________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉત્તમ શીલ
૧૪૯
બીજાને નાના નાના અપરાધ તરફ ઉદા રતાપૂર્વક સાથે પણ શત્રુતા કરવા તૈયાર હોય છે, પરંતુ ક્ષમાદષ્ટિથી જુએ. જે માણસ બીજાના તુચ્છ તેમજ મશ્કરી કરવાની પોતાની ખરાબ ટેવ ગાડી રોક* ક્ષમ્ય દે તરફ શુધ્ધ અને કૃદ્ધ બની જાય છે નથી. ખરું કહીએ તે જેવી રીતે કેક માને તેણે એવી આશા કદિ પણ ન રાખવી કે બીજા અયોગ્ય કાર્ય કરવાનો અધિકાર નથી તેવી લોકે તેના અક્ષમ્ય ઉદડતા તથા ઉશૃંખલ વૃત્તિ કેકની અનચિત હાંસી કરવાને પણ ચક!૨ તરફ ક્ષમાદષ્ટિથી જશે. મનુષ્યસમાજ એક મહાન નથી. તેનાથી કશે લાભ થતો નથી, કોટું નુકસાન ન્યાયાધિશ છે. તેનામાં એટલું સામર્થ્ય તે અવશ્ય એ થાય છે કે જે માણસ જીવન પંત તી રે રહેલું છે કે તે છેવટે કોઈ પણ મનુષ્યની યોગ્ય જ્ઞાન
સહાયક બની શકે તેમ હોય છે તે તમારી મૂખને સાચો નિર્ણય કરી લે છે, એટલા માટે દરેક મનુષ્યને
લઇને સદાને માટે તમારે શત્રુ બની જાય છે. મિત્રતા માટે ઉચિત છે કે તેણે એવું આચરણ કદિ પણ રૂપી લતાને નષ્ટ રરવા માટે વાસ કરતાં વિશેષ ન કરવું જોઈએ કે જેથી અન્ય લેકેને એમ કહેવાની નાશકારક ઝેર બીજું એક પણ નથી. કેઈનું દિલ તક મળે કે તે માણસ નીચ તથા સ્વંયવૃતિ પરાયણ દુભાવ એ હિસા ગણાય છે. પરંતુ સાચું તો એ છે. અલાક મનુષ્ય પોતાની વિદ્વત્તા અથવા પૈસાની છે કે તે આત્મહિતનું પણ ઘાતક છે. એટલા માટે ઘમંડથી બીજા તરફ ધૃણાયુક્ત દૃષ્ટિથી જુએ છે. આપણે એ બાબતમાં હમેશાં સાવધાન રહેવું પરંતુ તે તેમની ભૂલ છે, આખરે પણ એ માટે જોઈએ. કેટલાક મનુષ્ય કહ્યા કરે છે કે તે બાબતો તેઓને પસ્તાવું પડે છે, "યોજાની ગુપ્ત વાતને જાણવાની તુચ્છ છે, તેનાથી શીલ સરચારિત ઉપર કેટે પણ યત્ન કરવો, વાણ્યા પછી તે વાતે પ્રકટ કરી દેવી, અસર થતી નથી, પરંતુ સ્મર માં નાખવા જેવી સંગ કરતી વખતે પોતાનો જ પ્રશંસા કરવા
વાત છે કે સારા કે નરસા ચારિત્રને આધાર એ પોતાની બુદ્ધિમત્તા બતાવવા ખાતર બીજાની વાતને તુરછ બાબતની ન્યૂનાધિકતા ઉપર જ છે. જેની નકામી ગણવી, કેઈનું કાંઈપણ સાંભળવું નહિ, રીતે પાઈ પાઈ બચાવીને ધનવાન બની શકાશ છે ખૂ મેથી ખડખડાટ હસવું, પૂજયેજને નું અપમાન કેવી રીતે આપણે નાની નાની બાબતો પર ધ્યાન કરવું તો તેની હાંસી કરવી, કેઈનવા અતિથિ સાથે
આપવાથી સજજન અને ચારિત્રાન બની શકીએ અસભ્ય વા વવું બીજા તરફથી સન્માન પામીને છ એ. કૃતજ્ઞતા પ્રકાશિત ન કરવી, બીજાને પૂછવામાં આવેલ પ્રપનો જવાબ પોતેજ આ એવો દત્ય દિ
ઉત્તમ શીલ કોઈ પણ વ્યકિત વિશેષને માટે
આવશ્યક છે એટલું જ નહિ પણું તે એક એવો બાબતે એવી છે કે જે મનુ યના શીલમાં વાંધાકારક
અમૂલ્ય ગુણ છે કે જેના વગર મનુષ્ય જીવનના કોઈ થઈ પડે છે. જે મનુષ્ય પોતાનું હિત ઇચ્છે છે તેણે
પણ વ્યવસાયમાં કે ક્ષેત્રમાં સુખી તથા સફળ બની તેનાથી હમેશાં બચત રહેવાને પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
શકતો નથી. જગતમાં એવા અનેક કાપા, ધનઘણું મનુષ્ય સમાજમાં કેવળ એટલા માટે વગરના અને વિદ્યા વગરના મનુ થઈ ગયા છે તિરસ્કાપાત્ર અને અપમાનિત બને છે કે તેઓને કે જેઓ કેવળ શીલવાન તથા સદા કરી હોવાને બી લકાની ટીકા કરવાની ટેવ પડી છે હેલ છે. કારણે ? ઈતિહાસના પૃષ્ટ લ ક ત કરીને પિતાને બીન લેક : અનુચિત હાંસી કર્યા પર તેઓને નામ ર મર કરી ગયા છે. સ્વ. ગેપ : પગ ગેલે અન્ન પચતું નથી. કેમ કે તે સેવ મહાપુરૂષે માટે એમ કહેવાય છે કે તેઓ લેકે પિતાની હોય છે કે તેઓ પોતાના સારામાં સ મિત્રની ઉત્તમ વકતૃત્વશક્તિ અને વિદ્વત્તાથી જીતવાનું પસંદ
For Private And Personal Use Only
