Atmanand Prakash Pustak 058 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531672/1

Page #1

SHRI ATMANAND
PRAKASH
સનાતન ધર્મ
આપણે જે કાંઈ છીએ તે આપણા વિચારોનું પરિણામ છે. આપણા વિચારો પર તેને પા મોડાયેલું છે. આપણા વિચારોથી તેનું ઘડતર થયું છે. જે કોઈ માણસ બૂરા વિચારથી ખાટા કર્મ કરે છે તેની પાછળ, ગાડાંને ખેંચતા બળદના પગ પાછળ જેમ પૈડું ચાલે છે તેમ દુઃખ ચાલ્યા કરે છે. જે કોઈ માણસ પવિત્ર વિચારથી બેલે કે કર્મ કરે છે તેની પાછળ, કદી ન છોડી જનારી છાયાની જેમ સુખ અવે છે.
મને ગાળો દીધી, મને માર્યો, મને જીતી ગયા, મારું લઈ ગયા, જેઓ એવી ગાંઠ વાળી રાખે છે તેમનું વેર શમતું નથી. મને ગાળો દીધી, મને માર્યો, મને જીતી ગયા, જેએ એવી વાતની ગાંઠ મનમાં વાળતા નથી, તેમનું વેર શમે છે.
આ જગતમાં કદી વેરથી વેર શમતું નથી (પણ) અવેરથી વેર શમે છે. એ સનાતન ધર્મ છે,
* સમપ ણ માંથી
પુસ્તક પ૮,
પ્રકાશ :શ્રી જન સૈના નાનંદ ક્ષના
I LOLS
અ'વાડ
ફ
સ, ૨૦૧૭

Page #2

૧૩૭ ૧૩૮
અ નુ ફ મ ણિ કા ૧ સુભાષિત ૨ અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ તીર્થોદ્ધારક સાહિત્યચંદ્ર બાલચ'દ હીરાચંદ ૩ જીવનપંથ ઉજાળ
(સ્વ. પાદરાકર ) ૪ યુવાનીને જવા ન દે
મોહનજીતસિંહ ૫ માયાજાળ
મુની શ્રી લક્ષ્મીસાગરજી ૬ ક્ષણુભંગુર જીવન
સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચંદ ૭ ઉત્તમ શીલ
અનુ. વિઠ્ઠલદાસ મૂશાહ ૮ અવસાન નોંધ
१४० ૧૪૧ ૧૪૩ ૧૪૫ ૧૪૮ ૧પ૨
સમાચાર સાર ભાવનગર શ્રી જૈન છે. મૂ તપાસ'ધની નવી વ્યવસ્થાપક સમિતિની ચુંટણી તા. ૨-૭-૧ને રવિવારના રોજ સવારના ૮-૦ થી સાંજના છ વાગ્યા સુધી ગુપ્ત મતદાન પદ્ધતિથી કરવામાં આવી હતી તેમાં નીચે પ્રમાણે ઉમેદવારે ચુંટાઈ આવ્યા છે.
૧થી ૨૨ જ વીસા શ્રીમાળી તથા તળપદા કત્તાના નીચેના ૨૨ ઉમેદવારે ચુંટાઈ આવ્યા છે. (વધુ મતના અનુક્રમ પ્રમાણે ) .
૧ શ્રી નગીનદાસ પરમાણુ દદાસ વોરા, ૨ શ્રી અમૃતલાલ રતિલાલ ભગત, ૩ શ્રી ભાઈચંદ અમરચંદ શાહ, ૪ શ્રી ગુલાબરાય મૂળચંદ શાહ, ૫ શ્રી પરમાણું દદાસ ને. વારા, ૬ શ્રી ચત્રભુજ જે. શાહ, ૭ શ્રી મનસુખલાલ ના, પારેખ, શ્રી જગજીવદાસ ભ, શાહ, શ્રી બેચરદાસ ના. શાહ, ૧૦ શ્રી જયંતીલાલ મા. શાહ, ૧૧ શ્રી તલકચંદ પા. શાહ, ૧૨ શ્રી મેહનલાલ મેઘજી શાહ, ૧૩ શ્રી કાન્તિલાલ લ. ટોપીવાળા, ૧૪ શ્રી અમુલખ શામજી, ૧૫ શ્રી ખાન્તિલાલ મૂ. શાહ, ૧૬ શ્રી જયંતીલાલ મ. શાહ, ૧૭ શ્રી અમૃતલાલ ગી. શાહ, ૧૮ શ્રી નગીનદાસ લલુભાઈ શાહ, ૧૯ શ્રી અનંતરાય જાદવજી શાહ, ૨૦ શ્રી જીવરાજ તેજપાળ, ૨૧ શ્રી ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ, ૨૨ શ્રી મોહનલાલ જગજીવન શાહ.
૨૩થી ૨૬ વીસા શ્રીમાળી ઘેાધારી કત્તાના ૪ ઉમેદવારો ચૂંટાઇ આવ્યા.
૧ શ્રીં અર્જુનભાઈ . શાહ, ૨ શ્રી જીવણભાઈ ગોરધન શ છે, ૩ શ્રી મનુભાઈ ઘડીયાળી ૪ શ્રી ગીરધરલાલ મ. મેતીવાળા..
નીચેના ઉમેદવારો બિનહરીફ ચુંટાયેલ જાહેર થયા હતા: વીસાશ્રીમાળી રાધનપરા બે ઉમેદવારે. ૨૭-૨૮ ૧ શ્રી વેલચંદ જેઠાભાઈ ૨ શ્રી હીરાલાલ ભાણજી શાહ, ૨૯-૩૦ વીસાશ્રીમાળી ધોળકીયા ૧ મનચુખલાલ ચં. ધ્રુવ, ૨ શ્રી મહીપતરાય માણેકચંદ શાહ,
૩૧થી ૩૩ દશાશ્રીમાળી તળપદા : ૧ શ્રી અમૃતલાલ જેઠાલાલ ૨ શ્રી કાન્તિલાલ રતિલાલ, ક છે' સવાઈલાલ ઓધવજી.
૩૪-૩૫ દશાશ્રીમાળી રાધનપરાઃ ૧ શ્રી ભોગીલાલ મગનલાલ, ૨ શ્રી પરમાણુંદ માણેકચંદ. ૩૬ દસા સુખડીયા: ૧ શ્રી રમણલાલ અમૃતલાલ ૩૭ વંસી એસવાળઃ ૧ શ્રી વીનાદરાય લલ્લુભાઈ
૩૮ થી ૪ર ભાવસાર: ૧ શ્રી કેશવલાલ જીવરાજ, ૨ શ્રી નાનાલાલ પ્રાણજીવન, ૩ શ્રી નાનચંદ ત્રભુવન ૪ શ્રી નાનચંદ ભગવાન, ૫ શ્રી હરીચ ૬ ત્રીભુવન.

Page #3

શ્રી
રવાનેદ
*:
1
14
વર્ષ ૫૮ મું ]
અષાઢ તા. ૧૫-૭-૬૧
અંક દ મે ]
सुभाषित त्यक्त्वापि निजप्राणान् परहितविघ्नं खलः करोत्येव । कवले पतिता सद्यो वमयति मक्षिकाऽन्नभोक्तारम् ॥
દેહરા પડી ગ્રાસમાં મક્ષિકા, ખુએ પલકમાં પ્રાણ; જમનારાને પણ કરે, વમન કરાવી હાણ. ખલજનની પણ જગતમાં, જાણે એવી રીત પ્રાણ તજીને પણ કરે, પરહિત વિM ખચીત.

Page #4

શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ તીર્થોદ્વારક
પં. શ્રી ભાવવિજ્ય સ્વાધ્યાય ( કવિ –સાહિત્યચંદ બાલચંદ હિરાચંદ, માલેગામ)
[ નવકારના છંદની દેશી ] આચાર્ય મુનીશ્વર જ્ઞાનદિવાકર વિજયદેવસૂરિરાયા બે જિનવાણી મુનિવર નાણી ઉપદેશે જન ભાયા ભવિજન એક આવે સરળ સ્વભાવે ઓસવાળ કુળગામ જાગ્યે જસ આતમ ભાન સદાગમ ભાનિરામ જસ નામ ૧ વિનવે ગુરૂવરને તારે મુજને સ્વીકારી તુમ દાસ આપે મુજ દીક્ષા દેઈ હિતશિક્ષા પૂર્ણ કરે મુજ આસ કર મસ્તક મૂકી ગુરૂજી વિવેકી ભાવ વિજય સ કીધ બહુ પાઠ ભણાવી શાસ્ત્ર સુણાવી પદ પન્યાસ જ દીક ૨ યાવા બહુ ફરતા ધર્મ આચરતા વિચરે દેશ વિદેશ ગરમી અતિ પડતા નેત્રે નડતા થાય કાર કલેશ અંધારે આવે કમ ખપ પૂછે ગુરૂને ઉપાય ગુરૂ શાય વિકી બહુવિધ નિરખી મંત્ર વિશેષ બતાય ૩ પદ્માવતી દેવી મંત્ર જપતે પ્રસન્ન તેને કીધ એ સર્વને આવી માર્ગ બતાવી આશ્વાસન તસ દીધ શિરપુર વદર્ભે પાશ્વ આરાધે જે છે તુજ આધાર એ પ્રગટ પ્રભાવી ભવિજન ભાવી અંતરિક્ષ ગુણસાર ૪ મુનિ સંઘ રચાવે ભવિજન આવે નિકળી જાત્ર ભાવે. માગે વિચરંતા ધર્મ કરતા પ્રભુ ગુણ કીર્તન ગાવે કે મંદિર નમતા જાત્રા કરતા દેશ વિદર્ભે આવે દર્શન સહુ સંઘે કીધા રંગે હર્ષ સંઘને આવે છે મુનિ ભાવવિજય નહી દર્શન પાવે નેત્ર વિના કિમ જોવે ! પ્રભુને ઈમ વિનવે શું તુજ દર્શન કદિએ મુજને ન થાવે?

