________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ન્યાયાચાયત સંસ્કૃત સ્તુતિ-સ્તે
૧૦૯
પ્રકાશન-આ સ્તોત્ર ઉપયુક્ત ય. વા. ગ્રંમાં (૭) “શંખેશ્વર પાર્વજિન સ્તોત્ર-કાર પત્ર ૪૩ અ-૪૪ આમાં અપાયું છે. પત્ર ૪૩ માં થી શરૂ થતાં આ સ્તોત્રમાં ૩૩ પધો છે. એ શંખેશ્વર આ સ્તોત્ર અંગે નીચે મુજબ ઉલ્લેખ છે
પાર્શ્વનાથની સ્તુતિરૂપ છે. એ મોટે ભાગે ઉપજાતિ “રાના તમ”
છંદમાં રચાયું છે. આ ઉલ્લેખ શા આધારે કરાય છે તે જાણવું
પ્રકાશન–આ તેત્ર ય. વી. ઠંમાં પત્ર ૪૪ બકી રહે છે. જે આ સ્તોત્ર વણારસીમાં જ રચાયું
અ-૪૫ અમાં છપાવાયું છે. હોય તે એ ન્યાયાચાર્યના કાશીનિવાસ દરમ્યાન રચાયું
(૮) શમીન પાવર્તોત્ર-આ નવ પદ્યનું હશે અને એ વાણારસીના કોઈ સુપ્રસિદ્ધ જિનમંદિરના મૂળનાયક પાર્શ્વનાથને ઉદ્દેશીને રચાયું હશે. ગમે તેમ સ્તોત્ર છે. એમાં “શ્રેમીન’ નામના પાર્શ્વનાથની અતિ પણું આ સ્તંત્રને કેટલાક વારાસણી–પાશ્વનાથ- કરાઈ છે એમ આનું અંતિમ પધ જોતાં જણાય છે.
જૈન ગ્રંથાવલી (પૃ. ૨૯૪)માં નવ પદ્યમાં રચાયેલા સ્તોત્ર તરીકે નિર્દેશ કરે છે. (૪) ડીપાર્શ્વ સ્તવન-આ ૧૦૮ પધનું
“સમીન’ પાર્વતેત્રને ઉલ્લેખ છે. એ આ જ ભિન્ન ભિન્ન છંદમાં રચાયેલું સ્તોત્ર છે. એ “ગેડી”
* સ્તોત્ર હોવું જોઈએ, જે એમ જ હોય તે “શમીન પાર્શ્વનાથની સ્તુતિરૂપ છે.
નામ સાચું છે કે “સમીન” એની તપાસ કરવી ' પ્રકાશન અને ત્રટી-આ કતિ જેન નોરા બાકી રહે છે. ઉદેપુરથી બે માઈલને અંતરે સમીના સન્તાહ (ભા. ૧, પૃ. ૩૯૩-૪૦૬)માં છપાયું છે, ગામ છે પરંતુ એ ત્રુટક છે. એમાં શરૂઆતનાં ૬ પધો, ૫૮ કપલતિકા–આ વૃત્તિ વિજયનેમિસૂરિજીના પદઆથી ૧૨ મા સુધીનાં એટલે કે ૫ પધો તેમજ ૬૮ પર “ન્યાયવાચસ્પતિ વિજયદર્શનસુરિજીની રચના છે. ભાથી ૯૩ માં સુધીનાં અથત ૨૬ પધો એમ એકંદર એ મૂળ કૃતિના સ્પષ્ટીકરણરૂપ છે. ૩૭ (૬+૫+૬) પધો ખૂટે છે. આ કૃતિની અન્ય પ્રકાશન માળ પ્રતિ વેપન લિવર ગ કોઇ હાથપથી મળે તેમ હોય તે તે મેળવી ખૂટતા મનસુખભાઈ ભગુભાઈ તરફથી પ્રકાશનવર્ષના ઉલ્લેખ અંશ પૂર્ણ કરવા ઘટે.
વિના) પ્રકાશિત કરાઈ છે. ત્યારબાદ ઈ. સ. ૧૯૨૮માં (૫) “શંખેશ્વર પાર્શ્વજિન સ્તોત્ર-આ ૧૧૩ ન્યાયપ્રભા સાથે વિવરપૂર્વકની મૂળ કૃતિ માણેકપધોનું ઑત્ર જુદા જુદા આઠ છંદમાં રચાયેલું છે.
લાલ મનસુખભાઈએ પ્રસિદ્ધ કરી છે. આ બંને પ્રકાઆ સ્તોત્ર “શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથના ગુણગાનરૂપ છે. શનમાં સંસ્કૃતમાં વિષયાનુક્રમ છે, પણ અવતરણેની
પ્રકાશન–આ સ્તોત્ર જૈ. સ્ટે. સં. (ભા. ૧, સચી વગેરે નથી. મૂળ કૃતિ કપલતિકા સહિત બળે પૃ. ૩૮૦-૩૯૨)માં છપાવાયું છે.
વિભાગવાળા બે ખંડમાં એક જ વર્ષમાં વિ. સં. (૬) “શંખેશ્વર પાર્શ્વજિન સ્તોત્ર-કારથી ૧૯૯૩માં તારાચંદ મેતીએ જાવાલથી છપાવી છે. શરૂ થતું આ ૯૮ પધનું તેત્ર “શંખેશ્વર–પાશ્વનાથની ગુજરાતી અનુવાદ–પ્રસ્તુત વીરસ્તેત્રને સ્તુતિરૂપ જ છે એમ નહિ, પરંતુ એમાં જગકર્તવવાદનું ગુજરાતી અનુવાદ છપાયેલો હોય એમ જણાતું નથી. નિરસન અને સ્વાદાનું સ્વરૂપ જેવા વિષયો પણ આલે. બાકી શ્રી મગનલાલ મોતીચંદ શાહે અનુવાદ કર્યો છે, ખાયા છે. આ સ્તોત્રના છેલ્લાં બાર પધો “સ્ત્રગ્ધરા’માં છે. એમ એમને જે લેખ શ્રી યશોવિજય રકૃતિપ્રકાશન–આ સ્તોત્ર . વા. ગ્રંમાં પત્ર ૪પ
( પત્ર ૪૫ ગ્રન્થ-(પૃ. ૧૨૧-૧૨૩)માં ય
છપાવાયો છે તે જોતાં અ-૪૯ અમાં છપાવાયું છે.
જણાય છે. મેં કેટલાંક પધોને ગુજરાતીમાં અનુવાદ ૧૦૫ મું પદ્ય “વૈતાલીયે” છંદમાં છે.
કર્યો છે, પણ અત્યારે તે એ અપ્રકાશિત છે.
For Private And Personal Use Only
