એટલે મારો ત્રીજો પ્રશ્ન એ છે કે “જગતની સર્વ શ્રેષ્ઠ સુજાતાએ બીજો પ્રશ્ન પૂછતાં કહ્યું: “પ્રધાનજી! સંપત્તિ કઈ? રેગની સર્વ શ્રેષ્ઠ ઔષધિ કઈ?”
પ્રશ્ન સાંભળી એક પંડિતે ઊભા થઈ જવાબ આ વિચિત્ર પ્રશ્ન સાંભળી સમાજને આપતાં કહ્યું, “સંસારની સર્વ શ્રેષ્ઠ સંપત્તિ મૂંઝવણમાં પડી ગયા. પ્રશ્ન દેખાવમાં જેટલે ટૂંકે વિદ્યા છે.” સુજાતાએ નકારાત્મક ભાવે પિતાનું હતે તેટલું જ તેનું રહસ્ય ઊંડું હતું. શીર ધુણાવી કહ્યું, “વિદ્યાને પચાવતા ન આવડે
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #11

તે તેમાંથી અહંકાર ઉત્પન્ન થાય છે.” પછી શ્રેષ્ઠ.” આ જવાબ સાંભળી સુજાતા હસી અને પુરહિતે ઊભા થઈ કહ્યું: “ધર્મ એજ સંસારની બોલી. “રૂપથી જ જે નારી સર્વ શ્રેષ્ઠ બની સર્વ શ્રેષ્ઠ સંપત્તિ છે.” સુજાતાએ ડોકું ધુણાવી શકતી હોય તે પછી જનાવરોમાં ગધેડાને જ કહ્યું, “અગોચરને એવી પ્રતિષ્ઠા શા માટે? સર્વ શ્રેષ્ઠ માનવે પડશે. રૂપતિને અર્થ જ વધુ સલ્લા ઘા અર્થાત્ વસ્તુને પિતાને વિકૃત છે. “રૂપ”—એ જ માટે કહેવાય છે કે તે સ્વભાવ એજ ધર્મ.”
વિકૃત થાય છે. શીત, ઉષ્ણ, ભૂખ, તરસ, ડાંસ વાતાવરણમાં શાંતિ છવાઈ રહી ત્યાં તે અને મચ્છરનો ઉપદ્રવ અગર સાપ, કીડાને પ્રધાનજીએ ઊભા થઈ કહ્યું: “સજાતા! ચિત્તની સ્પર્શ, આ પૈકી કઈ પણ, રૂપને વિકૃત કરી દે પ્રસન્નતા એ જ સંસારની સર્વશ્રેષ્ઠ સંપત્તિ છે. '
જ છે, અને એમ વિકૃત થઈ જવાના સ્વભાવને કારણે માનવજીવનનું સાધ્ય ચિત્તની પ્રસન્નતા છે, કારણ
તે તેને “રૂ૫” કહેવાય છે, એમ આપણું વ્યાકે ચિત્તની પ્રસન્નતા એ જ મક્તિનું કારણ અને કરણ શાસ્ત્ર કહે છે. ” પુરોહિતજી તે સુજાતાની છે. કેઈ પણ સંજોગો કે પરિસ્થિતિ વચ્ચે પણ દલીલ સાંભળી વીલું મોં કરી પોતાના સ્થાને જે પિતાનું ચિત્ત પ્રસન્ન રાખી શકે છે, એણે
છે ને બેસી ગયા. સંસાર જીતી લીધું છે. માનવ ચિત્ત નિર્વિકારી પ્રધાનજીએ ચારે બાજુ પિતાની નજર ફેરવી. અથત વિકાર મુક્ત અને નિર્વિકલ્પ અર્થાત્ સભામાં એક પ્રકારની શુન્ય મનસ્કતા છવાયેલી નિશ્ચિત-વિકલ્પ વિનાનું બને, ત્યારે જ ચિત્તની જોઈ તેમણે ઊભા થઈ કહ્યું: “સુજાતા! સર્વ પ્રસન્નતા અનુભવાય છે અને તેથી જ ચિત્તની ગુણ સંપન્ન નારી એ જગતને સર્વશ્રેષ્ઠ નારી છે. પ્રસન્નતા એ માનવની જગતમાં સર્વશ્રેષ્ઠ સર્વગણેમાં રૂપ-ગુણ-જ્ઞાન-પવિત્રતા-વિશુદ્ધતાસંપત્તિ છે.”
સહિષ્ણુતા-લજજા–શરમ અને તમામ સદ્ગુણેને પ્રધાનજીને પ્રત્યુત્તર સાચે હતું જે સાંભળી સમાવેશ થઈ જાય છે.” સુજાતા જરા સુબ્ધ બની ગઈ. અનેક રાજસભાઓમાં તેના પ્રશ્નોના સાચા ઉત્તરે પ્રાપ્ત ન થતાં
મેહક હાસ્ય કરી, અત્યંત મધુર ભાવે સુજાતા તે રાજવીઓએ રાજગૃહીનું સ્વામિત્વ સ્વીકારવું
બોલીઃ “પ્રધાન! અમારા શા કહે છે કે
જે પૂર્ણ છે, દોષ રહિત છે અને માત્ર ગુણને જ પડયું હતું. અહિં પરિસ્થિતિ જરા જુદી દેખાતી હતી. સુજાતાને ચોથો પ્રશ્ન અટપટ અને કઠિન ભડાર છે, તેઓને તે આ પૃથ્વી પર જન્મ લે હતે એટલે તેને આશા હતી કે તેને વિજય
પડતું નથી. તેથી જ તે કહેવાય છે કે મર્યા
પહેલાં કેઈ પુરુષ કે સ્ત્રીને ઋષિ, સંત કે સર્વ મળશે. માર્મિક હાસ્ય કરી ચૂથે પ્રશ્ન પૂછતાં તેણે કહ્યું: “મારે છેલ્લે પ્રશ્ન એ છે કે, ગુણ સંપન્ન કહી શકાય નહિં. સ્ત્રી કે પુરુષ જીવન
ભર સારા કામો કરે અને છેવટ જતાં બહેકી સંસારની સર્વ શ્રેષ્ટ નારી કેણ? જાય તે પછી એનું સર્વગુણ સંપન્નપણે કયાં " પ્રશ્ન સાંભળતાં જ પંડિતજને વિચારમાં પડી રહ્યું? જ્ઞાની અને ચતુર દેખાતા સ્ત્રી પુરુષે પણ ગયા, કારણ કે નારીનું મન સમજવું એ તે ઝટ દઈને પતનના માર્ગે ચડી જતાં આપણે દેવે માટે પણ મુશ્કેલ છે, તે માનવનું શું જોઈએ છીએ. અન્યની વાત તે બાજુ એ રહી, ગજું? પુરોહિતે તેમ છતાં ઊભા થઈ જવાબ પણ પંચ પરમેષ્ટિઓને કરવામાં આવતા નમસ્કારઆપતાં કહ્યું: “નારી તેના રૂપથી શેભે છે, માં જેમનું સ્થાન છે, એવા સાધુ કે સાધ્વી પણ એટલે જે નારીનું ઉત્તમત્તમ રૂપ તે નારી સર્વ શિખર પરથી ગબડી ઊંડી ખાઈમાં પડતાં ક્યાં
ચાતુરીના પ્રશ્નો ચાર)