Page #5
શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ તીથદ્વારકા 139 કરી ત્યાગ અન્નજલ પ્રભુની આગળ ધ્યાન ધરે એક ચિત્ત સ્તવના બહુ કરતા પ્રભુ ગુણ ગાતા એહ ભજે બહુ ભાત 6 લાખના પૂર્યા સવે મને રથ જગમાં એહ પ્રસિદ્ધ જ્યાં થાય કૃપા તવલવ પણ ક્ષણમાં નવનિધિ થાએ સિદ્ધ અત્તર રાત નામ પ્રતિષ્ઠિત જગમાં અનુપમ જેહ દાખે તુજ ગુણમણિ ઝગમગ સુંદર રવિસમ દીપે તેહ 7 તું પા શુભંકર ભક્ત શિવંકર ભવજલ તારણ હાર શ્રી અંતરિક્ષ પ્રભુ અધર વિરાજિત શ્રીપુર નગર મેગાર તું પુરિસાદણું ગુણમણિખાણું પાપ નિવારણુ હારે સહુ સંકટ ચૂરે રંગ નિવારે તું પ્રભુ જગદાધાર 8 થઈ એકતાના પ્રભુ ગુણ ગાતા ગદગદ કંઠે થાય પ્રભુ ઇષ્ટદેવ ત્યાં પ્રસન્ન થાતા આનંદ અંગ ન માય મુનિ માવવિજયના ભાવ ફળ્યા ને વિજય ભક્તને થાય નેત્રના પડલો ગળીયા વેગે મંગલ પ્રભુ ગુણ ગાય 9 શ્રી અંતરિક્ષ પ્રભુ ધન્ય અને હે ઘન્ય જ પાશ્વ નિણંદ મનવાંછિત પરે દુરિત નિવારે જિમ તમ હરણ જિર્ણોદ મુનિ ભાવવિજય જય જય મુખ બોલે દેખી પ્રભુ મુખ ચંદ નિજ હૃદય નાચતા શરીર ડોલતા નૃત્ય કરે ભવિ વૃદ 10 સત્તરસે પર ચત્ર શુકલની પંચમી ને રવિવાર સંઘે છદ્ધાર કરાવ્યું ભાવવિજય સહ સાર શ્રી વિજયદેવ ને ભાવવિજયની ચરણપાદુકા* કીધા પ્રસ્તુત ગેખે શ્રી પ્રભુ પધરાવ્યા અધર વિરાજિત કીધ 11 વિજ્ઞાનયુગે કલિકાળે અદ્ભુત ચકિત ચિત્ત બહુ થાય પ્રત્યક્ષ વિકી એહ પ્રકૃતિ નતમસ્તક થઈ જાય અધરાંગ વિરાજિત જનમન રંજિત અંતરિક્ષ પ્રભુ પાસ ભક્તિવશ ગાવે પાવન થાવે બાલેન્દુ ગુણ જાસ 12 * આ પગલાઓ અને પ્રાચીન પીઠિકા હાલમાં વિદ્યમાન છે. For Private And Personal Use Only

Page #6

જીવનપંથ ઉજાળી (આશા–રાગ)
જીવનપંથ ઉજળ-મનવા
લક્ષ ચોર્યાસી ફરતાં મળીએ માનવભવ ઉજમાળ, પીછાન પામ્યાં આત્મા પ્રભુની તજને ડાકડમાળ –મનવા રાગ દ્વેષ મદ મોહ કુટિલતા કરતાં હાય-વરાળ, જીવનપંથ નવ લાધે સાચે ગયો અનંતકાળ.–મનવા માત તાત સુત બાંધવ ગુંચ્યાં જાળાં આળ પંપાળ, લપટાયાં મૂક્યાં માનવતા ભૂલ્યાં જગત દયાળ !—મનવા ઘડિ બેસવું આસન સાધી ચિત્ત શાન્ત સુરસાળ, વિચારવું હું કેણુ-શું હારૂં ? કયાં મન ભરતું ફળ – મનવા ધન દેલત સત્તા પ્રભુ દીવાં મળી વિમળની માળ, હાંરે શું રંધાણું માનવ કહે હે કાળ.–મનવા નિર્મળ મન દઢ શ્રદ્ધા પ્રભુમાં ભણવું સંમિશાળ, આત્મ ઉંડાણે ઉતરી ખેજે ચિદાનંદની વાત –મનવા રહી સંસારે પણ અંતર રહે નહિ સંસાર, અલિપ્ત જળને કમળ સરીખે આતમ લહે ભવ પાર.— મનવા આત્મ શાન્તિને નિ જાત્મ કાતિ » મુદ્રા ધર ભાલ, સદા શિવશંભુ પ્રકટાવે તેહિ તેહિ બજે સિતાર–મનવા પ્રભુ ભુલના પ્રભુ ભુલેના આપે જય જયપાળ, પ્રકુટ પ્રભુની પ્રભુતાને અંતર પ્રભુ નિડાળ –મનવા શ્રદ્ધાભર કર્તવ્ય તત્પર જે તત્ સત પકાર, પરમ પ્રેમ પર બ્રહ્મ પ્રકટતાં વાગે વિજય સિતાર.--સાવા પ્રભુને રમાડુ અણ માં પ્રભુત બલ ગોપાલ,
{ ત્વ, પરાકર

Page #7

યુવાનીને જવા ન દે.
મેહનજીત સિંહ
Fri,
છે
આ
5:5. Be
;
હોય છે. કોઈને આધાર લેવાની ઈચ્છા થતી નથી, મિલિટરીમાં બધાને જ યુવાન માનવામાં આવે સિંહ સાથે બાથ ભીડવાનું સાહસ હોય છે. છે. ત્યાં વળી બુદ્રાઓનું શું કામ હોય ? સરદાર
સાધારણ રીતે વાળ પાકી જાય તેને બુઢાપાનું જવાહરસિંહ મિલિટરીના એક રિટાયર્ડ ' અફસર
આગમન કહેવામાં આવે છે. પણ હકીકતમાં વાત છે. પેન્શન મેળવતાં મેળવતાં એમને અગિયાર વરસ થઈ ગયાં છે પણ તેઓ પોતાને હંમેશ જુવાને જ
એક દિવસ સરદારજીને ઘેર એમને મળવા માટે માને છે.
ગયે તે પોતાના મકાનની લેન, પેડતાની જુવાન - પેલે દિવસે અમારા એક મિત્રને ઘેર લગ્ન હતાં.
પુત્રી શરણ સાથે તેઓ બેડમિન્ટન રમી રહ્યા હતા. જલસે ચાલી રહ્યો હતો. સરદાર જવાહરસિંહ પણ મને આવતો જોઈ તેમણે રમત છેડી દીધી અને ત્યાં આવ્યા હતા. હું યે ત્યાં હતે. થોડાક નવ
ડાઈગ રૂમમાં જઈને બેઠા. એમના યુવાને રહેવાનું જવાનેએ સરદારને ઘેરી લીધા. વાતેવાતોમાં એક |
રહસ્ય મને મળી ગયું. જણે એમની ઉમર પૂછી નાખી. તે તરત જ બોલ્યા-આઈ એમ ઓન્લી સિકલસિકસ ઈયર્સ જિન્દાદિલી શરીરને યુવાન બનાવે છે યંગ” (હું માત્ર છાસઠ વર્ષને જુવાન છું. )
સ્વભાવતઃ ઉંમર તો તમરી વધવાની જ સાંભળતાં જ બધા હસી પડ્યા. મને એની આ અને જીવનની ઉંમરની પ્રત્યેક વિશેષ અવસ્થામાં વાતમાંથી કાંઈક તથ્ય મેળવવાની ઈચ્છા થઈ. એટલે કરવા યોગ્ય કામ પણ બદલાતાં રહેવાની તમારી એમને જ ફરી મેં પૂછયું : છાસઠ વર્ષની ઉંમરે ઉંમર વધી રહી છે એ તથ્યને અસ્વીકાર કરવો તમે જુવાન શી રીતે હોઈ શકે ?'
એ તે નરી મૂર્ખતા જ છે. યુવાન હોવાનું રહસ્ય
મારા મિત્ર સરદાર સાહેબ, જેમને મે ઉપર
ઉલ્લેખ કર્યો છે, તે કાંઈ એવું માનવાને ઇન્કાર એમણે કહ્યું -“માનું છું કે હું હજુ બુદ્ધ
કરતા નથી કે એમની ઉમર વધી રહી છે તે થયો નથી. એટલે તો તમારા જેવા જુવાનોની
પણ એમના યુવાન હોવાનું પ્રમાણ આપણને મળતું મહેફિલમાં બેસવામાં મને મઝા પડે છે.
રહે છે-જ્યારે આપણે જોઈએ છીએ કે તેમના આ ઉમરે પણ શારીરિક સ્વાસ ની દૃષ્ટિએ પગમાં છૂર્તિ છે, આંખમાં તેજ છે, મસ્તકમાં તેઓ પૂર્ણ સ્વસ્થ છે. નાનાં બધાં કામ જાતે તીવ્ર ગ્રહણશીલતા છે. તે યુવાન ી . મેં વિચારે કરે છે.
છે, એ નું મસ્તક યુવાન છે અને એની જિન્દાજવાનીમાં ઉતસાહ, સાહસ, દ.ગ ભરપુર દિલી એમના શરીરને પણ યુવાન બનાવે છે.

