________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મને સ્તંભ
અને બીજા વિકારથી પ્રેરિત થયેલે ધિ દેવપણું ખૂબ સાવધાન રહેવું જોઈએ; કેમકે તે ક્રોધ ભયંકર બની જાય છે. હિતથી પ્રેરાયેલા સકારણ ક્રોધમાં પૂર્ણ હવા સાથે ઘણું લાંબા સમયે શાંત થાય છે. સહનસમર્થ હોવાની જરૂર છે. ત્યારે તેની ઉપાદેયતા હોય શીલતાનો દુ૫યોગ થવાથી કઈ કઈ વાર તે ઘણું છે તેટલા માટે કેધ ગુણવડે તેજોમય બનવું જોઈએ. ભયાનક સ્વરૂપ ધારણ કરે છે.
ક્રોધ તે કોઈના ઉપર ન કરવો જોઈએ, પરંતુ ક્રોધને સામને ક્રોધથી ન કરવો જોઈએ. એમ નિર્બલ, અસહાય તથા રોગી માણસે ગુરૂજન, વૃદ્ધો, કરવાથી ક્રોધ શાંત થવાને બલે વધે છે, ઘટતો નથી. બાળકો અને સ્ત્રીઓ ઉપર તો ક્રોધ કરવાથી હમેશાં મીઠા તેમજ કામળ શબ્દવડે ક્રોધ સહજમાં જ શાંત બચવું જોઈએ. વસ્તુત: ધને સંપૂર્ણ નિયંત્રણમાં થઈ જાય છે. કહેવત છે કે કોમળ વચન પથ્થરને રાખવું જોઇએ.
પણ પીગળાવી દે છે. વિલબને ક્રોધનું સર્વોત્તમ
એસિડ માનવામાં આવે છે. જ્યારે માણસ પિતે વાલિવધ પછી રાજ્ય મેળવીને સુગ્રીવ ભોગવિલાસમાં નિમગ્ન બનીને સીતાજીની શોધનું કાર્ય ભૂલી ગયો.
ક્રોધને શિકાર બને ત્યારે તેણે ઠંડું પાણી પીવું જોઈએ
અથવા એકથી દસ સુધી ગણવા જોઈએ, તેમ છતાં લક્ષ્મણ તેની કૃતળતા માટે શિક્ષા કરવા માટે કિકિન્ધાપુરી
જે કોધ વધતા જાય તે ૧૦૦ સુધી ગણવાથી ક્રોધ ગયા. જ્યારે સુગ્રીવને પોતાના નોકરો પાસેથી જાણવા
શાંત થવા લાગે છે. ક્રોધથી પાગલ બનવાથી માણસે મળ્યું કે લક્ષ્મણે રૌદ્ર રૂપ ધારણ કર્યું છે ત્યારે એ
વિચાર કરવો જોઈએ કે, મારા ક્ષણભરના ક્રોધથી ખૂબ ભયભીત થઈ ગયો અને લક્ષ્મણની સમક્ષ
મારો આખે દિવસ અશાન્તિમાં પસાર થાય છે. મારું જવાનું તેણે સાહસ ન કર્યુંતેણે તારા પિતાની પાસે બેલાવીને લક્ષ્મણને ક્રોધ શાંત કરવાની પ્રેરણું
જીવન ક્ષણભંગુર છે. પરમાત્મા મારો અનિચ્છનીય
વ્યવહાર જોઈ રહ્યો છે, તે મારી ઉપર રૂટ થઈ જશે. કરી પરંતુ તે પણ લક્ષ્મણ સમક્ષ જતાં ડરી અને જ્યારે તેણે જવાની ના પાડી ત્યારે સુગ્રીવે કહ્યું કે સંસારમાં લેકોના દિલ ઉપર શાંતિ તથા અક્રોધનું ડરે નહિ; લમણુ મહાન પુરુષ છે-તે સ્ત્રીઓ ઉપર શાસન થયા કરે છે. શાંત તથા ચારિત્ર્યવાન લોકેને ગુર નથી કરતે. તારા ગઈ અને તારાને જોતાં જ જ સુખ તેમજ આદર મળે છે. તે વ્યક્તિને ધન્ય છે લક્ષ્મણને ક્રોધ શાંત થઈ ગયો.
કે જે કોધને રોકીને શાંતિને પ્રસાદ આપે છે. એવા
મહાનુભાવને જ મહાત્માની પદવી મળે છે. માનવઅનેક વ્યક્તિઓ પિતાથી નબળા માણસો ઉપર
જીવનની સફળતા અને સુંદરતા સમાજમાં ભય અને પિતાને ગુસ્સો ઉતારે છે તે તેઓની નબળાઈ તેમજ
આ રોગ ફેલાવવા નહિ પરંતુ શાંતિ તથા આનંબી ધારા મોટી ભૂલ છે.
પ્રવાહિત કરવામાં રહેલા છે. જે વ્યાધિ સંસારમાં ભય, સહનશીલ વ્યક્તિને ઘણો જ છે અને ઘણે રાગ તથા અત્યાચાર ફેલાવે છે તેના નામ પર લોકે શું કે વખતે ક્રોધ આવે છે. એવી વ્યક્તિઓના ક્રોધથી છે અને તે પિતાના જ પાપથી વિનષ્ટ થાય છે.
क्रोधं मा कुरु । क्षमा कुरु ।
For Private And Personal Use Only