Page #12

લેવામાં નથી આવતા? માનવ રૂપે જન્મ લે ચક્તિ બની ગઈ. અવંતિની છતને દેર તેને પડ્ય, એ હકીકત જ સાબીત કરે કે તે સર્વે હાથમાંથી સરી પડ્યો. લોકો આનંદમુગ્ધ બની ગુણ સંપન્ન નથી, કારણ કે સર્વ ગુણ સંપન્ન જઈ તાલીઓ પાડવા લાગ્યા. ત્યાં તે સુજાતા અર્થાત્ જે જીવને સંપૂર્ણ વિકાસ થયો છે તેને મક્કમ સ્વરે બેલીઃ “મહારાણીજી ! આપની ફરી જન્મ લેવું પડતું નથી.”
વાતની સાબિતી શું? દરેક વાત પ્રમાણ સાથે સુજાતાની દલીલ સાંભળી પ્રધાનજીના કપાળ
સાબિત થવી જરૂરી છે.” પર પ્રના સૂક્ષ્મ બિન્દુએ ઉપસી આવ્યા.
સુનંદાએ નિસ્પૃહભાવે જવાબ આપતાં કહ્યું: રાજા ત્રિવિકમે સભાના પંડિતજને પર એક અછડતી દષ્ટિ નાખી પણ ક્યાંય સળવળાટ ન
સુજાતાબેન ! સૂર્ય પ્રકાશ આપે છે, એ વાતને
સાબિતીની જરૂર ખરી? આ પણ એવી જ દેખાય. સભાજનો અને પંડિતોને થયું કે કાંઠે
બાબત છે. છતાં સાબિતીની જરૂર હોય તે આવેલું નાવ શું ડૂબી જશે ? જે આ પ્રશ્નને
રાવણને દાખલે , વાસનાની તૃપ્તિ અર્થે તે સાથે ઉત્તર ન આપી શકાય તે પરિણામે
સીતાને ઉપાડી લંકામાં લઈ આવ્યું, પણ પછી જે અવંતિએ રાજગૃહીનું સ્વામિત્વ સ્વીકારવું પડે. મહેલમાં સીતામાતાને રાખ્યા હતા, ત્યાં જ્યારે
રાજા ત્રિવિક્રમની રાણી સુનંદા પટરાણી હવા જ્યારે રાવણ પિતાની અધમ મનેકામનાની સિદ્ધિ છતાં તદ્દન સાદો પહેરવેશ ધારણ કરી રાજ- અર્થે જતું, ત્યારે સીતામાં તેને તેની માતાના સભામાં આવતી. તેનામાં આછકલાઈનું નામ નહિં જ દર્શન થતાં હતાં. સીતાને બદલે માતા દેખાય, પણ મોં પર જ્ઞાનનું તેજ ઝળહળે. આભૂષણમાં તેથી જ વીલાં મેએ તે ત્યાંથી પાછા ફરી જતા. ડેકમાં માત્ર રુદ્રકક્ષાની કંઠી અને ભાલ પ્રદેશમાં રાવણ જેવા વાસનાબદ્ધ અને મહાકામી પુરુષને કકંમને મોટો ચાંલ્લે. રાજસભામાં તમામને ચૂપ પણ સીતામાં માતાના દર્શન થતાં, એજ મારા બેઠેલાં જઈ રાણી માતાએ પોતાના સ્થાન પરથી કથનની સાબીતી છે.” ઊભા થઈ કહ્યું: “સુજાતાબેન ! સંસારની સર્વ શ્રેષ્ઠ નારીની ઓળખ–એ પુરુષનો વિષય નથી પણ સ્ત્રીને રાજનર્તકી ભાવવિભોર બની સ્મિત પૂર્વક છે. સંસારની સર્વ શ્રેષ્ઠ નારીને એક નારી જે રીતે બેલી: મહારાજ ! મારા પરાજયને હું સ્વીકાર ઓળખી શકે, તે રીતે પુરુષ ન ઓળખી શકે. કરું છું. હવે આપ મને આજ્ઞા આપે તે રાજસ્ત્રી એક નારીની આરપાર જઈ શકતી હોય છે. ગૃહી છોડી હું કાયમ માટે અવંતિકાની સેવિકા પુરુષ માટે તે તે સ્ત્રીથી આકર્ષાય, તે તેના માટે બની રહું” શ્રેષ્ઠ નારી. સર્વશ્રેષ્ઠ નારીની વ્યાખ્યા તે એ છે કે, વિરાટ હાસ્ય કરી ત્રિવિકમે ગૌરવ પૂર્વક કહ્યું જે સ્ત્રીના દર્શનથી અધમમાં અધમ પુરુષના “નકી! તું ખૂશીથી રાજગૃહી પાછી ફરી શકે વિકૃતિ–ભેગજન્ય વાસના નાશ પામે અને સાથી છે. આપણી શરતમાંથી હું તને મુક્ત કરું છું, સાથે જેના પ્રત્યે જનેતાના ભાવ જાગે, જેને
કારણ કે તારા અત્રે આવવાથી અમારી કસોટી થઈ ચરણે મસ્તક મૂકી દેવાનું મન થાય-તે સ્ત્રી આ
એ આ બાકી જ્ય-પરાજય એ તે ગૌણ વસ્તુ છે. આનંદ સંસારની સર્વશ્રેષ્ઠ નારી કહેવાય.”
પ્રાપ્ત થયે-ચિત્તની પ્રસન્નતા થઈ એ જ મોટો સુનંદાની વાત સાંભળી સમગ્ર સભામાં સન- લાભ, આવા જ્ઞાનને તમે સર્વત્ર પ્રચાર કરે એ જ સનાટી વ્યાપી ગઈ. સુજાતા પિતે પણ આશ્ચર્ય અમારી અભિલાષા છે.
[આત્માનદ પ્રકાશ