Page #8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
આપણા દેશમાં એક જની કહેવત ચાલી આવે વખત પહેલાં એક નવી અભિનેત્રીને અભિનય જોઈ છે કે જવાની જને આવતી નથી, બઢાપો આવીને તેમણે કહ્યું હતું-આહા, હું જે કરી ૯૦ વર્ષને થઈ જતો નથી, અને એ કહેવત તે શું, જીવનને એક શકું !' ૯૦ વર્ષ એ તેમને માટે યુવાવસ્થા હતી ! નિયમ બની ગયો છે. એ નિયમ આગળ આપણે
બીજું સૂત્ર બધા માથું ઝુકાવતા આવ્યા છીએ.
બીજું સૂત્ર છે, દુનિયા પ્રતિ અનુરાગ ચાલુ જુવાનીને જવા નહીં દો
રાખો. અનાસક્તિ પણ વૃદ્ધાવસ્થાને આમંત્રે છે. પણ મારી વાત માને તો-તમે જ યુવાનોને પ્રસિદ્ધ તત્વવેત્તા જેન ધૂઈની ૯૦ મી વર્ષગાંઠે જવા નહિ દે તે બુઢાપ આવશે જ નહિ. તમે તેમની સાથે વાતચીત કરતાં એક ડોકટરે કહ્યું: કહેશે આ વળી શી અટપટી વાત ?
ફિલસૂફી? ફિલસૂફીમાં શું રાખ્યું છે ? બતાવો તે, તે સાંભળો, આ વાત અટપટી નથી પણ શું રાખ્યું છે એમાં?' રહસ્યોથી ભરપૂર છે. તમે મારા મિત્ર છે એટલે ડયૂઈએ શાંતિથી ઉત્તર આપો: ફિલસફીને આ રહસ્ય તમને બતાવું છું. યવન મહર્ષિએ એક લાભ એ છે કે એના અધ્યયન પછી પહાડ આજથી સેંકડો વર્ષ - હંમેશ માટે યુવાન પર ચઢવાનું સંભવિત બની જાય છે!” રહેવાને નુખે બતાવ્યું હતું, પણ તમે એની પહાડ પર ચઢવાનું સંભવિત બને છે? ઠીક, અજમાયશ તમારી ઉપર કરી શકયા નથી, કારણ માન્યું છે કે ફિલસૂફીને એ લાભ છે, તે પણ એ કે એની સેવનવિધિ જરા વક છે.
પ્રશ્ન બાકી રહે છે કે પહાડ પર ચઢવાથી શું લાભ વરસાદ પડી ગયા પછી તમે બહાર જાઓ છે થાય છે? ત્યારે તમારાં સાફ કપડાને જરા ખ્યાલ રાખીને લાભ એ છે, કે એક પહાડ પર ચઢયા પછી ચાલે છે કે કયાંક છાંટા ન ઊડે, ડાઘ ન પડે. બીજે એ જ પહાડ દેખાવાનું શરૂ થઈ જાય છે, એવું કરવા માટે તમારે કોઈ વિશેષ કષ્ટ ઉઠાવવું જેના પર ચઢવાનું અઘરું લાગે છે, અને એના પરથી પડતું નથી. એવી જ રીતે તમે યુવાન રહેવા ઈચ્છતા ચઢાઈ સમાપ્ત થયા પછી ફરી ત્રીજે એ પહાડ હે તે થોડાક નિયમને હંમેશા યાદ રાખો અને દેખાય છે, જેના પર ચઢવાનું વળી એથીયે કઠિન એની અવહેલના ન કરે.
લાગે છે, પણ જ્યારે પહાડ પર ચઢવાની રુચિ પહેલું સૂત્ર
સમાપ્ત થઈ જાય ત્યારે માનવું કે જીવનમાં હવે કશું પહેલું સુત્ર એ છે કે તમે તમારી ચાલને જ બાકી રહ્યું નથી. ધીમી ન કરે. તમને કદી બુદ્દા સમજો નહિ, તે રુચિ સમાપ્ત થઈ જીવન-સફરની પણ સમાપ્તિ બુઢાપો તમારી પાસે કદી ફરકશે નહિ. પિલેન્ડ. માની લેવી; પણ જ્યાં સુધી તમારામાં રૂચિ છે ત્યાં નિવાસી પ્રસિદ્ધ અભિનેતા-નિર્માતા સ્ટાવસ્કીએ સુધી તમે જુવાન છે. ૧૯ વર્ષની ઉમર સુધી રંગમંચ પર નાટકે રજુ
ત્રીજું સૂત્ર કર્યા છે અને જાતે તેમાં ભાગ લીધો છે.
ત્રીજું સૂત્ર એ છે કે તમે જુવાન જેવું દષ્ટિબિંદુ બુઢાપાના આગમનની સાથે લેકે ધીમે ચાલવા રાખો અને જુવાને તથા બળના કામમાં દિલચસ્પી લાગે છે, ધીમા વાહન પર સવારી કરે છે, પણ લે. પ્રધાનમંત્રી શ્રી. જવાહરલાલ નેહરુએ પિતાની સાવરકી ૧૯ વર્ષની ઉંમરે પણ પિતાની ચાલ ૭૧ મી વર્ષગાંઠના પ્રસંગે દિલ્હીથી પ્રસારિત થયેલા ધીમી કરવાનું ઇચ્છતા નથી. એટલે જ તે થોડા ટેલિવિઝન કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું હતું કે

Page #9

મા ચા જા થી લે-શાન્તમૂત્તિ સેવાભાવી મુનિ શ્રી લક્ષ્મીસાગરજી-ચુડા
છે અને પિતાની જાળ ખુલ્લી ન પડે તે માટે નિરમાયા એટલે દંભ, પ્રપંચ, કપટ વિગેરે તર ભય રાખવો પડે છે. માયાવી બહારથી નવનીત ચાવી માણસ દંભી, પ્રપંચી, કપટી વિગેરે હલકા જે નમ્ર છતાં અંદરથી અત્યંત કઠિન અને કઠોર ઉપનામોથી ઓળખાય છે અને સર્વત્ર અનાદર હોય છે. જ્યારે સરળ આત્મા તો જેવો બહાર હોય તિરસ્કાર પામે છે.
છે તેવો જ અંદર હોય છે તેથી સરળ સ્વભાવી જ્યાં ભાયાવીની મતિ જેને તેને છેતરવાની હોય છે, ત્યાં મન-સત્કાર પામે છે. માયાવીની ધર્મકરણી અને તેજ પ્રપંચમાં તેની વિચારજાળ પથરાએલી નિષ્ફળ થાય છે જ્યારે સરળની સફળ થાય છે. હોય છે. માતા પિતા અને ગુરુ આદિ પૂજ્યજનને માયા અસત્યને જન્મ આપનારી માતા, શીલપણ છેતરે છે. તેને અન્યની પરાધીનતા સેવવી પડે વૃક્ષને કાપવાની ફરશી, અવિદ્યાની જન્મભૂમિ અને
મને આશ્ચર્ય થાય છે. કે આ ઉંમરે પણ તૂટવા ન દે. મિત્રો વચ્ચે તમારું રયાન અકબંધ બુઢાપાની મારી ઉપર અસર પડી શકી નથી. સ્વતંત્રતા રાખો, નહિ તે એકાકી જીવન તમને ખાઈ જશે. સંગ્રામના દિવસોમાં ગાંધીજીની સાથે મળીને મેટાં આપણે જુવાન રહેવું હોય તો જીવન અને સમાજ મેટાં કામોમાં મગજને રોકવાનો પ્રસંગ આવ્ય, વચ્ચે મેળ રાખવું પડશે
માં અમારે નાની નાની વાતને ભૂલી જવી પડતી પાંચમું અને સૌથી મહત્ત્વનું સૂત્ર એ છે, કે હતી. ત્યારથી નાની વાતને મગજમાં ન આવવા તમે સા પ્રસન્ન રહે અને બીજા લેકે માટે કાંઈક દેવાની આદત પડી ગઈ છે. બીજું કારણ છે બાળકે કરતા રહો. સમાજના હિત માટે કરવામાં આવતાં પ્રત્યેને મારે પ્રેમ. મને પહાડે, જનાવર પક્ષીઓ કામોમાં સમયને ઉપયોગ કરવાથી તમને ખૂબ વૃક્ષો ને ફૂલે માં ઘણું દિલચસ્પી છે”
આનંદ મળશે. આ આનંદમાંથી તમને જુવાન - એ) ભાગે એવું જોવામાં આવે છે, કે જેમ રહેવા માટેની અદભુત શક્તિ મળશે. માણસ જયાં જેમ લેકેની ઉંમર વધતી જાય છે તેમ તેમ દુનિયા સુધી કેઈના ઉપયોગને હોય ત્યાં સુધી તે જુવાન તરફનો એમનો દૃષ્ટિકોણ બદલાતા જાય છે. નવી રહેવા ઈચ્છે છે. પેઢીની તેઓ તીવ્ર ટીકા કરવા લાગે છે. સાઠ વર્ષની
આ પ્રમાણે જુવાની ઘણે અંશે આપણી ઉંમરે આપણે એક ભાઈલ ન દોડી શકીએ, તરીને
પિતાની વિચારસૃષ્ટિ પર નિર્ભર છે. એને જેટલું નદી પાર ન કરી શકીએ, પણ એના સબંધમાં
સંબધ શારીરિક સ્થિતિ સાથે છે, તેટલું જ માનવિચાર કરીને આનંદ તે લઈ જ શકીએ છીએ.
સિક સ્થિતિ સાથે પણ છે. ચામું-પાંચમું સૂત્ર ચોથું સૂત્ર છે, દુનિયા સાથે તમારે સંપર્ક
(“નવનીત'માંથી સાભાર)

Page #10

૧૪૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
દુર્ગતિનું કારણ છે, કુટિલપણામાં ચતુર અને માયા પૂર્વભવની માયાના કારણે મલ્લિનાથ તીર્થકરને વડે બગલાની જે વૃત્તિવાળા પાપી પુરૂષ જગતને પણ સ્ત્રીપણું પ્રાપ્ત કરવું પડ્યું. માયા જગતને વંચતા પિતાના આત્માને જ વંચે છે, રાજાઓ દ્રોહ કરનારી માયા સર્પિણને જગતને આનંદનું કારણ ખેટ પટગુન એગથી જળ અને વિશ્વાસઘાત વડે સરળતારૂપ ઔષધવડે જીતી લેવી. અર્થ લેભ ટે સર્વ જગતને છેતરે છે. બ્રહ્મણે સરળતાને વરેલા સંસારમાં રહેલા આત્માઓ તિલક મુદ્રા, મંત્ર અને દીનત્વ બતા અંતરમાં પિતાથી જ અનુભવાય તેવું અકૃત્રિમ મુક્તિસુખ શૂન્ય અને બહાર સારવાળા થઈ લેકેને ઠગે છે. મેળવે છે જેના મનમ
ને હગ છે. મેળવે છે. જેના મનમાં માયારૂપ શંકુ કલેશ કર્યા વણિક લોકો પણ તોલા અને માનમાપથી અને એ છે અને જેઓ બીજાને હાનિ કરવામાં જ દારી વિગેરેથી ભેળા લેકેને વંચે છે પાખં છે. તેવા વંચક પુરૂષને કયાંથી સુખ હોય ? સર્વ ડીઓ અને નાસ્તિક જ પીંછ, શિખા, ભસ્મ વિવાઓમાં વિદ્વત્તા મેળવ્યા છતાં અને સર્વ પ્રકારની વકલ અને અગ્નિ વિગેરેથી શ્રદ્ધાવાળા મુશ્વજનને કળાઓ પ્રાપ્ત કર્યા છતાં ધન્ય પુરૂષને જ બાળકના
ગે છે. તે ઓ અરાગી છતાં હાવભાવ, લીલા, જેવી સરળતા પ્રગટે છે. બાળક અજ્ઞ છતો તેના ગતિ અને કટાક્ષવડે કામીજનોનું મનોરંજન કરતી સફળતા પ્રાતિ ઉપજાવે છે તો જેઓના ચિત્ત સર્વો સર્વ જગતને ઠગે છે. વતકારો અને દીનદુ:ખી બેટા શાસ્ત્રોના અર્થમાં આસક્ત થએલા છે તેમની સરસોબતથી અને બેટા નાણાથી ધનવાનને વંચે છે. ળતા પ્રીત્તિ ઉપજાવે તેમાં શું કહેવું ? સરળતા - પુરૂષ, પિ પુત્ર, સહોદર, સુહૃદજન, સ્વામી સેવક સ્વભાવિક ઘર્મને છોડી કૃત્રિમ ધર્મને કણ અશ્વય અને બીજા સર્વે એક બીજાને માયાવડ ઠગનારા કરે? પ્રાયઃ સર્વજને છળ, પિશુનતા, વક્રોક્તિ અને હોય છે. કારીગર અંત્યજ અને કોઈ પણ જાતનું વંચામાં તત્પર છે. તે તેમાં રહ્યા છતાં પણું સુકામ કરી સમાજવિકા ચલાવનાર ખેટા સોગને ખાઈ
વર્ણ પ્રતિમાના પિઠે નિર્વિકારી રહેનાર કેઈક વન્ય સાધુજનને એ છે વ્યંતરાદિકરી નઠારી યોનિમાં
પુરૂષ જ હોય છે. સર્વ ગણધર જેકે શ્રત સમુદ્રના રહેલ કર દે કપટ કરી પ્રાય: પ્રમાદી મનુષ્યાને પારને પામ્યા હોય છે. તથાપિ શિક્ષા લેવાને યોગ્ય ને શુએ ને ' છે. ભસ્યાદિકજલચરો છળ કરીને
હોય તેમ તીર્થંકરની વાણીને સરળતાથી સાંભળે છે. પિત ના બચ્ચાએ નું જ ભક્ષણ કરે છે અને તેઓને
જે સરળપણે આલોચના કરે છે તે સર્વ દુષ્ટ ધી માયાવડે જાળમાં બાંધે છે અને હણે છે. વિવિધ
કર્મને ખપાવે છે અને જે કુટિલપણે આલોચના કરે પરના ઉણ રી વંચનામાં પ્રવીણ શીકારીઓ
છે તે બેવડા દુષ્કર્મ હોય તો તેને ઉલટાં વધારે છે. પણ માયાથી જ સ્થળચારી પ્રાણીઓને બાંધે છે. ' એ ભારે છે અને તેવી જ રીતે પક્ષીઓ સાથે જે મન, વચન અને કાયાથી સમસ્ત પ્રકારે
કટિલ છે તેમને મોક્ષ થતો નથી પણ જે મનઆ પ્રમાણે સારાએ જગતમાં પરવંચના કર- વચન-કાયાથી સર્વત્ર સરળ છે તેને મોક્ષ થાય છે. વામાં તત્પર છે. એ પોતાના આત્માને જ વંચી માયાવી પોતાના કરેલા પાપો સદગુરુ પાસે પ્રગટ -. અને કદ તિનો નાશ કરે છે, તેથી તિર્ય, કરી પ્રાયશ્ચિત લઈ શકતો નથી. માયા સાપણી
એ ,૫ અને ઉત્કૃષ્ટબીજ, મોક્ષકારની ભૂંગળ જગત માત્રને ડંસી ગુણ સત્વનો નાશ કરે છે માટે અને નિષ્ઠા ૩૫ હાને દાવાનળ સમાન માયા વિઠા. મામા-કુટિલતા સર્વ દેશોનું મૂળ હોઈ મોક્ષાથીને એ ત્યાગ કરવા યોગ્ય છે.
ઓએ સવંથા માયાજાળ તજવા જેવી છે.
Co

