________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સ'પૂર્ણસાર સમાવેશ પામે છે, એના વિસ્તાર કરતા શ.સ્ત્રા દ્વારા આપણને એ તવદૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય છે એને જ તવામાં તત્વા શ્રદ્ધાન' સમ્યાનમ્ કહ્યું છે, અને સસ્થાન જ્ઞાન ર્ડાળિ મક્ષ માળ છે અને તે પ્રાપ્ત કરવાનાં સાધનરૂપે મહુસા-સંયમ અને તપ છે, એટલેજ જ્ઞાનસ્થ જ વિસ્તૃત જ્ઞાનનુ ફળ વિરતી કહ્યુ` છે.
અહિંસા એટલે-છ કાય. જીત્રની રક્ષા અને પેાતાના આત્માને એ પાપથી બચાવવા એ સ્લાભ રક્ષા, રૂપ ધ એને જ ભગવાને હિંસા પરમ થમ કહ્યો છે. એ 'સાના માટે જ અનેક શાસ્ત્રની રચના થઈ છે, જ્યારે તમે સૌ જીવને અભયદાન આપશે, ત્યારે તમારો આત્મા અભય અક્ષયપદ પ્રાપ્ત કરી શકશે. જ્યાં સુધી અલ્પપણા હિંસાના ભાવેામાં આત્માનું પરિણયન માહુ-રાગ દ્વેષથી થશે ત્યાં સુધી તમારું -ભવભ્રમણ ચાલુ જ રહેવાનુ' છે. એટલે ઉન્નેને થત્તે ઉપયાગ એ ધમ ભગવાને જણાવ્યા, દરેક જીવન કાર્યોંમાં મન વચન કાયા એ યેાગથી, કોઈ પણ જીવની 'સા પ્રમાદથી ન થઈ જાય, તેના ઉપયાગ રાખવા એ ધર્મ છે-આા મધા વિસ્તાર શાસ્ત્રામાં દર્શાત્મ્ય છે તે આપણા જીવનને સંયમમય બનાવવા માટે છે સંયમ હોય ત્યાં તપ હાય છે. એટલેજ સાયસની સાધના એજ કવ્ય રૂપ છે જ્યાં સંયમ જીવનમાં આાવ્યુ', ત્યાં સમ્યકૢ તપ શરૂ થઈ જ જાય છે. સયમ એટલે સવર તપ એટલે નિર્જરા આમ જ કરવુ' એવે એકાંત સ્યાદ્વાદમાં નથી અનેકાંત અપેક્ષા સાચી છે એટલે નિવૃત્તિ કે પ્રવૃત્તિમાં ૩. અદ` નમઃ ના જપ ઉપયોગ પૂર્વક મત ૨માં કરવાથી પણ તપ શરૂ થાય છે. સ યર-નિજરાનું કારણ થાય છે સંયમની સાધના જેમ જેમ
બળવાન બનતી જાય છે તેમ નિા વિશેષ થતી જાય છે, નવા આશ્રવ ઓછા થતા જાય છે, પૂર્વકર્મીના ઉદયની નિર્જરા સમયે સમયે ચાલુ રહે છે, આત્મા જેમ જેમ સંયમથી શુદ્ધ થતા જાય છે, તેમ તેમ તેના પ્રકાશ અન’ત જ્ઞાન અનંત
૧૪]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દČન અનંત વીય་-અવ્યાબાધ સુખ એ કેવળ જ્ઞાનની ચરમ સ્થિતી છે. પરંતુ જેમ એક હીરાને પહેલ પાડતા જાઓ તેમ તેની ષાંતિ પ્રગટતી જાય, સપૂર્ણ પહેલ પાડી એટલે મ પૂર્ણ કાંતિ પ્રગટે, પણ મ'વીય'થી, અલ્પ પુરૂષાથી, દ્રશ્ય-ક્ષેત્ર કાળભાવની મર્યાદાથી, કદાચ થોડો થોડો પુરૂષાથ સાયમનેા અંતરાગથી કરવામાં આવે, સાચી સમજણુરૂપ-સમ્યકત્વથી શરૂઆત કરવામાં આવે, તે જેમ ખીજના ચંદ્ર વધતા વધતા પૂણી માએ સાળે કળાએ પ્રકાશે છે, તેમ આપણા આત્મા એક એ ત્રણ કે 'દ ભવે જરૂર એ પૂર્ણ સ્વરૂપને પ્રકાશીત કરી શકશે. પેતાની શુદ્ધતા એજ મેક્ષ છે, જયાં પછી દુ:ખ નથી, દેષ નથી, પાપ નથી. જન્મ થી, જન્મ નથી, મરણુ નથી, આધિ નથી, વ્યાધિ નથી, ઉપાધી નથી, એવુ' શાશ્વત પદ્મ પ્રાપ્ત કરવુ એજ આપણું પરમ કર્તવ્ય છે, પરમ ધમ છે.
ભગવાને સયમ સત્તર પ્રકારનું જે દર્શાવ્યુ` છે, તેમાં આખી સાધનાના અથ આવી જાય છે. એ મુજબનુ નિત્ય જીવન ભલે ગ્રહસ્થજીવન પૂત્ર કર્મના ઉદયથી હાય, કે મુનિજીવન ભાગ્યયે ગે હાય, પરંતુ બન્ને જીવનમાં આ સયમની સાધના થઈ શકે છે. કદાચ ગ્રડુ થ જીવનમાં અલ્પ વિરતી ભાવની અપેક્ષા મુજબ થાય છે અને આ કાળમાં થાય મુનિ જીવનમાં સત્ર વરતી થાય પરંતુ અપ્રમત્ત સાતમા સુધી પહેાંચી તેના અમૃત્ત સ્વાદ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. પ્રમત્ત અવસ્થા અનાદિ કાળથી છતાં પુરૂષાથ એ વસ્તુની પ્રાપ્તી કરાવવા સમથ છે. તે જોકે એમ ઉતાવળથી બની શકે તેમ નથી,
છે. પેાત-પાતા વડે પેતાથી-પેાતામાં પેાતા માટે
પાતા વડે સ્થીર થઈ, અંતરંગ વિચારી, મા
સયમ સાધના કરવાની છે
આ સંયમની સાધના સૌ કેઇ સાધક સાધ્ય લક્ષે પેાતાની ચેમ્યતા. સમય સોગ અનુસાર કરી શકે છે તેમા કાઇના ઈજારા નથી. સવારનાં
[માત્માન' પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