Page #13

દ
રર૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
-શા પરીઆ -
શા પરી આ
હમ મજા
૪૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
- : બનાવનારા !
-: બનાવનારા : –
શીપ
*
* બાસ * લાઈફ બેટસ ન 2ઝ
બીલ્ડર્સ
Kરોલીંગ શટર્સ * ફાયરપ્રુફ ડેટ્સ * રોડ રોલર્સ * વહીલ બેઝ * રેફયુઝ હેન્ડ કાર્ટસ * પેલ ફેન્સીંગ * સ્ટીલ ટેસ
*
* પિન્સ કે મુરીંગ બાયઝ બેયન્ટ એપરેટસ
અને એજીનીયર્સ
વિગેરે
વિગેરે...
શાપરીઆ ડોક એન્ડ સ્ટીલ કાં.
પ્રાઇવેટ લીમીટેડ.
ચેરમેન શ્રી માણેકલાલ ચુનીલાલ શાહ મેનેજીંગ ડીરેકટર : શ્રી અમૃતલાલ ભાણજીભાઈ શાપરીઆ
રજીસ્ટર્ડ ઓફિસ અને શીપયાર્ડ
શીવરી ફોર્ટ રોડ,
મુંબઈ-૧૫ (ડી. ડી.) ફોન : ૪૪૮૩૬, ૪૪૮૩૬૨, ૪૩૩૧૩૩ ગ્રામઃ “શાપરીઆ” શીવરી-મુંબઈ.
ઘm એજીઅરીંગ વકર્સ અને ઓફિસ
પરેલ રેડ, કેસ લેન,
મુંબઇ-૧૨ (. ) ફોન : ૩૫૦૬૭, ૩૭૪૮૯૩. ગ્રામ : “શાપરીઆ પરેલ-મુંબઈ.

Page #14

, , ,
, ,
આજ
૪
/
૬
%
ઊટુંબિક સલામતી. આપના બાળકોના ભાવિની
સુરક્ષા કરો
સમજુ માબાપ જાણે છે કે દેના બેંકમાં પોતાનાં બાળકોને નામે સગીર બચતખાતું ખોલવું એ તેમના ભાવિની સુરક્ષા કરવાનો તેમ જ તેમની વધતી જતી જરૂરતો પૂરી પાડવાનો એક ઉત્તમ માર્ગ છે. આપના બાળકને નામે આજે જ ખાતું ખોલાવો. વ્યાજ ૫ ટકા.
કે
,
3
FE
કર્ષક
*
* * *
* * *
ર
. *
* . --
"" t
its
ડિજી જા
*
* * * *
*
*
*
*
દેના બેઝ
*
ગવર્નમેંટ ઑફ ઈન્ડિયા અનસેકિંગ) હેડ કિસઃ હર્નિમેન સર્કલ, | મુંબઈ૪૦૦૦૨૭. r ", "