Page #11

ક્ષ ણ ભંગુ ૨ જી વ ન (લેખક-સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ, માલેગામ)
જન્મથી મૃત્યુ સુધી માનવનું જે જીવન વ્ય- આ પણ અનંત જીવને એવી જ રીતે નષ્ટ તિત થાય છે તેને એક ભવ અગર જીવન કહેવાય ભ્રષ્ટ થઈ ગયા છે. તે બધા જીવને ક્ષણભંગુ તરીકે છે. એવા જીવન અગર ભવો જીવે અનેક વ્યતીત આપણે ગણીએ એમાં આશ્ચર્ય નથી. આમ સ્પષ્ટ કરેલા છે સેંકડો હજારો કે કરોડો નહીં પણ જે દેખીતુ છતાં આપણા જીવનને જાણે અમરરૂપે ગણું સંખ્યા આપણી ગણત્રીમાં પણ ન આવેલી હોય વ્યવહારમાં વતીએ છીએ. પરપોટાને આપણે સ્થિર એટલા જીવને દરેક માનવે વ્યતીત કરેલા છે. તેથીજ કે અમર ગણતા નથી, કારણ એનું જન્મમૃત્યુ જન્મની અને મરણોની સંખ્યા શાસ્ત્રીય ભાષામાં આપણી સમક્ષ જોતજોતામાં થએલું આપણે જોઈએ અનંતી કહેવાય છે. જયારે જીવને અનંતીવાર છીએ. એનું ઉત્પાત વ્યથ" અને ધ્રુવપણું આપણે જમ્યા પછી ભરવાનું હોય છે અને એની પરંપરા પ્રત્યક્ષ અનુભવગમ્ય જોઈએ છીએ. શું આપણું અનંત કાળથી ચાલતી આવતી હોય અને તેને જીવનની આબેહુબ એવી જ અવસ્થા નથી ? પ પિઅંત ક્યારે આવશે એ વસ્તુ આપણા દષ્ટિપથમાં ટાની પેઠે અનંત છે આપણી નજર સામે જન્મ પણ ન હોય ત્યારે આપણે એ જીવનને ક્ષણભંગુર વચ્ચે છે અને મૃત્યુ પામે છે. આજે હમણ હતા કહીએ એ સ્વાભાવિક છે. એટલે જ જ્ઞાનીઓ એ અને ઘડી પછી ન હતા એ અનુભવ ક્ષણેક્ષણે જીવનનું વર્ણન કરતા તેને પાણીના પરપોટાની મળવા છતાં આપણે એ વસ્તુ કેમ ભૂલી જઈએ ઉપમા આપે છે. પાણીને પરપોટો ઘણી સુંદર અને છીએ એ આશ્ચર્ય છે. આપણું જીવન જાણે શાશ્વત મનહર આકર્ષક જણાય છે. અને જ્યારે સૂર્યના રહેવાનું છે એવી ભ્રામક કલ્પના કરી આપણે નિત્ય કિરણો એમાં પરિવર્તન પામે છે ત્યારે તેની શોભા ક્ષણેક્ષણે અનંત પાપ કરતા રહીએ છીએ. એ જોઈ અનેરી જણાય છે. વિવિધ રંગોના સુમેળથી એ ઘડીભર આપણે ઘણે બે અનુભવી વિમાસણમાં પરપોટો આપણું મન હરણ કરી લે છે આપણે પડી જઇએ છીએ. તે પરપોટા ઉપર મેહી પડીએ છીએ. આપણને આ જીવન સાચે જ ક્ષણભંગુર છે એ જાણવા લાગે છે કે, એ પરપટ ઉંચકી લે તેને જરા માટે કોઈ પુરાવા શોધવા પડે એમ તે નથી જ. હાથ ઉપર રમાડીએ તે મઝા આવે. પણ એમ એક અત્યંત નાનું બાળક હોય છે તે અનુક્રમે વધે કલ્પના કરતા તો હવાનું જરા જેવું ભેજું આવે છે અને મોટું થાય છે, એ આપણે નિત્ય જોઈએ છે અને એ પરપોટો ફૂટી જાય છે. અને ભૂતકાળમાં છીએ. એમાં એનું બાહ્ય જીવન ધીમે ધીમે નષ્ટ વિલીન થઈ જાય છે. તેથી જ પરપોટો ક્ષણવાર થતું જાય છે, એટલે એ એનું બાળપણું ક્ષણભંગુર ગમે તેટલે સારો જણાતો હોય છતાં તેની કીમત છે એ તો દેખીતી વાત છે. કહેવું પડશે કે એ આપણે આંકતા નથી. અને એને ક્ષણજીવી કહી બાળક નિત્ય જીના પુદગલ નાંખી દે છે અને નવા તેને તુચ્છ ગણીએ છીએ.
પગલે ભેગા કરતું જાય છે તેથી એ અમુક કાળે

Page #12

૧૪૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
નિય મરે છે અને નિત્ય નો જન્મ ધારણ કરે ?
બેલતા આપણું જીભ લુલી પડી જાય પરધન હરણ જાય છે. એટલા માટે આ સતત જીવન મરણને
કરતા આપણા હાથ કંપે, કે ઈની નિંદા સાંભળતા ક્ષણભંગુર ગણવું જોઈએ એ સ્પષ્ટ સિદ્ધ થાય છે.
આપણા મનમાં વેદના થાય. દેવગુરૂની આશાતના - જ્ઞાનીજનો આ નિત્ય જન્મમરણના ચક્રભૂત
કરતા આપણું હૃદય નિષ્ક્રિય થઈ જાય. અશુદ્ધ ધર્મ ઉપરથી આખા શરીરના જનમમૃત્યુ તરફ જવાની
વિરુદ્ધ આહાર કે પાન કરતા આણું મહીં દુર્ગધીથી દષ્ટિ મેળવે છે. અને ચાલું જીવનમાંથી જેમ બને
ભરાઈ અપાર દુઃખ અનુભવે. અકારણ કોઈને પીડા તેમ વધુ લાભ મેળવવા પ્રયત્નશીલ રહે છે. કઈ
આપતા આપણા બધા જ અંગે પાંગ લુલા પડી જાય. ખેડુત ચોમાસામાં પડતા વરસાદનો પોતાનો પાક
પણું આમ ક્યારે બને ? જે આ જીવને ૫ ણી ઉપર સમૃદ્ધ થાય તે માટે યુક્તિપૂર્વક તત્પરતા વાપરી ઉપયોગ કરી લે છે, અગર કોઈ વેપારી સતત
આવતા પરપોટા જેવું અસ્થિર લાગે છે. . જાગૃત અને સાવચેત રહી માલની તેજી કે મંદીને
આપણી અવસ્થા તો આંખ છતા આંધળ, યોગ્ય માર્ગો લાભ લેઈ સમૃદ્ધ થાય છે, તેમ જ્ઞાનીઓ કાન છના બહેરા, છમ છતા મુગા, નાક છતાં ગંધપણ આ અમૂલ્ય અને પ્રાપ્ય જીવન પોતાના હીન જેવી થઈ ગઈ છે. મન છતા શૂન્ય હૃદયતા, આત્માના કલ્યાણ માટે વધુમાં વધુ લાભ લેવા અને બુદ્ધિ છતા ગાંડા માણસ જેવી થઈ ગએલી છે. તયાર અને સાવચેત રહે છે. આપણે તો એ તક તેથી જ સંયમ તાપ, જપ, પૂજા, પ્રભવન, દાન હમેશ જતી જ કરીએ છીએ. આપણા આત્માની પુણ્ય, ત્યાગ, વૈરાગ્ય કરવાના પ્રસંગે સામે ઉપસ્થિત સાથે પ્રમાદ, મેહ અને અનેક વિધ વિકારો અનંત
થયા છતા આપણે નિષ્કિય બેશી રહીએ છીએ, ભથી નિગડિત થએલા છે. તેથી આપણે બધી અહ કારના તાબે જઈ બધી તકે મૂર્ખપણાથી ગુમાવી અવસ્થા સમજવા છતાં હમેશા “ શું ઉતાવળ છે ? બેશીએ છીએ મોઢથી ખૂબ મીઠી મીઠી વાતો કરીએ જોઈ લેવાશે. આપણે કયાં ઘડા થઈ ગયા !” વિગેરે અને હાથે કુડા કામે કરીએ એ આપણા જેવા કુલ ખોટા બહાના કાઢી બધી જ તકે ગુમાવીએ છીએ. શીલવાન કહેવાતા માણસો માટે શું યોગ્ય ગણાય ? અને પાછળથી ખૂબ ખેદ અને પસ્તાવો કરીએ આપણી સ્થિતિ તે ભણ્યા પણ ગણા નહીં, એવા છીએ. પણ ત્યારે તો ઘણું જ મોડું થઈ ગએલ ચેલાઓ જેવી થઈ ગઈ છે. હોય છે. “રાંડ્યા પછીના ડહાપણ” જેવી આપની આપણે કૃત્રિમ અને આપણું હાથે જ નિર્માણ સ્થિતિ થઈ જાય છે. એમાં દોષ કોને !
કરેલ છેટે અંધાપો શું નથી છોડવો ? વારંવાર મે હિની કર્મ એવું તે વિચિત્ર હોય છે કે એ ફરી આ માનવજન્મ મળશે ? ધર્મવિહીન આચઆપણી આંખે સજજડ પાટા બાંધી જ રાખે છે રણું કરવાની તક ઘડી ઘડી મળશે એવી ખાત્રી છે? ક્ષણવાર આવેશમાં તણાઈ આપણે બધી સુધબુધ કઈ તિષી અને જ્ઞાની ગુરૂએ એવું આશ્વાસન
ઈ બેશીએ છીએ. અને બુદ્ધિ છતાં આપણે તમને આપી દીધું છે ? કોના ભરૂસે તમે આ બેદરઅબુઝપણું સેવિએ છીએ. અને આ ક્ષણજીવી કારી કરી રહ્યા છો ? શું તમને આ જીવનની આ જીવને જ અક્ષયજીવન છે એમ સમજી બધી ક્રિયાઓ સ્થિરતા સમજાઈ નથી ? આજે જે આનંદપ્રમોદ અને કરતા રહીએ છીએ, આપણે ભરવાના જ નથી એવી લહેર અનુભવાય છે તે કરૂણ દુ:ખમાં અને વેદનામાં બેટી ભાવના ધારણ કરી બેસીએ છીએ. આપણને આ ફેરવાઈ નહીં જાય એવી તમારી ખાત્રી છે ? નિત્ય જીવનની ક્ષણભંગુરતાને ક્ષણવાર પણ સાક્ષાત્કાર પરિવર્તનશીલ જગતમાં કોઈપણ વસ્તુ અને પરિ થઈ જાય તે આપણે પાપ કરતા ધ્રુજીએ. અસત્ય સ્થિતિ સ્થિર રહેતી નથી, રહી નથી અને ભવિષ્યમાં

