________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્ત્રી મુક્તિ-એક યથાર્થ
મૂળ હિન્દી લેખકઃ પં. શ્રી ઉદય જેન, ધર્મ શાસ્ત્રી, કાનો. એક સમય હતો. નીતિ વાકય પ્રચલિત હતું કે તે તે પરિગ્રહ હેય પણ છે. પરંતુ તેને ભોગપભોગને પિતા ક્ષત્તિ મારે મત ક્ષતિ થવા યોગ્ય વસ્તુ ગણવી એ કેટલે માર્મિક અને હૃદય પુને ક્ષતિ વૃદ્ધત્વે જ સ્ત્રી સ્વાતંગમતિ / વિદારક વ્યવહાર છે? ધર્મ માર્ગમાં આ પ્રકારની વેદ વાકય હતું કે
પ્રશસ્તિ ધૃણાસ્પદ અને નિંદનીય છે. સ્ત્રી ગુવો નારીવત્તા ”
વિવાહ કરે એટલે સ્ત્રી અને પુરુષ પતિ-પત્ની ધર્મવાક્ય હતું કે
બની જાય છે, અને એક બીજા તરફ એક બીજાનું ના દરે વિત્ત, પુના દત્તે વસ્ત્રમ્ મમત્વ હેવાથી અને પરિગ્રહની કટીમાં આવી જાય માત વી" નારી પ્રત્યક્ષરાક્ષસી છેપારસ્પરિક સંબંધ પરિગ્રહાત્મક છે, પરંતુ - અને
ઢાઢ જંવાર ૩, ૫શુ ના नरक्खसीसु गिज्ज्ञज्जा गण्डवच्छासु अणेगचित्तासु। ये सब ताडन के अधिकारी।
બીજી પણ લેકેતિઓમાં અને ધર્મોપદેશમાં સ્ત્રીને મારવાને ગ્ય છે એમ પણ ધમસેંકડે માથામાં સ્ત્રીની વિરૂદ્ધ રચવામાં આવી છે, પ્રવર્તકોએ પિતાની ધાર્મિક રચનામાં લખી નાખ્યું જેનું વર્ણન કરીએ તો એક મેટોગ્રન્ય તૈયાર થઈ જાય છે. આ સંત બનનારા તુલસીદાસ રૂપી મહાપુરૂષ
વાસ્તવિક પરિસ્થિતિ કંઈક જુદી જ છે. મનુષ્ય ભૂલી ગયા છે કે – પુરૂષાર્થ પરાયણ હેવાથી પુરૂષ કહેવાય. તેની નૈસા થાન ઘરાક, વૈજ્ઞા દરિ દેશ શૌર્યની પ્રતિભા અને શારીરિક ઘડતરની વિશેષતાએ હા ના વૈપટ છે, પછી ન છે ! નારીને ગૌણ કરીને માન. નારી ભેગની સામગ્રી અને આમ કહેનાર એમની જન્માર્ગદર્શિકા કોણ હતી ? ગૃહવ્યવસ્થાની ગૃહિણી માત્ર બની રહી. સ્ત્રીનું શરીર તેમની જ પત્ની નારી હતી ને ૧ પ્રાચીન ભારતના ઘડતર સનતાન ઉત્પન્ન કરવા યોગ્ય અને પુરૂષને વિરકત તરીકે ઓળખાતા સંતો, મહંતે અને મહાઆકર્ષણ કરવા યોગ્ય માનવામાં આવ્યું. શૌર્ય, પુરુષોએ નારીનાં રૂપમાં જોઈ નથી. બુદ્ધિમત્તા, પ્રશાસન વગેરેની યોગ્યતા અને કળા “ગ્રામવર્વભૂતેષુ યઃ પરથતિ સહિતઃ ” કૌશલ્યના ભંડારરૂપ નારી પુરૂષની ગુલામ બનતી ગઈ. ના રચનારા અને રટણ કરનારાઓએ પિતાને જ
માનવીએ સ્ત્રી સમાજ પર જે અત્યાચાર કર્યા અને જન્મ આપનારી માતાને કેટલી ઘણિત દષ્ટિએ જોઈ વર્તમાનમાં કરવામાં આવે છે તે નૃશંસતાથી ઉતરતા છે અને પિતાના ઉપદેશમાં તેનું એવું જ રૂપ નથી. પુરૂષનું સ્ત્રી વગર કામ ચાલતું નથી. તે પણ પ્રચલિત કર્યું છે ? આ કેટલી ભયંકર વિડંબના છે ? ધૂર્તતાથી તેને હેય (ત્યાજ્ય) બતાવીને ધર્મદેશનામાં આમ ધર્મ ક્યાં અને કે - આ એક પ્રશ્નવાચક પણ તેને ત્યાજ્ય કહેવામાં આવી.
ચિહ્ન બની રહ્યું છે. શું કોઈ તેને જવાબ આપનાર એક સમય હતો જ્યારે સ્ત્રીને પરિગ્રહમાં માન- છે ? વામાં આવતી હતી. આ ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક સંતે, મહંત, મહાત્માઓ, તીર્થકર અને સત્ય છે કે પાર્શ્વ સંધમાં ચાતુર્યાસિક ધર્મને પ્રચાર અવતારોની જન્મદાત્રી “મા”ને આટલે અનાદર કરતા હતો. તેમાં ચોથા બ્રહ્મચર્ય મહાવ્રતને અલગ માનવામાં તેઓએ કંઈક વિચારવું જોઈતું હતું. શું માતા વગર આવતું નહોતું. સ્ત્રીને બીજી વસ્તુઓની જેમ એમનું કઈ અસ્તિત્વ આ જગતમાં રહેત ખરૂં ? પરિગ્રહની વરતુની જેમ માનવામાં આવતી હતી. આમ જેણે પુરૂષત્વની બધી શકિતઓનું દાન કર્યું, એજ
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