Page #15

સવ. પ્રભાવતીદેવીની ડાયરીમાંથી”
" [ જયપ્રકાશજીનાં પત્ની સ્વ. પ્રભાવતીદેવી વિવશતા ઉપર રડતા હશે. છોકરાઓ એમની પાસેથી ઈ. સ. ૧૯૨૨ થી માંડીને ૧૯૪૭ પર્યત વરસો આટલી બધી આશા રાખે છે, અને પોતે કાંઈ કરી સુધી ગાંધીજી પાસે રહેલાં અને “બાપુની બેટી” શકતા નથી ! બની ગયેલાં. બાપુએ એમને રોજનીશી રાખતાં
૧૫-૮-૫૫ : પટણું શીખવી દીધું હતું. તે મુજબ ૧૯૨૯ થી લઈને ૧૯૭૩ સુધી ૪૪ વરસની એમની ડાયરી
જે. પી.ને લોકે મળવા આવ્યા. ઘટનાની બધી જોવા મળે છે. એ ડાયરીઓમાંથી જે. પી. અંગેનું વિગત કહી. પછી જે. પી. શહેરમાં ગયા. ઘણાને કેટલંક નીચે આપીએ છીએ. –સં] મળ્યો. ગળીકાંડના ઘટના-સ્થળે ગયા. હોસ્પિટલમાં
ગયા ધાયલેની ખબર-અંતર પૂછી. સાંજે જાહેર ૧૨-૪-૪૬ : દિલ્હી
સભામાં બધા પક્ષના લેકે હાજર હતા. સભા જ, પી. આજે જેલમાંથી છુટયા હતા. દીદી વિદ્યાથીઓ તરફથી હતી. ભાષણ શરૂ કરતાં જ બાપુ પાસે હતાં. બાપુને સંબોધીને-)
ગેળીબારની વાત આવતાં જે. પી.ની આંખમાંથી - મને લાગે છે કે હમણાં થોડા દિવસ હું એમની
આંસુની ધારા વહેવા લાગી. બે-ત્રણ મિનિટ ચૂપ સાથે રહું. ઘડા દિવસ પહેલાં તમે મને કહેલું કે તારે
થઈ ગયા. જયપ્રકાર સાથે રહીને એના વિચાર સમજવા જોઈએ ૨૦-૮-૫૮ : દિલ્હી અને એને મારા સમજાવવા જોઈએ. મારી ઇચ્છા
(વિદેશયાત્રાથી પાછા ફરતાં) એવી છે કે હમણાં એમની સાથે રહું તે હું એમને જલદી તમારી પાસે મહાબળેશ્વર લાવી શકીશ. નહીં કરાંચીથી વિદાય વખતે લોકોએ વારંવાર કહ્યું કે તે તમે તો જાણો છો કે એમના સાથીઓ એવા છે ફરી જરૂર આવજો. ખરેખર, બધી જગ્યાએ લોકોમાં કે ફાલતુ કામોમાં એમને બાંધી લેશે !
કેટલે પ્રેમ છે, જોકે કેટલા ભલા અને સારા છે !
કરાંચીમાં અમને બહુ પ્રેમ મળ્યું. ત્યાં ગયા પહેલાં ૧૪-૮-૫૫ ગયા
ખબર નહતી કે એ લેકે જે. પીને મળવા અને (પટણામાં ગેળીબાર થયેલે તે બાબત). સાંભળવા આટલા “ધા ઉત્સુક હશે !
ગયા શહેરમાં વિદ્યાથી નારા લગાવતા આવ્યા. ૧૦-૮-૧૯ : શેખાદેવરા જે. પી. પટણા જાય એવી માગણી કરી. સભામાં જે. પી.ને ઝાડપાન પર બહુ પ્રેમ છે. બપોર આવવા પણ કહ્યું. કહે આ રીતે ગોળીબાર થતા રહે જ્યારે માળી છોડ પતે હો, ત્યારે લખવાન તે અમે કયાં સુધી બરદસ્ત કરીએ? જે. પી.એ છેડીને તે જેવા ચાલ્યા ગયા. કહેવા લાગ્યા મને એમને શાંતિથી કામ લેવા સમજાવ્યા. પટણા જઈને આ કામ બહુ ગમે છે. કદાચ આગલા જનમમાં છે બરાબર બધી તપાસ કર્યા પછી જ કાંઈ કહી શકે. ઝાડ હઈશ !' વિવાથીએ શાંતિથી ગયા.
૨૫-૧-૬૪: દિલહી જે. પી. અંદર આવ્યા અને પલંગ પર બેસી (પંડિતજી એકદમ બિમાર પડી ગયેલા ત્યારે હાથમાં માથું પકડી ખૂબ રોયા. કદાચ પિતાની જે પી નદાજી, લાલબહાદુરજી, અને કામરાજ
૩. પ્રભાવતીદેવીની ડાયરીમાંથી

