________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાંભળીને કહ્યું કે “પાચો મંત્રીઓને સ્વામી અગ્નિમાં ગમે તેટલા ઇંધન નાખીએ છતાં પણ બુદ્ધ નધાન અ મારે તેને ઉપાય કરશે. દેવી અગ્નિ શાંત થતું નથી, તેમ આત્મમાં જે જે તમે જરા પણ ચિંતા ન કરો'. જીવનમાં પ્રાદુર્ભત ઈચ્છાઓ થાય છે તે તે ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે થયેલી ઈચ્છા , તૃષ્ણ જયાં સુધી પૂર્ણ તેમ તેમ ઈચ્છાને એ દૂર ને દૂર જતે જાય છે. થતી નથી, ત્યાં સુધી પ્રાણીમાત્ર ચિં તત્વ હોય છે. સમય જતાં કેણિકને રાજા થવાનું ગાંડપણ શરીરની શકિત ક્ષીણ થાય છે. મન દીન બને
લાગ્યું. તૃષ્ણાએ તેને પીછે છેઠ ન હ અંતે છે. અભયકુષાર દેહલે પૂર્ણ કરે છે.
તૃષ્ણાને પરવશ બની તેણે કુલને કલક લગાડનારું અનુક્રમે ગર્ભ પાલનને સમય પરિપૂર્ણ થતા ગોઝારું કૃત્ય કર્યું. પોતાના પિતાને બે દીખાનામાં રાણી ચેલણ ૫ ને જન્મ આપે છે. દુનિયામાં નાખ્યા; અરે, બદીખાનામાં પૂરવાથી સંતોષ ન સંતાનને જન્મ આપનાર માતાને જે આનંદ થયે, તે હમેંશા કેરડાના માર મરાવવા લાગે હોય છે, તે અકથનીય, અપરિમિત હોય છે. અને ખાવાનું આપવાનું પણ બંધ કર વ્યું પરંતુ જ્યારે તે સંતાન સંતાપને કરનાર બને છે, પુત્રની તૃષ્ણાને અંત નથી, ત્યારે પિતાની ત્યાર માતાનું દુખ અપરિમિત બની જાય છે. તૃતિને અંત નથી, પિતા શ્રેણિકે પ્રભુ વિરના રાણી ચેલણ પણ દેહલાને અનુસાર જાણતી નામસ્મરણથી આત્માને વીર બનાવ્યું હતું. હતી કે આ પુત્ર પિત ને ઘાતક થશે, પરંતુ જીવનમાં આવતા ગ અને વિયોગ વચ્ચે આરાધક નહિ બને. આ કારણથી જન્મ થતાંના મધ્યસ્થભાવે ઊભા રહેવાનું સામર્થ્ય એણે કેળવ્યું સાથે તેણે તે પુત્રને ત્યાગ અને જંગલમાં મુકાવી હતું. જયારે કેદી બનેલા રાજા શ્રેણિકને કોરડા દીધે. જયારે રાજાને ખબર પડી કે રાણીએ મારવા માટે નોકરે આવે છે. ત્યારે એ કહે છે; પુત્રને જંગલમાં છેડી દીધું છે. તે રાજા યે ભાઈ! ત મને કે રડા એવી રીતે મારજે કે જેથી જ ગલમાં જઈ વૃક્ષની નીચે તરછાયેલે, કુડાથી તને જરા પણ દુખ થાય નહિ. મને કઈ જાતની જેનો અઠે ખવાઈ ગયો છે. તેવા પુત્રને પોતાના પ્રતિકુળતા નથી. તને જેમ અનુકૂળતા પડે તેમ આ વાસમાં લાવે છે. આ બ લ પુત્રની આંગળી કરી આ છે. જીવનમાં કરેલી સાચી અરિહંતની કકડાએ ખાધેલી હોવાથી તેનું નામ કેણિક આરાધના, ઉપાસના શુશ્રષાનું ફળ, જીવનમાં ગમે પાડયું. કેણિકની ખવાય ગયેલી આંગળીમાં ઘસી તેટલી આરાધના કરીએ, પણ આવા કટોકટીના થઈ ગઈ હતી, અને તેથી એને પીડા થતી હતી. પ્રસંગમાં ક્ષમા, શાંતિ, ધીરતા રહે તે જ ખરી એ પીડાને દૂર કરવા એ આંગળીને રાજા પિતાની આરાધના કરી છે એમ કહેવાય. જીવનમાં હમેશા મેઢામાં રાખતા હતા જયારે આંગળી રાજા મેઢામા આરાધક બનવ, પણ કદી વિરાધક બનવું નહિ નાખતા ત્યારે કેણિક શાંત રહેતે. ખરેખર !
એક વખત રાજા કેણિક પિતાના પુત્રને સંસારની મહાદશા કેવા પ્રકારની છે? પ્રાણી માત્ર
અંકમાં બેસાડી ભેજન કરી રહ્યો હતે પેતાની આ સંસારની મોહજાળમાં કેવા ફસાયેલા છે? જે સંતાન ભવિષ્યમાં સતાપ કરનારૂ છે. એવા પુત્ર
પત્ની તથા માતા સામે બેઠાં છે, ત્યારે કેણિકને
* પુત્ર પેશાબ કરે છે, તે પેશાબ રજાના ભેજનની તરફ પણ પિતાને કે વાત્સલ્યભાવ છે. ૩
થાળી માં પડે છે. રાજા પત્ની અને માતાની કેણિક અનુક્રમે યુવાવસ્થામાં આવે છે. તેના સન્મુખ દૃષ્ટિ કરીને કહે છે, કે જોયું, મારો પુત્ર જીવનમાં તૃષ્ણાને પાર નથી. તૃણાથી તૃપ્ત બલા ઉપર કેટલા બધા પ્રેમ છે. ત્યારે તેની માતાને અત્માને જીવનમાં કયાંય શાંતિ હેતી નથી. જેમ ભૂતકાળનુ. મરણ થતાં એની આંખમાં ઝળઝળિયા
૧૩૪].
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