Page #13

ક્ષણભંગુર જીવન
રહેવાની નથી, એ વસ્તુ શું આપણને કાષ્ઠ સમહવે ત્યારે જ સમા" એ{ી છે ?
મનુષ્ય વનની દુ ભતા ગુ' આપણે નથી ગુત ? પણ નવા છતા આપણે ભેદકાર રહી સુખને આધીન થઈ આ દુર્લભ ન વેડી નાખવાના? આપણા ક્ષ ચક્રપશન અને આવડતનો ઉપયેાગ કરી શકય કાંઈક કરી છુટવાની અને પુરૂષા કરી બતાવવાની ઇર્ષ્યા જો આપણે રાણીએ તા જ આ ભાવભવનુ યત્કિંચિત સ કય કર્યું કહેવાય. એમ આપણે ન કરી શકીએ તે આપશુને મળેલો માનવમવ ા ૪ ગયે એમ કહેવામાં હરકત નથી. ચિંતામણિરત્ન કાડો ઉડ ડવા માટે ફેંકી દેવા જેવુ એ આપણું કૃત્ય કહી
શકાય.
ઘણા લેકની એવી માતા હોય છે કે, મેટ મચ્છુ હું સહભાગે કે ૫તી અને સિદ્ધ પુરૂષોના ત્યાગ અને તેનુ વૈ ।ગ્ય અને પર ક્રમ આ પશુ થી થાય જ કેમ ? એ હવા મેડા માનવમહુડતા હતા. એમની શક્તિ અને જ્ઞાન કયાં અને આપણા જેવા પામર પ્રાણિએ ની લાયકી કર્યાં ? આપણાથી એમનુ કાંઈ પણ થવુ અકથ છે ૫ટે આપણાથી એવું કાંઈ થાય એવી અશ રાખવી ખોટી છે. આ બધા બાલેાચિત માયકાંગલ્લા વિચ રા આપણે કવા એ આપણી નાલાયકી અને અણુઆવડત બતાવી આપે છે. એ પણે એ બાબતમાં વિચાર કર્યાં જ નથી સ્પષ્ટ જોવામાં આવે છે.
એ
૧૪૭
જે લેકે મહાન યાગી સંત, મહાત્મા, જ્ઞાની થઇ ગયા તેઓ શું પહેલાથી એવા જ હતા ? કહેવુ પડશે કે એ આપણી મોટી ભ્રમણા છે. સત્ય વસ્તુ એવી છે કે, જે પુરૂષો તીથંકર જેવી અદ્ભુત અને અનુપમ પદની પ્રાપ્ત કરી ગયા તેએ હાલની આપણી પરિસ્થિતિ કરતા તેા ઘણી જ ઉતરતી કક્ષામાં હતા. બધી જીવયાતિએ વટવા અનત ભવા રખડી પછી જ તેએ સામાન્યમાંથી મહાન થઇ શકયા હતા. ત્યારે આ પણે આવી નખ લી વાતે શા માટે કરીએ ? જ્યારે આપણા કરતા પણ ઉતરતી શામાંથી સર્વ શ્રેષ્ઠ પદવી મેળવી શકય છે, ત્યારે આપણે નિગશ થવાનું શું કારણ છે? એક પર્વતની ટોચ ઉપર જો આપણે જવુ હોય તેા તે દિશામાં એકેક પગલું આગળ વધવું પડશે. ડગલે ડગલે અડચણા, સ્ખલના નિ શા મેળવવા પડશે પણ આપણા પ્રયત્ન ચે દિશ માં સતત ચાલુ રહેશે તે એક દિવસ એવા ઉગશે કે આપણે પર્વતની 2 ચાર ઉભા રહીશુ. અને આ વિશ્વ કરતલામલવત્ સાક્ષાત જોઇ શકીશુ અને આત્માનું સંપૂર્ણ વૈભવ આપણે અનુભવી શકશું પણ એ બધુ થવા માટે આપણે નિરાશાને ફગાવી દેી પડશે. વિચારના મજબુત વજ્ર જેવા પાયા ઉપર મા રહી એ પણું આક્રમણુ ચલુ રાખવું પડશે. જીવનની ક્ષણ નંગુરત! દષ્ટિ સામે સતત ૨ ખી આત્માશિત માટે એ પણું વન ઉન્નત કવાનુ ધાએને સૂઝે એવી ભાવવિરમીએ છીએ.

Page #14

ઉત્તમ શીલ
અનુ. વિઠ્ઠલદાસ મૂ શાહ शील परं भूषणम् ।
કા ઉપરથી તેનાં આંતરિક અને વાસ્તવિક સ્વ
ભાવનું જ્ઞાન થાય છે. કોઈ માણસને દ્રવ્ય આપતી જીવન સંગ્રામમાં વિજય પ્રાપ્ત કરવા માટે
વેળાએ તેના તરફ જે સજજનતા બતાવવામાં આવી. જેટલા સાધનની આવશ્યક્તા છે, તે સર્વમાં
હોય છે તેમાથી તે જેટલા પ્રસન્નચિત્ત બને છે ઉત્તમ શીલનું સ્થાને અત્યંત ઊંચું છે એટલું જ નહિ
તેટલે અલ્પધન સંબધી કૃપા બતાવવાથી નથી પણ એમ કહેવામાં જરાપણ અતિશયોક્તિ નથી
બનતો. જે કઈ માણસને કઠોર વચન કહીને કે વિજય પ્રાપ્તિ માટે બુદ્ધિમત્તા, તથા ધન સંપત્તિ
કાંઈ દ્રવ્ય આપવામાં આવે છે તો તે કદિ પ્રસન્ન કરતાં ઉત્તમ શીલની વધારે આવશ્યકતા છે ઘણે ભાગે
થતો નથી. આથી સ્પષ્ટ થાય છે કે દ્રવ્ય આપવાથી જોવામાં આવે છે કે સંપત્તિમાન તથા સુશિક્ષિત રીતથી તે જેટલે પ્રસન્ન અને કૃતજ્ઞ બને છે મનુષ્ય પણ ઉત્તમ શીલના અભાવે પિતા-ll ઉદ્ ડ એટલે તે દ્રવ્યથી નથી બનતે એથી ઊલટું એ વૃત્તિને લઈને અપમાનિત તથા પાયમાલ બને છે, પણ જોવામાં આવે છે કે જે કોઈ માણસની ઈચ્છા અને ધહીન તથા અલ્પ શિક્ષિત મનુષ્ય શીલવાન પણ ન કરી શકાય એમ હોય અને આપણે તેને હોવાથી સમાજમાં પૂજ્ય મનાય છે, તે મનુષ્યમાં
નમ્રતાપૂર્વક ના કહીએ તે તેને કદિપણ ખોટું ઉત્તમ શીલ હોય છે, તેને પોતાના વિષયમાં બીજા
લાગતું નથી. લેક તરફથી સિફારસની આવશ્યક્તા હોતી નથી,
શીલવાન મનુષ્યમાં એક વિશેષગુણ એ રહેલે કેમકે તેની સિફારિશ કરનાર તેનું પોતાનું શીલ જ છે.
છે કે તેમાં પોતે પ્રફુલિત રહે છે અને પોતાના વિદેશયાત્રામાં તેમજ અપરિચિત મનુષ્યમાં
સાથીઓને પણ પ્રકુટિલત બનાવે છે. એતો એક માણસને સૌથી શ્રેષ્ઠ સહાય કરનાર કવલ તેનું શાલ
સામાન્ય વાત છે કે કે એ બે મનુષ્ય કઈ વાર્તા જ થઈ શકે છે. હંમેશા આપણું જોવામાં આવે છે
કહેવા બેસે અને બન્ને એક જ વાર્તા કહેતા હોય કે કેઈ મનુષ્ય ગમે તેટલે ઉગ્ય ઉદ્દેશ યુક્ત હોય
તે પણ સંભવિત છે કે તે બેમાં એકની શૈલી અને સમ્યક રીતે શિક્ષિત હોય તો પણ જ્યારે કોઈ
- અધિક મનોરંજક અને ચિત્તાકર્ષક માલુમ પડશે સમાજમાં અભ્ય આચરણ કરવા લાગે છે ત્યારે
* અને બીજાની શૈલી નીરસ તથા આળસ્યજનક સર્વ લેકે તેવા મનુષ્યની સંગતને ત્યાગ કરવાનું જ લાગશે અને કારણ એ છે કે એક મનુષ્ય એવી વધારે પસંદ કરે છે.
શૈલીથી કહેશે કે સઘળા સાંભળનાર મુગ્ધ બની જશે, અમુક મનુષ્યો કેવા છે તે તેના વચને અથવા પરંતુ બીજામાં એ વાતને અાવ જોવામાં આવશે. કાર્યો ઉપરથી જાણી શકાતું નથ. તે જાણવા માટે તાત્પર્ય એ છે કે ઉત્તમ શીલ કોઈપણ મનુષ્યને નાની એટલું જોવું જોઈએ કે તે મનુષ્ય કોઈ પણ કાર્ય મેટી સઘળી વાતોમાં શીઘતાથી સમાજપ્રિયકરી તે કરે છે તે ઉપરથી તેનું ચારિત્ર્યનું સંપૂર્ણ લોકપ્રિય બનાવી મૂકે છે.
તે ભાન થઈ શકે છે. કે મનુષ્ય જ્યારે કોઈ નમ્રતા તથા સહિષ્ણુતા ઉત્તમશીલના મુખ્ય અંગ કહે છે અથવા કરે છે ત્યારે તેનાં વચને અને છે. ખરેખર શીલવાને સારુષ એ જ છે કે જે