Page #16

જવાહરલાલજીને મળ્યા. કહેતા હતા. જ્યારે પંડિતજીને ડીન રસકે કહ્યું: “હું જાણું છું કે તમે શું છે !' જોવા ગયે, એમને ચૂપ બેઠેલાં જઈને એક મિનિટ
૨૨-૮-૬૮ મદ્રાસ, સુધી કાંઈ બોલી ન શકે. દિલ ભરાઈ આવ્યું.'
જે. પી એ આજનું છાપું વાંચ્યું. તેમાં ચેકલેપ-૬૪: દિલ્હી
વાકિયામાં રશિયાની સેનાએ પ્રવેશ કર્યો છે, તે સમાચાર હું પંડિતજી, ઈદિરાજીને મળી. પંડિતજીને જોઈને વાંચીને એ બહુ જ દુઃખી થઈ ગયા અને એમની મને બહુ દુઃખ થયું. જો કે તબિયત સારી હતી એ આંખમાંથી આંસુ નીકળી પડ્યાં. બહુ જ ઉદાસ રહ્યા. હસતા'તા. તેમ છતાં પહેલાંની રોનક ચહેરા પર નહોતી. ૨-૧-૬૮ : દિલ્હી ૨૯-૫-૬૪: દિલ્હી
નેત્રદાન મંડળે છે. પી ને અધ્યક્ષ બનાવ્યા છે.
જે. પી એ કહ્યું: “જ્યારે હું આમાં સામેલ થયા, તે જે. પી. પરમ દિવસે રાતે જ કલકત્તાથી વિમાનમાં
મારે પણ મારી આંખનું દાન દેવું જોઈએ. મારું દિલ્હી પહોંચી ગયેલા. સીધા પંડિતજીને ઘેર ગયા. ત્યાં
પણ નામ લખી લે. મારા તરફ જોઈ કહે, “ તને ભારે ભીડ હતી, એટલે બહારથી જ પાછા આવતા
કાંઈ વાંધો નથી ને ?' રહ્યા. કાલે સવારે ફરી ગયા અને ત્યાં દોઢ-બે કલાક ૧
મેં કહ્યું: “મને શો વાંધે? પણ પહેલું કે મુંગા બેઠા રહ્યા. પછી શાંતિધાટ ગયા. ભારે કરણ
જશે, તે કેણ જાણે છે?’ દશ્ય હતું. જે. પી. એ વખતે બહુ ગભરાઈ ગયા. *** આજે રામલીલા મેદાનમાં પંડિતજીને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા ૧૨-૭-૬૯: યવતમાલ મોટી સભા હતી. તેમાં જે. પી.ને ય બોલવા માટે
આજે જે. પી.ને પૂછવામાં આવ્યું : “તમે બહ આગ્રહ કરવામાં આવ્યું. પણ જે. પી. ન બોલ્યા. રાષ્ટ્રપતિપદનો અસ્વીકાર કેમ કર્યો ?' એમનું મન કયાંય લાગતું નહોતું. બહુ ઉદાસ હતા.
જે. પી. એ કહ્યું : શું જયપ્રકાશ નારાયણ વડા ૩૧-૫-૬૫ : બોધગયા
પ્રધાને લખેલું ભાષણ વાંચવા માટે રાષ્ટ્રપતિ બને? વગેરે. આશ્રમમાં આવેલ એક સ્વામીજી સાથે વાતચીતમાં ૧૪-૭-૬૯ : નાગપુર જે. પી.એ કહ્યું: “ તે આનો અધિકારી નથી. આજે મહારાષ્ટ્ર યાત્રાનો આખરી દિવસ છે. કેવળ એટલું સમજું છું કે માનવસેવા કરવી અને જલગાંવના ભાષણ બાદ મહારાષ્ટ્રના શિક્ષણ-પ્રધાન માણસ-માણસ વચ્ચે પરસ્પર પ્રેમભાવ વધે તેવું કરવું. મધુકર” કહેતા હતા કે દેશમાં બધા નેતાઓનાં ભાષણ આ જ સંન્યાસ છે ને ? અને હું તેમાં જ મગ્ન છું. બંધ કરીને આ ગાંધી-શતાબ્દી વર્ષમાં કેવળ કોઈ પણ વસ્તુની વિષ્ણુ અને મેહમાંથી મુક્તિ જયપ્રકાશજીને જ ગાંધી-વિચાર સમજાવવા દેશ મેળવવી એ જ તે મેક્ષનું લક્ષણ છે. હું આ આખામાં ફેરવવા જોઈએ. મત બની ગયો છું એમ તે નથી કહી શકતી, પરતુ ૧૪-૬-૭૦ : સલાહ એ દિશાને પ્રયત્ન અવશ્ય છે.
તરૂણ શાંતિસેના શિબિરમાં જે. પી.એ કહ્યું કે ૨૮-૩-૬૮ઃ શિંગ્ટન
હવે તે તમારી વચ્ચે આવતાં યે મને સંકોચ થાય છે, - વિદેશમંત્રી ડીન રશ્ક સાથેની મુલાકાત સારી કેમ કે હવે હું તરુણ નથી. તેમ છતાં હૃદયમાં તરુણાઈ રહી. હાથ મિલાવતા જે. પી. બોલ્યા : “મને બહુ અનુભવું છું, એટલે આવું છું... મારે કઈ લેવું છે ખુશી છે કે હું કોઈ સત્તાસ્થાને નથી, છતાં તમે મને નહીં એટલે નિરાશ નથી. જ્યાં સુધી થાકી નહીં જાઉં.
ત્યાં સુધી બરાબર કામ કરતો રહીશ.
મુલાકાત આપી.” -
૧૪]
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #17

