________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સમયની આ વાત છે. એક દિવસે સાંજે પ્રેસિડેન્ટ લિંકન અત્યંત થાકીને ઘેરે આવ્યા અને મેાડી રાત સુધી એસી કામ પતાવી સૂવાની તૈયારી કરતા હતા, તેવામાં લશ્કર એક કલ પાસપાર્ટી ઉપર સહી કરાવવા આવ્યો. એ કર્નલની પત્ની એક જહાજમાં મુસાફરી કરતી હતી ત્યારે, દુશ્મનોએ તે જહાજને ડૂબાડી દીધું અને કર્નલની પત્નીનું મૃત્યુ થયું. કલને પોતાની પત્નીના અંતિમ સંસ્કાર અર્થે તે સ્થળે જવાનુ` હતું, પણ એ યુદ્ઘભૂમિનું સ્થળ હતું, તેથી યુદ્ધમ ંત્રી તેમજ પ્રેસિડેન્ટ બ તેની સહી પાસપોર્ટી પર જરૂરની હતી.
આમ તો ક્લિકન અન્ય ત નમ્ર અને સરલ સ્વભાવી હતા, પણ તે રાતે થાક અને કંટાળાથી સૂઈ જવાની તૈયારીમાં હતા, ત્યારે આ કર્નલ ત્યાં પહોંચ્યા એટલે લિ’કનને ચીડ ચડી. લિંકનને આવા મિજાજમાં જોઈ પેલા કર્નલ તો ઠંડા થઈ ગયા અને પાસપોર્ટ ત્યાં જ મૂકીને તુરત ચાલી ગયા. લિંકન સૂવા માટે પથારીમાં પડયા પણ નિદ્રા ન આવે. પધારીમાં એક બાજુથી ખીજી બાજુ પડખા ફેરવ્યા કરે. કર્નલના મનને દુભવ્યાના તેના મનમાં પશ્ચાત્તાપ થતા હ`. મોડી રાતે ઉઠી લિંકને યુદ્ધમંત્રી પાસે સહી લઈ પેાતાની પણ સહી પાસપોર્ટ માં કરી. વહેલી સવારે લિંકન પેલા કર્નલના સ્થાને હાટેલમાં જઈ પહોંચ્યા અને કર્નલની રૂમનુ બારણું ખખડાવ્યું.
કનલ બારણું ઉઘાડીને જુએ છે તા સામે જ પ્રેસિડેન્ટને જોઈ તે તે! આભા જ બની ગયા. લિંકને તેની સાથે પ્રેમપૂર્વક હાથ મિલાવ્યા અને ગળગળા અવાજે કહ્યુ : “પ્રિય કનલ ! રાતે માણસ મટી હું પશુ બની ગયા હતા અને તેથી જ તમારી સાથે પશુ જેવુ વન કર્યું. મારા આવા વર્તનના કશા ખચાવ કરવા હું નથી આવ્યા, પણ જે માણસે દેશ માટે ભેગ આપ્યા હોય અને ભારે દુઃખમાં આવી પડયો હેય, તેની સાથે આવું વર્તન તો ન જ થઈ શકે એ હું
*
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમજું છું. પછી તો આખી રાત મને ઊંધ ન આવી અને મારા વર્તન માટે ભારે પશ્ચાત્તાપ થયા.' પછી તે સહી કરેલો પાસપોર્ટ કર્નેલને આપીને લિકન તેને પોતાની ગાડીમાં બેસાડી બંદર સુધી પહોંચાડી આવ્યા.
માણસ માત્ર ભૂલને પાત્ર છે એ ખરું, પણ ભૂલનુ ભાન થયા પછી પણ તેને પાશ્ચાતાપ ન થાય કે પ્રાયશ્ચિત્ત કરવામાં ન આવે, તે એવા માણસમાં માનવને બદલે પશુના લક્ષણા વધુ પ્રમાણમાં છે, એમ માનવું પડે.
(ર) હૃદયની કામળતા
પ્રેસિડેન્ટ લિકન એક વખત સેનેટમાં જઈ રહ્યા હતા. સમય થઈ ગયા હતા. ઘેરથા નીકળી સેનેટમાં જતાં જતાં વચમાં એક તળાવમાં ડુક્કરને કાવમાં ખૂ`પી ગયેલુ જોયુ. ડુક્કર કાદવમાંથી બહાર નીકળવા પ્રયત્નો કરે, પણ નીકળી શકે નહિં. પ્રેસિડેન્ટે આ જોયું અને ગાડી ઊભી રાખી પોતે જાતે ડુક્કર નજીક દોડી ગયા. પેલા ડુક્કરને કાદવમાંથી બહાર કાઢયું', પણ તેમ કરવા જતાં કપડાં પર કાદવના છાંટા ઉડયા. ઘેર પાછા જઈ કપડાં બદલાવવામાં મોડુ થાય તેમ હતું, એટલે સમયસર પહેાંચવા લિકન તો તેવા જ કપડે સેનેટમાં ગયા.
ડુક્કરને બચાવવા જતાં પ્રમુખના કપડાં કાથી ખરડાયેલા છે, એ વાત સભ્યાએ જાણી, ત્યારે કાઈ સભ્યે તેમને કહ્યુ, ડુક્કરનું દુઃખ એન્ડ્રુ કરવા માટે તમે ન ગયા હોત અને કાચમેનને મેકલ્યા હોત, તો પણ ચાલત !' લિંકને હસતાં હસતાં તેને જવાબ આપતાં કહ્યું : ‘ડુક્કરનું દુઃખ ઓછુ કરવા હું કાદવમાં નહીં ગયેલા, પણ ડુક્કરને દુઃખી થતુ જોઈ મને પોતાને જ જે દુઃખ ઉત્પન્ન થયું, તેના નિવારણ અર્થે મારે ડુક્કરને બચાવવા જવું પડયું,'
અન્ય જીવને દુ:ખી થતું જોઈ આપણામાં દુ:ખ ઉત્પન્ન થાય, તેમાં જ હૃદયની સાચી કોમળતા છે (ચાલુ)
હાથ અન્ન પકાવીને પોતે નહીં ખાતાં જડકરને અર્પણ કરી ખુશી થાય છે, અને એ સ્વાભાવિક રીતે પાતાનું વળતર મેળવી લે છે તેવી રીતે વિદ્વાન મનુષ્ય અન્ય અજ્ઞાન મનુષ્યોના હિતને માટે થાય યથાશક્તિ સહુને ઉપયોગી થાય તો તે સૌના હિત સાથે સ્વાભાવિક રીતે પેાતાનું પણ સાધી લે છે.
૪૬]
આત્માનદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