Page #15

ઉત્તમ શીલ
૧૪૯
બીજાને નાના નાના અપરાધ તરફ ઉદા રતાપૂર્વક સાથે પણ શત્રુતા કરવા તૈયાર હોય છે, પરંતુ ક્ષમાદષ્ટિથી જુએ. જે માણસ બીજાના તુચ્છ તેમજ મશ્કરી કરવાની પોતાની ખરાબ ટેવ ગાડી રોક* ક્ષમ્ય દે તરફ શુધ્ધ અને કૃદ્ધ બની જાય છે નથી. ખરું કહીએ તે જેવી રીતે કેક માને તેણે એવી આશા કદિ પણ ન રાખવી કે બીજા અયોગ્ય કાર્ય કરવાનો અધિકાર નથી તેવી લોકે તેના અક્ષમ્ય ઉદડતા તથા ઉશૃંખલ વૃત્તિ કેકની અનચિત હાંસી કરવાને પણ ચક!૨ તરફ ક્ષમાદષ્ટિથી જશે. મનુષ્યસમાજ એક મહાન નથી. તેનાથી કશે લાભ થતો નથી, કોટું નુકસાન ન્યાયાધિશ છે. તેનામાં એટલું સામર્થ્ય તે અવશ્ય એ થાય છે કે જે માણસ જીવન પંત તી રે રહેલું છે કે તે છેવટે કોઈ પણ મનુષ્યની યોગ્ય જ્ઞાન
સહાયક બની શકે તેમ હોય છે તે તમારી મૂખને સાચો નિર્ણય કરી લે છે, એટલા માટે દરેક મનુષ્યને
લઇને સદાને માટે તમારે શત્રુ બની જાય છે. મિત્રતા માટે ઉચિત છે કે તેણે એવું આચરણ કદિ પણ રૂપી લતાને નષ્ટ રરવા માટે વાસ કરતાં વિશેષ ન કરવું જોઈએ કે જેથી અન્ય લેકેને એમ કહેવાની નાશકારક ઝેર બીજું એક પણ નથી. કેઈનું દિલ તક મળે કે તે માણસ નીચ તથા સ્વંયવૃતિ પરાયણ દુભાવ એ હિસા ગણાય છે. પરંતુ સાચું તો એ છે. અલાક મનુષ્ય પોતાની વિદ્વત્તા અથવા પૈસાની છે કે તે આત્મહિતનું પણ ઘાતક છે. એટલા માટે ઘમંડથી બીજા તરફ ધૃણાયુક્ત દૃષ્ટિથી જુએ છે. આપણે એ બાબતમાં હમેશાં સાવધાન રહેવું પરંતુ તે તેમની ભૂલ છે, આખરે પણ એ માટે જોઈએ. કેટલાક મનુષ્ય કહ્યા કરે છે કે તે બાબતો તેઓને પસ્તાવું પડે છે, "યોજાની ગુપ્ત વાતને જાણવાની તુચ્છ છે, તેનાથી શીલ સરચારિત ઉપર કેટે પણ યત્ન કરવો, વાણ્યા પછી તે વાતે પ્રકટ કરી દેવી, અસર થતી નથી, પરંતુ સ્મર માં નાખવા જેવી સંગ કરતી વખતે પોતાનો જ પ્રશંસા કરવા
વાત છે કે સારા કે નરસા ચારિત્રને આધાર એ પોતાની બુદ્ધિમત્તા બતાવવા ખાતર બીજાની વાતને તુરછ બાબતની ન્યૂનાધિકતા ઉપર જ છે. જેની નકામી ગણવી, કેઈનું કાંઈપણ સાંભળવું નહિ, રીતે પાઈ પાઈ બચાવીને ધનવાન બની શકાશ છે ખૂ મેથી ખડખડાટ હસવું, પૂજયેજને નું અપમાન કેવી રીતે આપણે નાની નાની બાબતો પર ધ્યાન કરવું તો તેની હાંસી કરવી, કેઈનવા અતિથિ સાથે
આપવાથી સજજન અને ચારિત્રાન બની શકીએ અસભ્ય વા વવું બીજા તરફથી સન્માન પામીને છ એ. કૃતજ્ઞતા પ્રકાશિત ન કરવી, બીજાને પૂછવામાં આવેલ પ્રપનો જવાબ પોતેજ આ એવો દત્ય દિ
ઉત્તમ શીલ કોઈ પણ વ્યકિત વિશેષને માટે
આવશ્યક છે એટલું જ નહિ પણું તે એક એવો બાબતે એવી છે કે જે મનુ યના શીલમાં વાંધાકારક
અમૂલ્ય ગુણ છે કે જેના વગર મનુષ્ય જીવનના કોઈ થઈ પડે છે. જે મનુષ્ય પોતાનું હિત ઇચ્છે છે તેણે
પણ વ્યવસાયમાં કે ક્ષેત્રમાં સુખી તથા સફળ બની તેનાથી હમેશાં બચત રહેવાને પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
શકતો નથી. જગતમાં એવા અનેક કાપા, ધનઘણું મનુષ્ય સમાજમાં કેવળ એટલા માટે વગરના અને વિદ્યા વગરના મનુ થઈ ગયા છે તિરસ્કાપાત્ર અને અપમાનિત બને છે કે તેઓને કે જેઓ કેવળ શીલવાન તથા સદા કરી હોવાને બી લકાની ટીકા કરવાની ટેવ પડી છે હેલ છે. કારણે ? ઈતિહાસના પૃષ્ટ લ ક ત કરીને પિતાને બીન લેક : અનુચિત હાંસી કર્યા પર તેઓને નામ ર મર કરી ગયા છે. સ્વ. ગેપ : પગ ગેલે અન્ન પચતું નથી. કેમ કે તે સેવ મહાપુરૂષે માટે એમ કહેવાય છે કે તેઓ લેકે પિતાની હોય છે કે તેઓ પોતાના સારામાં સ મિત્રની ઉત્તમ વકતૃત્વશક્તિ અને વિદ્વત્તાથી જીતવાનું પસંદ

Page #16

૧૫૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કરતા હતા તે કરતાં વધારે તેઓ લોકોને પિનાના હોતી નથી. ખરાબ અને નક્કલમાં ભેદ રહે છે. તે ઉત્તમ શીલથી પ્રસન્ન કરી પોતાની તરફ ખેંચી સિવાય એક વાત એ પણ છે કે એવ પ્રકારનાં લેતા હતા. સુપ્રસિદ્ધ ન્યાયમૂર્તિ સ્વ. રાનડેમાં એટલી શીલને ભેદ તરત જ ખૂલે પડી જાય છે. સભ્યશક્તિ હતી કે તેઓ ગમે તેવા કઠણ હયાના ગુન્હેગાર તાના તત્વપૂર્ણ ગ્રંથનું પરિશીલન કરવાથી ખરેખરા પાસે પણ તેને ગુન્હો કબૂલ કરાવી લેતા હતા. સ્વ. શીલવાન બની શકાતું નથી. કેમકે શીલવાન મનુષ્યને ડી. એમ. તાતા એવા કાર્યકુશળ હતા કે તેમને સ્વાર્થ અને માનાપમાનને વિચારને તિલાંજલી જોતાંવેત જ તેની કંપનીના નેકરે માં કાર્ય કરવાની આપવી પડે છે. મનુષ્યનું સાચું શીલ જ તેને સ્કૃર્તિ આવી જતી હતી, સ્વ સર જમશેદજી તાતા ઐહિક તેમજ પારલૌકિક કલ્યાણનું મુખ્ય સાધન જે કે પહેલાં નિર્ધાન વ્યવસાયી હતા તો પણ તેઓ છે. સાયા શીલની સહાયથી જ મનુષ્યને ધર્મ, યશ, પિતાના મધર ભાષણ અને અનુકરણીય શીલને લઈને સંપત્તિ, એશ્વર્ય, નાનવૈરાગ્ય વગેરે ગુણોની પ્રાપ્તિ અઢળક સંપત્તિના સ્વામી બન્યા હતા. આવા તે થાય છે. આ વિષયમાં મહાભારતના શાંતિ માં અનેક ઉદાહરણ આપી શકાય. સઘળા દેશરાનો એક પ્રાચીન કથાનક છે જેને સાર નીચે મુજબ છે. જીવન આપણું સામે પકાર કરીને શું લવા-ચારિ.
ઇન્દ્ર પોતે બ્રહ્મજ્ઞાની હતા. તેણે ઘણને બ્રહ્મત્રશીલ બનવાને જ ઉપદેશ આપી રહ્યા છે.
જ્ઞાનને ઉપદેશ આપે , પણ જ્યારે તે એક કેટલાક લેકોમાં એવી ભ્રમણામક ધારણ વખત પિતાનાં રાજ્યથી ભ્રષ્ટ થઈ ગયા અને પ્રહપસી બી હોય છે કે શીલવાન, નમ્ર તથા મિષ્ટ નાધી લાદે ત્રિલેકનું સ્વામિવ મેળવ્યું ત્યારે તેણે પોતાના
બીજા લે કા ઉપર જરા પણ પ્રભાવ પડતો ગુરુ બૃહસ્પતિને કહ્યું કે મને બતાવો કે મારું શ્રેય નથી, અર્થાત તેને કુવામાં બીજા પર જામતો નથી. શામાં રહેલું છે. પછી ગુરજીએ ઈન્દ્રને આત્મજ્ઞાનનો પરંતુ એ ધારણ બિલકુલ મિશ્યા છે. સાચી વાત ઉપદેશ આપીને કહ્યું કે શ્રેય એમાં રહેલું છે. એ તો એ છે કે એવા મનુષ્યોની જાતિ, સમાજ તથા જવાબથી ઈન્દ્રના મનનું સમાધાન થયું નહિ. તેથી દેશ ઉપર એટલી બધી અસર થાય છે કે કેઈ તેણે પુને પ્રશ્ન કર્યો કે શું બીજું કાંઈ વિશેષ પ્રભુતા પામેલા અધિકારીઓની પણ તેટલી હતી છે ? ત્યારે ગુરુજીએ તેને શુક્રાચાર્ય પાસે મોકલે. નથી. કેમ કે એવા મનુષ્યને રૂવાબ અને પ્રભાવ ત્યાં પણ તેવી જ સ્થિતિ થઈ. શુક્રાચાર્યે કહ્યું કે બીજા મનુષ્યના હદય પટપર પ્રેમના સ્વાભાવિક હું કાંઈ અધિક જાણતો નથી, તમે પ્રલાદ પાસે બંધનવડે અંકિત થઈ જાય છે. પરંતુ જે મનુષ્ય જાઓ છેવટે રાજયભ્રષ્ટ ઈન્દ્ર બ્રાહ્મણવેશ ધારણ પોતાનો પ્રભાવ બીન લેકે ઉ ર શક્તિને ઉપયોગ કરીને પ્રહલાદને શિષ્ય બની તેની સેવા કરવા હા કમાવે છે તે પ્રભાવ શક્તિઓ દ્વારા થવાથી લાગ્યું. એક દિવસ પ્રલાદે ઈન્દ્રને કહ્યું કે શીલ ન થઈ જાય છે. અને તેથી કરીને તે ચિરસ્થાયી એજ ગેલેકનું રાજ્ય મેળવવાની ખરેખરી ચાવી થઈ શકતા નથી. નમ્ર, શીલવાન તથા મિષ્ટભાવી છે. અને તેજ શ્રેય છે. બસ ઇન્દ્રનું કામ થઈ ગયું, રાવ: તે માનસિક નિર્બળતા નથી. પરંતુ તે એક પ્રહલાદ ઇન્દ્રની સેવાથી પ્રસન્ન થઈ ગયા હતા. તેણે એવી અજબ માનસિક શકિત છે કે જેની સામે કહ્યું કે વરદાન માગે. બ્રાહ્મણવેશધારી ઈન્ડે વરદાન નીરદા કોરા અને દુર્જન આદિ પશુતા માગ્યું કે આપ મને આપનું શીલ આપે. પ્રહલાદે લાચારીથી ચિર ઝુકાવે છે.
‘તથાસ્તુ' કહ્યું કે તરત જ તેનાં શીરાની સાથે ધર્મ, પરંતુ બાહ્ય દેખાવ શાંત માં એટલી શક્તિ સત્યવ્રત, બી, અશ્વયં વગેરે સર્વ તેના શરીરમાંથી