જંબુકુમાર
લેખક માણેકલાલ મ. દેશી - સંસાર છોડવા જેવું છે મેક્ષ જ મેળવવા જબુકુમારે સુધર્માસ્વામીને કહ્યું, “હે સ્વામી! જે છે અને એને માટે પ્રવજ્યા જ એકમાત્ર આપ અહીં સ્થિરતા કરો. હું માતાપિતાની અનુઆધાર છે. પ્રવજ્યામાં આકસ્મિ સુખ છે અને મતિ લઈ આપની પાસે દીક્ષા લઈશ”. શારીરિક દુઃખ છે. ભગવાનની વાણીના શ્રવણનું સુધર્માસ્વામી બોલ્યા, "મ રિવયં કુરા ખરેખરૂં ફળ પ્રવજ્યા.
કોઈના પણ રાગમાં ફસાતે નહિ.” રાજગૃહી નગરીની બહાર સુધમાંસ્વામી મહા- જબુકુમાર ઘર તરફ જાય છે, શત્રુ રાજાના રાજાની ધર્મદેશના સાંભળીને ૧૬ વર્ષની વયના હુમલાના ભયથી નગરીના દરવાજા આગળ સૈનિકે જંબુકુમાર વિરાગી બન્યા. તેમણે દીક્ષા લેવાનું હથિયાર લઈને ઉભા હતા. અત્યારે જ લડાઈ
થાય તે હું અવિરતિમાં જ મરૂં એમ વિચારી ૧૧-૭-૭૦ : ખોદેવરા
જોયું. પછી તે કોગળા કર્યા. હું ગભરાઈ ગઈ. બહુ
ચિંતા થઈ. ડોકટર પાસે મણિને પૂછવા મેક. અમરેશ સેન વગેરેને પિતાના મુસહરીના નવા કામ અંગે કહે, ‘મારા જીવનને આ નવો વળાંક છે. આને
5 એમણે કહ્યું, કાંઈ નુકશાન નહીં થાય. અમલ જે સારી રીતે ન થયો તે બધું વ્યર્થ જશે.” ૪-૭-૭૨ : ટીપુ ગુન્ટાનાહલ્લી ૧૭-૪–૭૧ : જમાલાબાદ
જે. પી.એ આજે એક પત્રમાં લખ્યું : “આપણા
સર્વોદયના અને બીજા મિત્રને હું ઘણી વાર કહી બેચબાબુની હત્યાને લીધે જે. પી. બહુ દુઃખી હતા.
ચૂક્યો છું કે હું નથી ઇચ્છતું કે મારો જન્મ દિવસ સૂતી વખતે મને કહે, ‘આજથી હું પગ નહીં દબાવું.'
ઊજવાય. મારા જીવતાં કે મર્યા પછી મારું કોઈ ડાયાબીટીસને લીધે એમના પગમાં દર્દ રહે છે. તેથી
જાતનું સ્મારક બને કે મારા નામે કઈ કષ-સંગ્રહ રાતે ક્યારેક હમણાં પગ દબાવે છે.
થાય એમ પણ હું નથી ઈચ્છતો. મારી તે એવી ૧૯-૮-૭૧ : દિલ્હી
અપેક્ષા છે કે મારા મિત્રો મારી આ ઈચ્છાઓને
આદર કરશે.' મારી બીમારીને લીધે જે. પી. બહુ ચિંતિત હતા.
: ૧૨-૩-૭૫ : મુંબઈ હતા તે ચૂપ હતા. કદાચ આંખમાંથી આંસુ પણ નીકળ્યાં.
આનંદ” ફિલ્મ જોઈ હતી. તે વખતથી મારા
મન પર તેની ભારે અસર પડી છે. આનંદ પેતાની ૨૯-પ-૭૨ : બેરકાટ
બીમારી જાણતા હતા અને એમ પણ જાણતા હતા કે આજે એક મોટી ભૂલ મારાથી થઈ ગઈ નાસ્તા પોતે જલદી મરવાને છે. છતાં કાયમ પ્રસન્ન રહે પછી જે. પી. એ મારી પાસે દવાની શીશી માગી. અને સહુને હસાવતે. મૃત્યુને વખતે પણ ભજન મેં ભૂલથી માથું ધોવાના શેમ્પની શીશી આપી દીધી. સાંભળતો રહ્યો. ઈશ્વર એવી શક્તિ સહુને દે!... જે. પી. અબ્રાહમને કાગળ વગેરે બતાવવામાં એટલા મને જે. પી.ની ચિંતા છે કે મારી બીમારીથી એ વ્યસ્ત હતા કે શીશી જોયા વિના જ તેમાંથી ચમચી બહુ ચિંતિત છે અને ગભરાઈ ગયા છે. ઉપરથી ભરીને પી ગયા. જ્યારે કડવું- કડવું લાગ્યું. ત્યારે માલુમ નથી પડતું.
જ બુકમાર]

