________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન આત્માન’ક્રુ પ્રકાશ
તેઓ જો યુગતી પાછળ ઢસડાતા હોય, પટા નહિ લાવતા હાય, તે। આ વાત કેટલી હાસ્યાસ્પદ અને અનની પરંપરાને જન્માવનાર બની જાય છે ? ક્રાંતિપ્રિય જૈન શ્રમણેએ જોયું કે જો આગમ જ્ઞાનની ગુરુ મુખેથી શ્રવણુ કરીને કંઠસ્થ કરવાની પરંપરાને પલટવામાં નહિ આવે અને આગમેતે લિપિબદ્ધ નહિ કરવામાં આવે તે। ભવિષ્યમાં જ્ઞાનપરંપરા સુરક્ષિત રહી શકશે નહિ. એટલે યુગને આળખીને દ્રશ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવને જોઇને તેએએ આગમાને હાથથી લખવાની પરંપરા શરૂ કરીને તે વિશાળ જ્ઞાનને સાચવી રાખ્યું.
સમય પલટયા, મુદ્રણકળાનો આવિષ્કાર થયા. અને લખવા કરતાં છાપવામાં પ્રચાર પણ વધારે થઇ શકે અને જ્ઞાન પણ સર્વસુલભ થઇ શકે, આમ વિચારીને સમાજે શાસ્ત્રોને હસ્તલેખીત કરવા કરતાં છાપવાનું ઠીક ગણ્યું', અને આજે તા હજારો શાસ્ત્રો અને ગ્રંથ પ્રકાશિત થઇ ચુકયા છે. યુગદ્રષ્ટા શ્રમણાએ રૂઢિચુસ્ત સમાજને વિરોધ હોવા છતાં પણ જ્ઞાનપ્રચાર અને જ્ઞાનારાધનાના સિદ્ધાંતને લક્ષ્યમાં રાખીને શાઓ છપાય, એમાં વિરાધ નથી નોંધાવ્યા
જગદ્ગુરુ શંકરાચાયે બ્રહ્મચર્યાશ્રમ, ગૃહસ્થાશ્રમ, અને વાનપ્રસ્થાશ્રન, TM ત્રણે આશ્રમે પાર કરીને જ સન્યાસાશ્રમ સ્વીકારી શકવાની પૂર્વ પરંપરાને બદલીને બ્રહ્મચર્યાશ્રમ કે ગૃહસ્થાશ્રમથી પણ સીધે સન્યાસાશ્રમ સ્વીકારી શકાય છે એ વિધાન યુગને ઓળખીને કર્યુ હતુ.
સ્વામી વિવેકાનંă અને સ્વામી રામતીર્થ જેવા યુગદ્રષ્ટા સંન્યાસીઓએ સમુદ્ર પાર કરીને, વિદેશે જવું એ રૂઢ પર પરામાં નિષિદ્ધ હોવા છતાં, વેદાન્તનાં પ્રચારને વિશ્વજનસુલભ બનાવવા માટે વિદેશમાં જવાનું સ્વીકાર્યું. અને આ યુગધર્મના દર્શન
સંન્યાસીઓને કરાવ્યા.
વચ્ચે શ્વેતાંબર જૈન સાધુગ્મામાં ગૃહસ્થ પંડિતે પાસે સ ંસ્કૃતના અભ્યાસ કરવાની પરંપરા બંધ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૩
હતી. કિ ંતુ યુગદ્રષ્ટા આચાર્યાં અને મુનિએએ સંસ્કૃતભાષા અને તેમાં ષડૂદર્શન, ન્યાય તથા વિભિન્ન ધર્માં શાસ્ત્રોનું નક્કર અધ્યયન કરવાની પરંપરા ફરીથી ચાલુ કરી છે.
મહાત્મા ગાંધીજી દ્વારા ઉપદેશાયેલ અસ્પૃશ્યતા નિવા રણ, સવ ધમ સમન્વય, ખાદી-ગ્રામોદ્યોગ પ્રચાર વગેરેને યુગ ધર્મ સમજીને ઘણા પંકાયેલા હિંદુ ધર્મના વિદ્યાના અને જૈન તથા સનાતન (વૈષ્ણવ) ધી વિદ્યાના આ યુગ ધર્મને અનુસર્યા છે,
જે સામુદાયિક અહિંસાને એક દિવસ અહિંસાની સાથે સંતાયેલી કાયરતા ગણવામાં આવતી હતી અને વ્યક્તિગત સાધનાની વસ્તુ હતી-તે અહિંસાને વીરતા અને સામુદાયિક સાધનાની વસ્તુ બનાવીને મહાત્માજીએ આખા ભારતરાષ્ટ્રને યુગધર્માંના દર્શીત કરાવ્યા હતા. એટલું જ નહીં બલ્કે છલ-પ્રચ, અને કાવાદાવાનું ક્ષેત્ર ગણાતા રાજકારણમાં પણ સત્ય અને અહિંસાને દાખલ કરાવીને જગતને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધું હતું.
આજે બીજા સામાન્ય માણસા કરતા સાધુસન્યાસોએ સૌથ પહેલા યુગદ્રષ્ટા બનવાને જરૂર ભૌગોલિક સીમાઓ સાંકડી હોવાને લીધે, અને છે, જુના વખતમાં મંગતિથી યુગ પલટાને લીધે, યાતાયાતના સાધના બહુજ મંદગતિવાળા ઢાવાને લીધે યુગને વહેલા ન ઓળખવા છતાં ચાલતું હતું. લીધે તથા વિજ્ઞાને આપેલા યાતાયાતના ઘણા જ પણ આજે તેા ભૌગોલિક સીમા વિસ્તૃત હોવાને ઝડપી સાધનાને લીધે યુગ બહુજ ઝડપથી પલટતા જઇ રહ્યો છે. ત્યારે એવે વખતે વહેલી તકે યુગના સ્પષ્ટ દર્શીનની અનિવાર્ય જરૂર છે.
જો સાધુસન્યાસીઓ આજના યુગને ઓળખો નહિ, પેાતાના યુગના બધાજ વિચારપ્રવાહા, પ્રશ્ના, વાધે, સમસ્યાએ અને ખળાના ઉંડાણુથી અભ્યાસ કરશે નહિ તે તેએ પેાતે તા પાછળ રહેશે તે રહેશે જ, પણ સમાજ અને રાષ્ટ્રને પશુ પાછળ રાખવાના મોટા અપરાધ ફરો, કાઇ પણ
For Private And Personal Use Only