Page #17

ઉત્તમ શીલ
૧૫૨
બહાર નીકળી ઈન્દ્રના શરીરમાં પ્રવિષ્ટ થઈ ગયા. તથા કર્તવ્ય પરાયણ બનવા ઉપરાંત ઉત્તમ શીલવાન પરિણામે ઇન્હે પિતાનું રાજ્ય પ્રાપ્ત કર્યું. ઉપરોક્ત બનવાની ખરેખરી આવશ્યકતા છે. જુઓ આપણા કથાનક ઉપરથી વાચકને શીલનું મહત્વ સારી રીતે ૨ જગી ભર્તુહરિ શું ઉપદેશ આપે છે ? સમજાશે. અને શીલના વિષયમાં આપણા પૂર્વજોના રેશ્વર વિધૂપ નું શ ૩ વિચારે કેવા હતા તેને પણ યથાર્થ ખ્યાલ આવશે. જ્ઞાનાવરામ: રર વિજય પત્ર ઃ !
એ ઉત્તમ શીલથી અટલ બધે લાભ થઈ શોવર: ક્ષમા વ્રમ વિતુર્મ નિ જતા શકે છે. જો કે શીલવાન મનુષ્ય વગર યને સંપત્તિ સામ વત્ર જારામ ઘiા પર અને યશ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. જે શીલદ્વારા તલ- સારાંશ એ છે કે જીવન-સંગ્રામમાં સફલ મનોરથ વારથી પણ અધિક પ્રભાવ ઉત્પન્ન કરી શકાય છે. થવા માટે શીલ એક એવો અમોધ ઉપાય છે કે જે શીવાન બનવાથી આપણી જીવનયાત્રાના સર્વ જે પ્રત્યેક મનુષ્યની સ્વાધીનતામાં છે. ખરું કહીએ વિદનકટ દૂર થઈ શકે છે તે પછી આપણે ઉત્તમ તે શીલવાન બનવું તે આપણા પિતાના જ હાથની શીતવાન બનવાનો મન શા માટે ન કરવા જોઇએ ? વાત છે. શીલવાન મનુષ્ય પિત ના બાહ્ય આચરણ વાત તો એ છે કેઃ “વિદ્યા રાતિ વિનવું "ની તેમજ આંતરિક અને ભાવો ઉપર પૂરેપૂરું ધ્યાન અનુસાર સઘળા શિક્ષણનો ઉદેશ એ હોવો જોઈએ આપવું જોઈએ. જેવી રીતે પ્રસન્નતા, નમ્રતા, સહિકે તેનાથી આપણે ઉત્તમ ચારિત્રવાન અને સુશીલ તા, ઉદારતા વગેરે ઉચ્ચ ભાવો આવશ્યક છે. નાગરિક બનીએ. વિધાથીઓ દેશના ભાવિ સ્તંભ તેવી રીતે કોઈની પણ અગ્ય હાંસી ન કરવી રૂપ છે. તેઓએ વિચારવું જોઈએ કે સજજનતા એ નાની નાની વાતે પણ તેટધી જ આવશ્યક વગર કોઈ પણ મનુષ્ય દેશનું હિત સાધી શકતો છે. એટલા માટે જ કહ્યું છે કે શીલ જ મનુષ્યનું નથી. એટલા માટે સ્વદેશ હિતચિંતકાને માટે વિદ્વાન ખરેખરૂં ભૂષણ છે.
વાર્ષિક મહોત્સવ
આપણી સભાના વાર્ષિક મહોત્સવ નિમિત્ત દ્વિતિય જેઠ શુ. ૨ તા. ૧૫-૬-૧ના સભાના સભ્યો તળાજા મુકામે ગયા હતા જ્યાં આ સભાના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ સ્વ મુળચંદ ભાઈ નાનજીભાઈના સુપુત્ર શ્રી ગુલાબચંદભાઈ તરફથી શ્રી તાલધ્વજગિરિ ઉપર શ્રી પાર્શ્વનાથ પંચકલ્યાણકની પૂજા રાગરાગણી પૂર્વક ભણાવવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ સ્વ. રા હઠીચંદ ઝવેરચંદ તરફથી મળેલ આથીક સહાય તેમજ તેઓશ્રીના ધર્મપત્નિ હેમકુંવરબેને આપવાની રકમના વ્યાજવડે સભાના સભ્યો તેમજ યાત્રિક ભાઈઓ માટે જવામાં આવેલ સ્વામિવાત્સલ્યને સારી સંખ્યામાં સૌએ લાભ લીધો હતે.

Page #18

ઉપર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર
અવસાન નોંધ
આ પણી શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા | ખજાનચી પદે જેમણે ૧૬ વર્ષ સુધી અવિરત સેવા આપી તે શેઠ શ્રી અમૃતલાલ છગનલાલનું સં. ૨૦૧૭ની દ્વિતીય જેઠ સુદ ને શુક્રવાર તા. ૧૬-૧-૬૧ના સવારે છ વાગતા અવસાન થયું તેની નેંધ લેતા અમે દિલગીરી અનુભવીએ છીએ. - સ્વ. શેઠ શ્રી સેવાભાવી, કેળવણી પ્રેમી અને સત્યનિષ્ઠ સેવક હતા. સમયને પીછાણ સુખડીયા જ્ઞાતિની ઉન્નતિ માટે તેમણે કમર કસી પાઈફંડની યોજના કરી આગળ ધપાવી અને તેમના પ્રત્ન ને એક સુંદર ફળ આવ્યું. તે સુખડીયા વિદ્યાથીગૃહ. તેઓ સમાજના કામ માટે ઉદાર હાથે દાન આપતા. સમાજના અને જ્ઞાતિના કોઈ પણ કાર્યમાં તે આગળ
આવી ધગશ અને ઉત્સાહથી કામ કરતા. આ ણી સંસ્થા પ્રત્યે તે તેમને અનહદ પ્રેમ હતો. સંસ્થાના ખજાનચી પદે રહી તેમણે સંસ્થા પ્રત્યે તેમને અજોડ પ્રેમ બતાવી આપે છે. તેમના સહવાસમાં જે આવે તેમને પણ તેઓ સમાજ સેવા માટે પ્રેરણા આપતા.
તેમના વાવાથી જૈન સમાજને અને સુખડીયા જ્ઞાતિને ન પૂરાય તેવી ખોટ પડી છે. તેમનો આત્મા ચિરસ્થાયી શાંતિ પામે એવી પ્રાર્થના. શ્રી જેન આત્માનંદ સભાની તા. ૧૭-૬-૬ના રોજ મળેલી સામાન્યસભાએ કરેલ ઠરાવ
આ સભાને પહેલા વર્ગના આજીવન સભ્ય શ્રીયુત અમૃતલાલભાઈ છગનલાલ શેઠના સં. ૨૦૧૬ના બીજા જેઠ સુદ ત્રીજ તા. ૧૭-૬-૧૯ ૬૧ શનિવારના રોજ મળેલી આ સભાની વ્યવસ્થાપક સમિતિ ઊંડા શેકની અણી વાત કરે છે. સ્વર્ગસ્થ શેઠશ્રીએ આ સભાને સં. ૧૯૯૨ થી સં. ૨૦૦૮ સુધી લલાટ સ ર્ષ સુધી ટ્રેઝરર તરીકે નિઃસ્વાર્થ ભાવે જે સેવા આપી હતી અને આ સભાને મકકમ પ ઉપર મકાનાં જે કાળો આપ્યો હતો તે આ સભાના ઇતિહાસમાં હંમેશને માટે અંકિત રહે તે છે.
શેઠશ્રી અમૃતલાલભાઈએ પાઈફંડ શ્રી સુખડીયા વિદ્યાર્થીગૃહ શરૂ કરી તેમની જ્ઞાતિની પણ સુંદર છે . જાની હતી. તેમણે પોતાને મળેલી લક્ષ્મીને સદુપયોગ કરી બીજાને માર્ગદર્શક દાખલો બેસાડ્યો છે તેમના ઉપપ થી તેમની જ્ઞાતિને પણ મટી ન જાય તેની ખેટ પડી છે. સ્વર્ગસ્થ ધા કવૃત્તિના છે, છે અને દેવ , ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધા ધરાવતા.
રમા સ . તેમના આત્માની શાંતિ ઈરછે છે અને સદગતના કુટુંબીએ પર આવી પટેલ આ દુઃખ માટે પોતાની સમવેદના વ્યક્ત કરે છે.