Page #18

માંડ
:
Jા
નવાઈ ?
જ બુકમાર નગરીના દરવાજેથી પાછા ફર્યા. વિચાર્યું કે જંબુકુમાર ૮ કન્યા પરણી લાવ્યા છે જ બુકુમારે સુધર્માસ્વામી પાસે જઈ જીવનભરના તેથી આજે તેની હવેલીમાં ચેરી કરવામાં સફળ બ્રહ્મચર્ય વ્રતને અને સમ્યકત્વ વ્રતને સ્વીકાર કર્યો. થઈએ તે ખૂબ જ દાગીનાઓ મળે અને જીવનમાં
ઘરે આવીને જંબુકુમાર માત પિતાને કહે છે, કદિ ફરી ચોરી કરવા ન પડે. આથી પ્રભવ તના મને ગણધર ભગવંતની દેશના ગમી ગઈ છે અને સાથીદારો સાથે રાત્રે હવેલીમાં ચેરી કરવા આવે, મારે દીક્ષા લેવી છે.”
પ્રભાવ પાસે અવસ્થાપિની અને તેલદૂઘાટિની
બે વિદ્યાઓ હતી. પ્રથમ વિદ્યાને પ્રયાગ જેના વિવાહ કર્યા છે. પહેલા લગ્ન કર પછી તું દીક્ષા
પર કરે તે ઉંઘી જાય અને બીજી વિદ્યાથી તિજોરી લઈશ તે તારી સાથે અમે પણ દીક્ષા લઈશું”.
* અને તાળાં ખુલી જાય. જંબુકુમારના માતાપિતાએ આઠે કન્યાઓના
આ શકિતશાળી ચોર ધારેલું કરે તેમાં શી માતાપિતાને જણાવી દીધું કે જબુકુમાર લગ્ન કર્યા બાદ દીક્ષા લેવાને છે. આઠે કન્યાઓએ પ્રભવે અવસ્થાપિની નિંદ્રાને મંત્ર ભર્યો જંબુકુમાર દીક્ષા લેવાના છે તેમ જાણવા છતાં એટલે જંબુકુમારની ૮ પત્નીએ ઊંઘી ગઈ. પછી જંબુકુમારને જ પરણવાનું નકકી કર્યું. પ્રભવે શયન ગૃહમાં પ્રવેશ કર્યો. બધાને ઊંધેલા
પછી જંબુકુમારના લગ્નનો ભવ્ય વરઘોડો માની પ્રભવ જંબુકુમારની પત્નીઓના અલંકાર નીકળે. જંબુકુમારના પિતા ૯૯ કોડ સેનૈિયાના
ચારવા જાય છે ત્યારે જ બુકુમાર બોલ્યા. કોઈ સ્વામી હતા. અને જંબુકુમારના સસરાએ પણ
ચીજને સ્પર્શ ન કરજે પાપી !” ધનવાન હતા.
પ્રભવ ત્યાં જ થશી ગયે. પ્રભવે ત્યાંથી
હટવા ઘણું બળ કર્યું પણ પ્રભવ હટી શક્યા જંબુકુમારે વિચાર્યું. “આ ભવ્ય વરઘેડે જોઈ
નહિ. પ્રભવે માન્યું કે જંબુકુમારે સ્થભિની લેકે સંસારનું અનુમોદન કરશે એથી તે પાપ ? બંધાશે. આવતી કાલે હું સંયમ સ્વીકારીશ ત્યારે
વિદ્યાથી મને સ્થિર કરી દીધું છે.
- જંબુકુમાર ધારત તે પ્રભવને શયનગૃહમાં જ અતિ ભવ્ય વરઘેડે કાઢીશ”.
મારી નાખી શકે તેમ હતું. પણ જે પુરુષ સવારે જંબુકુમાર ૮ કન્યાઓને પરણીને આવ્યા છે. દીક્ષા લેવાને છે, પિતાનું તમામ ધન છેડી દેવાને રાત્રે જ બુકમાર પિતાની હવેલીમાં પોતાના શયન- છે તે શેરને મારે પણ શું કામ ? ગૃહમાં ૮ કન્યા સાથે દીક્ષા લેવા બાબત વાતચીત પ્રભાવને જબુકુમાર માટે પૂજ્ય ભાવ થયે કરે છે.
પ્રભવ બોલ્યા, હે મહાપુરુષ ! હું પ્રભવ ચાર છું. જ બુકુમાર બ્રહ્મચારી હતા. આઠે કન્યાઓ મારી અવસ્થાપિની અને તેલાઘાટિની વિદ્યા જંબુકુમાર દીક્ષા લેવાનું મેકુફ રાખે તે માટે તમને હું આવું અને તમે મને સ્થભિની અને બીએની કળાઓ જંબુકુમારને બતાવે છે. આઠે ચિની વિધા આપે. પત્નીએ જ બુકુમારને સંસારમાં રહી સુખ પ્રભવ ચેર તેની જગ્યાએથી હટી શકતે ન ગવવા સમજાવે છે.
હતે. જંબુકમારના ગામમાં પ્રભવ નામે ચેર હતે. જબુકુમાર બલ્યા, મારી પાસે કોઈ વિદ્યા તેના ૪૯૯ બીજા ચાર સાથીઓ હતા. પ્રભવે નથી. મારે તારી વિદ્યાની જરૂર નથી. સવારે
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #19

