________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૯ વિશાલ લેચનદલ = પ્રભાતિક સ્તુતિ = ૪૨. લઘુશાન્તિ-શાન્તિસ્તવે. પ્રભાતિક વીર સ્તુતિ.
શાન્તિના સદનરૂપ, શાન્ત, અશિવથી–ઉપવિશાળ નેત્રરૂપ પત્રવાળું અને પ્રકાશતા દાંતના દ્રવથી મુક્ત તેમજ હતુતિ કરનારની શાન્તિના કિરણરૂપ કેસરવાળું એવું વીર જિનેશ્વરનું મુખપદ્મ નિમિત્તરૂપ એમ ચાર વિશેષણથી યુક્ત શાન્તિતમને પ્રભાતમાં પાવન કરે એવી ભાવના. નાથને વન્દન કરી શાતિ માટે મંત્રનાં પદો વડે
જેમને અભિષેક કરી ઈન્દ્રો સ્વગને પણ નુણ શાન્તિનાથની સ્તુતિ કરવાની પ્રતિજ્ઞા પથ ૨-૫ સમાજ ગણે છે. તે તીર્થકરે મોક્ષ માટે થાઓ નામમ– સ્તુતિરૂપ છે. એ દ્વારા શાન્તિનાથનાં એ અભિલાષા.
વિશેષ રજુ કરાયાં છે. જેમકે (૧) કાર
સ્વરૂપી, (૨) નિશ્ચિત વચનવાળા, (૩) ભગવાન, કલંકથી મુક્ત, પૂર્ણ, કુતરૂપ સહુને ગ્રસનાર,
(૪) પૂજા માટે ગ્ય-અહંત, (૫) વિજયવંત, સદા ઉદય પામેલ, અપૂર્વ તીર્થકરોની વાણીથી (૯) યશસ્વી, (૭) યોગીશ્વર, (૮) સમસ્ત અતિનિમિત અને વિબ વડે વન્દિત એવા આગમરૂપ
અર શરૂપ મહાસંપત્તિથી યુક્ત, (૯) પ્રશસ્ત, (૧૦) ચન્દ્રની પ્રાત:કાળે સ્તુતિ.
ત્રિભુવનથી પૂજાયેલા, (૧૧) ઈન્દ્રો દ્વારા પૂજાયેલા, ૪૦. અડૂઢાઈજજે સુ = સાધુ વન્દન, (૧૨) અજિત, (૧૩) વિશ્વના પાલનાથે તત્પર,
રજોહરણ, ગુચ્છક અને (કાષ્ઠ) પાત્રને ધારણ (૧ ) સર્વદુરિતાના પાપના નાશક, (૧૫) અશિકરનારા, પાંચ મહાવ્રતથી મંડિત, ૧૮૦૦૦ ના ઉપશમક અને (૧૬) દુષ્ટ હાદિની સંહારક. શીલાંગને ધારણ કરનાર તેમજ અખંડિત આચાર આ પૈકી પહેલા ૭ વિશેષણે દ્વિતીય પદ્યમાં અને ચારિત્રવાળા એમ ચાર વિશેષણથી યુક્ત છે, પછીનાં ત્રણ ત્રણ અનુક્રમે અને તૃતીય, ચતુર્થ એવા જેટલા મુનિએ અહીદ્વીપમાંની પંદર કર્મ અને પંચમ પોમાં છે. પ્રબોધ ટીકા (ભા. ૨, ભૂમિમાં હોય તેમને વિવિધ પ્રણામ પૃ. ૪૭૮-૪૭૯)માં ઉપયુકત સોળ વિશેષણને ૪૧. વરકનક-સપ્તતિશત જિન વન્દન,
લક્ષ્યમાં લઈ સેળ નામ મંગે અપાયાં છે. અહીં
એમ પણ કહ્યું છે કે દ્વિતીય પધમાં નિમ્નલિખિત સુવર્ણ, શંખ, પરવાળાં, નીલમ અને મેઘ પછી
મ અને મધ ડિશી મન્ન છુપાયેલું છે?— જેવા વર્ણવાળા, નિમેહ અને દેવેથી પૂજાયેલા ૧૭૦ તીર્થકરોને વન્દન,
“ મrsતે શક્તિનિના જ નમઃ ૨. ફૂલ છે અંદર વચ્ચે ગત સુગંધીદાર રિસે = તંતુ = તાંતણે.
૩. આ ત્રણ પદ્યની રતુતિ છંદની બાબતમાં વર્ધમાન સ્તુતિ સાથે સર્વથા ગ્રામ્ય ધરાવે છે એ ૨૫, અનુપ્રાસ અને વ્યતિરેક અલંકારથી અનુક્રમે યુક્ત છે.
૧. આ પદ્ધઠિયા માત્રથી અલંકૃત તિજયપહુત થતની ૧૧મી ગાથાની સંસ્કૃત છાયારૂપ છે. ૨. અજિતનાથના સમયમાં સમકાળે આટલા તીર્થક હતા. આ તીર્થકરશની ઉત્કૃષ્ટ સંપ્યા છે.
. શાન્તિ નિશાન્તના અર્થ ઉપરાંત શાન્તિ દેવીના આશ્રયપ એ અર્થ પ્રધટીકા (ભા. ૨, પૃ. ૪૬૭)માં કરાયું છે. અહીં એ દેવીને શાતિનાથની શાનદેવી કહી છે તેમજ એ દેવી પિતાની બે મૂર્તિઓ બનાવી અમારા (વિજયા અને જયાના) મિષથી તેમને વંદન કરે છે એ મતલબનું માનવસરિ પ્રબન્ધગત કશું પણ આપ્યું છે.
આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