Page #19

* ઉતt.
૪૩ સામાન્ય કુત્તાઃ ૧ શ્રી જયંતીલાલ હીરાચંદ.
આ ઉપરાંત નં ચેના ૧૦ સભ્યોને તા. ૬-૭-૬ ૧ની વ્યવસ્થાપક સમિતિની મીટીંગમાં ચુંટણી પદ્ધતિથી કે'ટ કરવામાં આવ્યા હતાઃ | ૧ શ્રી વારા મૂળચંદ્ર ગારધન ૨ શ્રી ખીમચંદ ચાં. શાહ, 8 શ્રી ગુલાબચંદ લલ્લુભાઈ ૪ શ્રી ખીમચ દ કુલચંદ ૫ શ્રી પ્રેમચંદ ગોવીંદજી, ૬ શ્રીં કાન્તિલાલ જે. દોશી, ૭ શ્રી ભોગીલાલ જીવરાજ, ૮ શ્રી બાલુભાઈ પ્રેમચંદ ૯ શ્રી મણીલાલ મગનલાલ ૧૦ શ્રી હીરાચંદ મણીલાલ..
શ્રી જૈન સ ધની તા. ૧૨-૭-૬૧ની વ્ય. સ. ની મીટીંગમાં શેઠશ્રીં ભેગીલાલ મગનલાલ શાહની પ્રમુખ તરીકે તથા શ્રી ખીમચંદભાઈ ચાં. શાહની ઉપપ્રમુખ તરીકે તથા શ્રી ચત્રભુજ જે. શાહ, શ્રી . જગજીવન ભ. શાહ તથા શ્રી પરમાણુ'દ ન. વોરાની મંત્રી તરીકે ચુંટણી થઈ હતી તેમજ બીજા ૧૬ સભ્યોની કાર્યવાહી ચુંટવામાં આવી હતી.
( રૂા. અઢી લાખને ખચે બધાયલા
શ્રી. દલીચંદ વીરચંદ શ્રોફ જૈન વિદ્યાલયનું ઉદ્ધાટન રી. અઢી લાખનાં ખર્ચે સુ તમાં તૈયાર કરવામાં આવેલા શ્રી દલીચંદ વીરચંદ શ્રોફ જૈન વિદ્યાલયના નવા મક નનું ઉદ્ઘ ટન મુંબઈના આગેવાન ન ગરિક શ્રી ચીમનલાલ ખુબચંદ શાહે તા. ૧૮-૬-૬૧ કર્યું” હતું. આ સમારંભમાં સેશ-સ જજ શ્રી જયંતિલાલ શેઠ, સુરત ચેમ્બર ઓફ કોમર્સના પ્રમુખ શ્રી જયંતિલ લ વખારીઓ, વગેરે અગ્રણીઓ હાજર હતા.
સમારંભની શરૂઆતમાં શ્રી ઠાકોરભાઈ મેલાપચંદ શાહે કહ્યું હતું કે, જેના માટે આજના દિવસ માંગલિક છે. વિષમકાળમાં પણ જૈન સમાજે આવા ક ર્યોમાં ઘણું પ્રોત્સાહન આપ્યું છે, અને તેમાં ઉદાર દાનની શરૂઆત શ્રી દલીચંદભાઈએ કરી છે. ખર્ચ-દાનની વિગતો | શ્રી ઉજમશી શાહે જણાવ્યું હતું કે, સં. ૧૯૭૫માં વડાચૌટા જૈન વિદ્યાર્થી આશ્રમની સ્થાપના થઈ પછી સંસ્થાનાં વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા વધતી રહી, એટલે બીજા વિદ્યાર્થીઓને રાખવાનું તેમાં સુશ્કેલ બન્યું. શ્રી શ્રોફ સ સ્થાને ૫૦ ૦ ૦ ૦ રૂા. ની રેકડ ર8મનું ને રૂ ૩૦૦૦ ની જમીન દાનમાં આપી અને તેના પર આ ઈમારત ખડી કરવામાં આવી, આ સંસ્થાને બીજા રૂા. ૧,૭૨,૯૯૪ના દાન મળ્યા છે. બીજા રૂા. ૧૦૦૦ ના દાનના વચન મળ્યા છે. ચાલુ વર્ષે આ સંસ્થામાં ૬ ૦ વિદ્યાથીઓ દાખલ કરવામાં આવશે. શ્રી દલ'ચંદ શ્રોફ વરસ સુધી ખુબ જહેમત ઉઠાવીને એકલા હાથે સંસ્થા ચલાવી મેટું દાન આપી તેને એક અદ્યતન છાત્રાલય બનાવ્યું છે
ડે. અમીચંદ છગનલાલ શાહે જણાવ્યું હતું કે, નાની શરૂઆતથી શરૂ થયેલી બાડી"ગ વિરાટ સ્વરૂપ ધારણ કરે છે, એ આનંદપ્રદ બીના છે.
શ્રી દલીચંદ વીરચંદ ઑફે જણવ્યું હતું કે, સુરત જિ૯લા ને ગુજરાતના જૈન વિદ્યાથીઓ માટે એક આદર્શ છાત્રાલય સ્થાપવાની મારી ઘણા વર્ષની ભાવના હતી, તે આજે આપ સહુના સહકારથી સિદ્ધ થાય છે, એ માટે હું આપ સહુનો આભાર માનું છું. '
સંસ્થાના સુપ્રીન્ટેન્ડેન્ટ શ્રી અમૃતલાલ શાહને તેમણે અાવેલ સુંદર કામગીરી બદલ પ્રમુખશ્રીને હસ્તે સુવર્ણ ચંદ્રક એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા અંતમાં શ્રી નેમચંદે આભારવિધિ કરી હતી. આ સંસ્થાને રૂમણું એન દલીચંદ શ્રોફ તરફથી સ્ટેન્સેસ સ્ટીલનાં ૬૦ વિદ્યાર્થીને ચાલે એમ વાસણો ભેટ તરીકે મૂલ્યાં છે વિદ્યાર્થીઓને જમવા માટેનાં ડાઈનીંગ ટેબરા તથા ખુરશું એ પણ સ સ્થાને ભેટમાં મળ્યા છે,

Page #20
Reg. No. 431 ચિંતન અને મનન | સેકંગ નામના શિષ્ય ક્રેશિયસને પૂછયું : મર્યા પછી ચૈતન્ય બાકી રહે છે ? ?" | કોકુશિયસે જવાબ આપ્યો : 6 થાભી જો; પછી આ પ્રશ્નના જવાબ તને પિતાને જ મળી જશે ! " ચિવેજોએ કોન્ફશિયસને કહ્યું, " હું કંઈ પણ કામ કરતા પહેલાં હંમેશ ત્રણ વખત વિચાર કરી જોઉ” છુ, કૅશિયસે જવાબ આપ્યો : બે વખત વિચાર કરો બસ છે, " | માણસ પોતાની જાતને પૂછે નહિ કે, મારે શું કરવું ? ? - તો તેવા માણસ સાથે મારે શું કરવું, એ હું પણ જાણતા નથી. - કૉન્ફશિયસ કોઈ માણસને તાની ભૂલ થયેલી માલૂમ પડે અને તેને સુધારી ન લે, તો તે બીજી ભૂલ કરે છે. -કુશિયસ | ' ચુ’ દેશના રાજાનું કીમતી ધનુષ્ય ખોવાઈ ગયું. ઘણા દિવસે સુધી શોધ કર્યા બાદ તેણે એમ કહીને નિરાંત વાળી કે, “હું શા માટે આ બધી પંચાત ? " ચુ’ના એક માણસે બાયુ', અને ' ચુ ’ના બીજાએ તેને મેળવ્યું. " જ્યારે કૉફશિયસે એ વાત સાંભળી, ત્યારે તેમણે કહ્યું, " એ રાજાએ ચુ’ શબ્દ પણ નકામા પકડી રાખ્યા ! ?? તમે જે નથી જાણતા, તે તમે નથી જાણતા એટલું કબૂલ કરો, એ જ્ઞાન કહેવાય. -કૉન્ફશિયસ લેકે તમને જાણતા નથી એની ફિકર ન કરે; બીજાઓ તમને જાણે એવી તમારી લાયકાત નથી, એની ફિકર કરે. કોઈ માણસ મહાન કાર્યો કરે એમ ઇશ્વર ઈચછે છે, ત્યારે પહેલાં તે તેના શરીરને ભૂખે મારે છે, તેના સ્નાયુઓને કચરી નાખે છે. સકેલીઓ અને તંગીમાંથી તેને પસાર કરે છે, અને તે જે કાર્ય કરવાનું હાથમાં લે, તેમાં તેને નિષ્ફળ કરે છે. - મેન્સિયસ - મેટા દેશ ઉપર રાજ્ય ચલાવવું હોય, તો મિન-માછલી તળતા હો તેમ વતજો : તેમને કઢાઈમાં એમ ને એમ પડી રહેવા દેજે. - લાલે હું પચાસ વર્ષ જીવ્યે, તે 49 વર્ષ સુધીની ભૂલે જાણવા માટે, -કૉન્ફશિયસના મિત્ર ચુપાયુ સગૃહસ્થ હંમેશાં ઈશ્વરની ઈચ્છાથી ડરે છે, મહાપુરુષાથી ડરે છે, મહાત્માઓના શબ્દોથી ડરે છે. અદમાસ કશાથી ડરસ્તા નથી. મેન્સિયસ સામાન્ય માણસની પરીક્ષા તે અસામાન્ય પ્રસંગમાં કેવી રીતે વતે છે તે ઉપરથી કરવી; પરંતુ અસામાન્ય પુરુષની પરીક્ષા તે સામાન્ય બાબતોમાં કેવી રીતે વર્તે છે તે ઉપરથી કરવી. - ચેન ચીજી બીજા માણસનું કંઈક સારું સાંભળે ત્યારે હમેશાં જે શંકાશીલ રહે. પણ કંઇક ખરાબ સાંભળવા મળે ત્યારે તેને માની લેવા તત્પર થઈ જાય, એવા માણસથી ચેતતા રહેજો.' -ચેન ચીજી પ્રકાશક : ખીમચંદ ચાપશી શાહ, શ્રી જૈન આમાનંદ સભાવતી. મુદ્રક : હરિલાલ દેવચંદ શેઠ : આનદ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ-ભાવનગર. For Private And Personal Use Only