સ્વર્ગવાસ નોંધ
-: જન્મ :સંવત : ૧૯૫૬ ભાદરવા સુદ ૧૧
-: સ્વર્ગવાસ – સંવત : ૨૦૩૨ કાતિક વદ ૧
આપણી સભાના માનદ્ મંત્રી શ્રી જાદવજીભાઈ ઝવેરભાઈનું તારીખ ૨૦-'૧ '૦૫ને ગુરૂવારના રોજ ભાવનગર મુકામે દુ ખદ અવસાન થયું તેની નેંધ લેતા અમે અનહદ દુઃખ અનુભવીએ છીએ.
સ્વ. શ્રી જાદવજીભાઈ સં. ૧૯૯૦માં આ સભાના આજીવન સભ્ય બન્યા હતા. અને સં. ૨૦૦૨થી આ સંસ્થાના માનદ્ મંત્રી તરીકે પિતાની સેવા આપી રહ્યા હતા.
આપણી સભા તેમના હૈયે વસી હતી અને તેઓ સભાની ઉન્નતિ માટે સતત ચિંતા સેવતા હતા. સભાનું સંચાલન તેઓ ખૂબ કાળજી અને ચીવટથી કરતા.
તેમને સ્વભાવ શાન્ત અને માયાળુ હતા, તેઓ સાચા સેવાભાવી હતા અને અનન્ય ભાવે એકધારી ત્રીસ વર્ષ સુધી આ સંસ્થાની સેવા કરી હતી. તેમના જીવનની છેલ્લી ઘડી સુધી તેઓએ મંત્રી તરીકે સંસ્થાની સુંદર સેવા કરી હતી.
તેમના સ્વર્ગવાસથી આ સંસ્થાને મેટી ખોટ પડી છે. તેમના આત્માને ચિરશાતિ પ્રાથીએ છીએ અને તેમના કુટુમ્બ પર આવી પડેલ આ આપત્તિ પ્રત્યે સંવેદના પ્રગટ કરીએ છીએ.

Page #20
વાત છે . શ્રી ગેડી પાર્શ્વનાથ જૈન દેરાસરની કાર્યવાહક કમિટીની મીટીંગ આજરોજ દેરાસરે મળી હતી અને તેમાં નીચે મુજબને ઠરાવ પસાર કરવામાં આવેલ છે. આપણી કમીટીના સભ્ય શ્રીયુત શાહ જાદવજીભાઈ ઝવેરભાઈ સં. ૨૦૩રના કાતક વદ 1 બુધવારે રાત્રે સ્વર્ગસ્થ થયા તેથી ઘણીજ દીલગીરી થાય છે. તેઓશ્રી દેવગુરુ ધર્મ પ્રત્યે અનન્ય શ્રદ્ધાવાળા હતા. આપણી કમીટીમાં સકીય ભાગ લેતા હતા અને પિતાની કિમતી સલાડ સૂચના રજાપતા રહેતા હતા. તેઓશ્રીના અવસાન બદલ આજે મળેલી મીટીંગ દિલગીરી દર્શાવે છે અને તેમના કુટુંબીજનો પર આવી પડેલ દુઃખ માટે સવેદના વ્યક્ત કરે છે. સ્વર્ગસ્થના આત્માને શાસનદેવ શાંતિ આપે એવી પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા પાસે પ્રાર્થના કરીએ છીએ.. - તેમનાં કુટુંબીજનોને આશ્વાસન આપવાનું ઠરાવવામાં આવે છે અને બે મીનીટ મૌન પાળી ત્રણ નવકાર મંત્ર ગણી શાંતિ ઈરછે છે. ઉપરોક્ત ઠરાવ તેમના કુટુંબીજનોને સેક્રેટરીની સીધી મોકલવાનું ઠરાવવામાં આવે છે. ધીરજલાલ દુર્લભદાસ સેક્રેટરી શ્રી ગેડી પાર્શ્વનાથ જૈન શ્વેતામ્બર દેરાસર કમીટી-ભાવનગર. અમૃતની પરબ દુનિયામાં જીવન સહુને પ્યારું લાગે છે; મરણ સહ કોઈને અકારું લાગે છે. છતાં અમર પટેલ કોઈને મળતું નથી અને મરણના પંજામાંથી કઈ બચવા પામતું નથી. જમેલ નું મૃત્યુ એજ કુદરતને અદલ ઇન્સાફ છે; એમાં ન કઇ તરફ ભાવ કે ન કઈ તરફ પક્ષ ત-જાણે જન્મમરણના ત ણાવાણાથી જ સંસારને પટ વણતો રહે છે. કે પ્રાણી આવે છે, કોઈ જાય છે; અને એ રીતે જગતની અખંડ ઘટમાણ ચાદર જ કરે છે. પ્રાણીના જીવનનાં આદિ અને અતિ ભલે હોય, સંસારની વણઝર તે અનાદિ-અના છે, એને ન શરૂઆત, ન ઇંડે છે. એ તે પેલા ખળખળ વહેતા અખંડ ઝરણુ જેવી વાત સંભળાવે છે મારા કિનારે માનવી આવે કે જાય, હું તે સદાકાળ વહેતું વહેવાનું. ( “ગુરુ ગૌતમવામી'માંથી સરકાર દુ ત. } For Private And Personal Use Only