________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- નિ:સ્વાર્થ સેવા એ જ પરમ સ્વાર્થ :
દિ પરવાળા ટુર્સ તાત! બખેડા ઓછા થયા. આથી ગામના મુખીની પ્રતિષ્ઠા પાછલા જેઓ જીવ માત્રનું કલ્યાણ થાય તેવી ઘટી અને તેની આવક ઓછી થવા માંડી. આ પ્રવૃત્તિઓમાં જ રચ્યાપચ્યા રહે છે, જેઓએ જીવ પરિસ્થિતિ તેનાથી સહન ન થઈ. તે રાજા પાસે માત્રની સેવા કરવાનું વ્રત લીધેલું છે તેઓ કદી પણ ગયો અને ફરિયાદ કરી કે મધ અને તેના સાથીઓ દગતિને પામતા નથી. જીવસેવા એ પણ એક ગામ લેકોને ડરાવે છે. તેમની પાસેથી ૧૪ જાતનું તપ છે. આ તપ આચરનાર માનવી પાર છે અને તેમની પ્રવૃત્તિઓથી આવક ઘણી ઘટી કાનું કલ્યાણ સાધે છે એટલું જ નહિ પણ પિતાના ગઈ છે. રાજાએ મધ અને તેના સાથીદારોને પકડી આત્માનું યે કલ્યાણ સાથે સાથે સાથે છે. આ લાવવાને હુકમ કર્યો. હુકમની ખબર પડતાં તેઓ દષ્ટિએ નિરવાઈ જીવસેવા એ ઉત્તમ કેટિના સ્વાર્થ- સામા પગલે રાજપુરુષો પાસે હાજર થયા. તેમને ને સાધનારી થઈ પડે છે. આ બાબતમાં મધનું હાથપગમાં બેડી પહેરાવીને રાજદરબારમાં લઈ જવામાં એક સુંદર દૃષ્ટાંત છે.
આવ્યા. રાજા આ વખતે અંતઃપુરમાં હતું. કાંઈ મગધ દેશના મચલ નામના ગામમાં મન પણ તપાસ ન કરતાં તે લોકોને હાથીના પગે કચડી જન્મ થયો હતો. તે જ્યારે ઉંમર લાયક થશે ત્યારે નાંખવાને હુકમ તેણે આપો. હુકમ સાંભળીને મધે પિતાના ગામના લોકેની ગંદી રહેણીકરણી, કજિયા- પિતાના સાથીદારોને કહ્યું કે “આપણે સારાં કર્મો ખેર વૃત્તિ અને વાર્થપરાયણ રવભાવ જોઈને તેને કરતા આવ્યા છીએ છતાં આ સંકટ આવી પડ્યું ખેદ થયે. આ પરિસ્થિતિ સુધારવાને તેણે નિશ્ચય છે, તે તે આપણું આગલાં કુકર્મોનું ફળ છે તેમ કર્યો અને તેના પ્રથમ પગથિયારૂપે ગામની ગંદકી માનજો. સત્કર્મોનું ફળ હવે પછી જરૂર મળશે તેવી દૂર કરવાની પ્રવૃત્તિ આદરી. તેણે ગામની શેરીઓ શ્રદ્ધા રાખજો. જેવો લેકે પર અત્યાર સુધી તમારે વાળીચેળાને સાફ કરવા માંડી. ગામના લોકો હસવા પ્રેમ હતું, તે જ પ્રેમ તમારી સામે ફરિયાદ કરલાગ્યા અને વૃદ્ધ જને કહેવા લાગ્યા કે-મધનું ભેજી નાર મુખી ઉપર, તમને મારવાને હુકમ કરનાર ચસ્કી ગયું છે. પરંતુ ગામને ચેકનું થતું જોઈને રાજા ઉપર તથા તમને મારવા માટે પ્રવૃત્ત થયેલા યુવાને મઘની પ્રવૃત્તિ તરફ આકર્ષાયા અને ધીમે હાથી ઉપર રાખજે. શત્રુ, મિત્ર એવા ભેદ મનમાંથી ધીમે મધની પ્રવૃત્તિઓમાં સાથ આપવા ત્રીસ યુવાનો કાઢી નાંખો અને અત્યાર સુધી કરેલાં સત્કર્મોનું જોડાયા. આ ત્રીસે ય સાથીઓ મધના ઉપદેશ પ્રમાણે ચિતન કરજો." હિંસા, વ્યભિચાર, ચેરી, અસત્ય ભાષણ અને માદક મઘ અને તેના સાથીદારને એક મેદાનમાં પદાર્થોનું સેવન–પાંચે દોષોથી દૂર રહેતા અને પોતાની સુવાડી તેમના ઉપર ચલાવવા માટે એક મદોન્મત્ત પુરસદના સમયમાં લેકેને ઉપકારક થાય તેવી પ્રવૃત્તિ- હાથીને લાવવામાં આવ્યો પરંતુ તેમને જોતાં જ એ કરતા. તેઓ ગામના રસ્તાઓ સાફ કરતા, હાથી કિકિયારી કરી પાછો હઠ્યો; તેણે એક પણ નાના નાના પૂલ બાંધતા, તળાવો ખોદતા અને પગલું આગળ વધવાની ના પાડી. આ સમાચાર એવા બીજા લોકોપયોગી કામ કરતા. વળી કેને સાંભળતાં જ રાજને લાગ્યું કે નક્કી આ માણસે સદાચારને ઉપદેશ પણ આપતા. ધીમે ધીમે પાસે હાથીને વશ કરવાને મંત્ર હશે. એટલે તેણે લેકેની તેમના કામોમાં તથા અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાં મધને પિતાની પાસે બોલાવ્યો તથા પિતાને તે મંત્ર શ્રદ્ધા બેઠી, અને તેઓ તેમને સહકાર આપવા શીખવવા કહ્યું. મળે જવાબ આપ્યો કે “મહારાજ, લાગ્યા. દારૂના પીઠાં બંધ થયાં, અને કંટા- અમારી પાસે મંત્ર જંત્ર નથી. અમારો મંત્ર કહીએ
[ ૨૦ ૯.
For Private And Personal Use Only
