________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
લેપાલેપથી માંડીને પારિષ્ઠાપનિકાકાર સુધીના પાંચ ભાગારા તા સાધુઓ માટેના છે. એનુ ઉચ્ચારણુ સૂત્રની અખ`ડતા માટે છે,
એગાસણમાં એક જ વાર ભાજનની છૂટ છે તા બિયાસણમાં બે વારની ખ'નેમાં સ્થિર નિતમ્ભવાળું ૧ માસન,
ખિયાસણમાં ચાદ આગારો. એમાં રિ.માં સૂચવાએલા ચાર આગારા ઉપરાંતના નિમ્નલિખિત
ક્રશ ક
(૧) ભાગારિકાકાર, (૨) આકુંચન પ્રસારણ, (૩) શુભ્યુત્થાન, (૪) પારિષ્ઠાપનિકાકાર, (૫ લેપ, (૧) લેપ, (૭) મચ્છ, (૮) મહુશ્નેપ, (૯) સક્રિય, અને (૧૦) અસિકય,
આ પૈકી લેપથી માંડીને અસિકથ એ છ આગારા પાણીને 'ગેના છે.
એગાસણ, બિયાસણ મને એકલડાણુ એ ત્રણેનાં પ્રત્યાખ્યાના લગભગ સમાન, એકલઠાણુનાં પ્રત્યાખ્યાનમાં આાકુચન પ્રસારણુ આગારને અભાવ.
૫. ખાય'મિલ અને નિવ્વી
સૂર્યોંદયથી એક કે દોઢ પ્રહર સુધી નમસ્કાર અને મુડ્ડી સહિત તેમજ ચતુર્વિધ આહારના ત્યાગ. આયંબિલના પ્રત્યાખ્યાનની એગાસણાદિના પ્રત્યાખ્યાના સાથે લગભગ સમાનતા. પરંતુ વિકૃ તિઓના નવ આગારો પૈકી પ્રતીત્યમ્ર ક્ષત સિવાય માઠની છૂટ.
રનિથ્વી ( નિવૃ કૃતિક ).
ઉપવાસના એ પ્રકારા : તિવિહાર ઉપવાસ અને ચવિહાર ઉપવાસ. તિહાર ઉપવાસ-સૂર્યોદયથી માંડીને બીજા ૧. આા મિતને લઇને એગાસણુને એકસન પશુ ૨. આને કેટલ કે ‘ નીવી ' કહે છે.
૧૧૪]
દિવસના સૂર્યદય સુધીનુ' અને પાણી સિવાધના ત્રણ મહારાના ત્યાગપૂર્વકનું પ્રત્યાખ્યાન, એક કે દેઢ પ્રહર સુધી તેર આગાર પૂર્વક ચારે માહાને ત્યાગ-સાંજે પણદ્વારનુ પ્રત્યાખ્યાન ફરજિયાત, એમાં નાભાગાદિ પૂર્વોક્ત ચાર માગારો ઉપરાંત પારિષ્ઠ પનિકાકાર.
ચવિહાર ઉપવાસ-એમાં એક સૂર્યાંયથી માંડીને બીજા સૂર્ય†દય સુધી ચતુવ`ધ આહારના ત્યાગ. એમાં પણ તિવિદ્વાર અંગેના પાંચ માગા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪પાણહાર-પાનાહાર.
ઠાણુ, આયંબિલ અને નિવી (?) માટે ફરજિયાત, પાણીના ત્યાગ એગાસણા, બિયાસણ, એકલ
.
પચવિહાર-સૂર્યાસ્ત થતાં પહેલાં બે ઘડી આગળથી ચારે માહારના ત્યાગ. એમાં ‘દિવસ ચરિમ''ને બદલે આયુષ્યના અંત જણાતા હાય તે ભવ ચિરમ` ' પાડે ખેલવા
કૃતિવિદ્વાર-સાંજનું' કેવળ પાણીની છૂટવાળું
પ્રત્યાખ્યાન.
ધ્રુવિહાર-સાંજનુ' આઠુર અને અશન સિવાયના એ મહારાની છૂટ.
દેસાવગાસિય દેશ વકાશિક,
ચાદ નિયમા ધારનારને માટેતુ' પ્રત્યાખ્યાન તેમાં કેવળ દિશા ધારનારે ઉવભેગ’પિરભાગ’’
"
પાઠ ન ખેલવે.
પ્રભાતનાં સાત પ્રત્યાખ્યાના પૈકી ૧, ૨, ૪ અને ૫ ક્રમાંકવાળાં ચાર પ્રત્યાખ્યાના પ્રારંભ ઉગ્ગએ સૂરે 'થી અને ૩, ૬ અને ૭ ક્રમાંકવાળો ત્રણને ‘સૂર ઉગ્ગએ'થી પ્રારંભ કરાયેલ છે
કહે છે
૩. એમાં છ આમરે તેા પાણીની લખતા છે. ૪-૮ આ પાંચમાં અનાભેગાદિ ચાર ભાગારાની છૂટ છે.
For Private And Personal Use Only
[માત્માનંદ પ્રકાશ
