________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
તીર્થંકર પરમાત્માના ૩૪ અતિશયાની વિશિષ્ટતા
પંડિત શ્રી પદ્મવિજયજી મહારાજ પણ શ્રી આદિ નાથ જિનેન્દ્રના સ્તવનમાં કહે છે કે
પ્રથમ જિનેશ્વર પ્રભુમીએ, જાસ સુગંધી ૨ કાય; કલ્પવૃક્ષ પરે તાસ ઇન્દ્રાણી, નયન જે
ભૃગ પર લપટાય. (૧)
રંગ ઉરગ તુજ નવ નડે, અમૃત જે આસ્વાદ; તેહુથી પ્રતિહત તેહ માનુ કાઇ નવ કરે, જગમાં તુમશું રે વાદ. (ર) વગર ધાઇ તુજ્ર નિર્મલી, કાયા કંચનવાન; નહિ પ્રસ્વેદ લગાર તારે તું તેહવે, જે ધરે તાહરું ધ્યાન. (૩)
રાગ ગયા તુજ મનથકી, તેહમાં ચિત્ર ન કાય; રુધિર આમિષથી રાગ ગયેા તુજ જન્મથી, દૂધ સહેાદર હાય. (૪)
શ્વાસાચ્છ્વાસ કમળ સમા, તુજ લેાકેાત્તર વાદ; રૃખે ન આહાર નીહાર ચરમ ચક્ષુષણી, એહવા તુજ અવદાત. (૫)
કર્મના ક્ષયથી અગિયાર અતિશય—
આઠેક પૈકી જ્ઞાનાવરણીય, નાવરણીય, માહનીય અને અ ંતરાય એ ચાર ધાતી કર્યાંના ક્ષથી લોકાલેકપ્રકાશક કેવલજ્ઞાનાદિ પ્રગટ થતાંની સાથે જ તીથંકર પરમાત્માને ૧૧ અતિશયા પણ ઉત્પન્ન થાય છે. તે આ પ્રમાણે
[૧] એ તીર્થંકર પરમાત્માને દેશના આપવા માટે દેવોએ એક યેાજન વિસ્તારવાળી ભૂમિમાં રચેલા જ઼્યિ સમવસરણમાં કરાડા દે, મનુષ્યા અને તિય એના સમાવેશ થાય છે, અને પરસ્પર ક્રાય ની બાધા વિના સૌ સુખપૂર્વક બેસે છે; એ જ એ તીર્થંકર પરમાત્માનેા ધાતિકના ક્ષયથી ઉત્પન્ન થયેલે! પ્રથમ અતિશય છે.
[૨] એ તીથ કર પરમાત્માએ ત્રણ ભુવનની અગણ્ય
જનતા સમક્ષ, પાંત્રીશ ગુરુ યુક્ત અ માગધી ભાષામાં આપેલી દેશના, એક યેાજનના (ચાર ગાઉના) સમવસરણમાં રહેલા સ` પ્રાણીઓને લાઉડસ્પીકર વિના એક જ સરખીરીતે સૌને પાતપેાતાની ભાષામાં
( વેને દૈવી ભાષામાં, મનુષ્યોને માનુષી ભાષામાં, ભિન્ન લેાકેાને પોતાની ભાષામાં અને તિચાને પશુ તપેાતાની પશુ-પક્ષીની ભાષામાં ) સંભળાય અને સમજાય તથા ધર્મના અવમેધ કરનારી થાય; એ જ તીર્થંકર પરમાત્માને ધાતીકના ક્ષયથી ઉત્પન્ન થયેલા ખીજો અતિશય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'
[૩] એ તીર્થંકર પરમાત્માના મસ્તકની-(માથાની) પાછળ ખાર સૂર્યબિંબની તેજસ્વી કાન્તિથી પણ અધિક તેજસ્વી અને મનુષ્યાતે પણ મનેાહર લાગે તેવું ભામંડળ હેાય છે. એટલે કાન્તિના સમૂહને ઉદ્યોત પ્રસરેલા હાય છે. એ જ એ તીર્થંકર પરમાત્માના કર્મના ક્ષયથી ઉત્પન્ન ચયેલા ત્રીજો અતિશય છે.
[આ અતિશયને લઇને જ સુખપૂર્ણાંક એ તીકર પરમાત્માની સન્મુખ જોઇ શકાય છે; નહિતર પ્રેક્ષકાને સામું જોવુ પણ અત્યંત દુર્લભ થઇ પડે કારણ કે અતિશય તેજસ્વીપણું હેાય છે. ]
[૪] એ તીર્થંકર પરમાત્મા મહીતલ ઉપર જ્યાં જ્યાં વિચરે-વિહાર કરે ત્યાં ત્યાં પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર અને દક્ષિણ એ ચાર શિામાં પચીશ પચીશ યેાજન (સેા સેા ગાઉ), તથા ઊર્ધ્વ (ઊઁચે) તે અધે (નીચે) એ બન્ને દિશામાં સાડા બાર—સાડા બાર યેાજન (પચાસ પ્રયાસ ગાઉ) સુધીમાં એટલે કુલ વાસેા યેાજન (પાંચસે ગાઉ) સુધીમાં, પ્રથમ ઉત્પન્ન થયેલા જ્વરાદિક રાગેા નાશ પામે છે અને નવા રાગો ઉત્પન્ન થતા નથી. એ જ એ તીર્થંકર પરમાત્માને કર્માંના ક્ષયથી ઉત્પન્ન થયેલા ચેાથે। અતિશય છે.
For Private And Personal Use Only
?તેવા વૈવા નવા નારી, રાવસ્થાપિ રાવરીમ્ । तिर्यञ्चोऽपि हि तैरश्चां, मेनिरे भगवद्गिरम् ॥ १॥ [પવેરામાસાર સંમ-૧, વ્યાજ્યાન−]
