________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્યાગનું સ્વરૂપ છે
અનુ-અભ્યાસી, બી. એ. ત્યાગ ન ટકે રે વૈરાગ્ય વિના, સુખની ખાતર જ માણસ સંસારમાં આસક્ત બની
રહ્યો છે; એ પ્રકારનાં પરિણામમાં સુખની ઇચછાને કોઈપણ મનુષ્ય શાંતિ મેળવવા માટે પિતાનાં રે
જે કોઈ માણસ ત્યાગ કરે છે તે જ શાંતિને અધિકારી ઘરબાર, ગામ, સ્વજન, સંબંધીઓ વગેરે છેડીને તે 2
છે, તે જ સાચે ત્યાગી કહેવાય છે. અજાણ્યા સ્થળે ચાલ્યો જાય એટલા ઉપરથી તેને ત્યાગી કહી શકાય નહિ. એવી રીતે જે માણસ
જે લોક ભોગાસક્ત તેમજ વિષયજનિત સુખના પિતાની જાતને શરીર તથા ઇન્દ્રિયોના સ્થલ પદાર્થો રાગી હોય છે તેઓને અનેક લક્ષ્ય હોય છે, પરંતુ તથા સુખદ વિષયોથી અલગ રાખે છે. પરંતુ જેઓ સાંસારિક ભોગ-સુખથી વિરક્ત હોય છે ચિત્તથી એ પદાર્થો તથા વિવિધ વિષયોનું ચિંતન કર્યા તેઓનું એક સત્ય લક્ષ્ય હોય છે. સદસદ્ધિક ન કરે છે તેને પણ ત્યાગનું ફલ મળી શકતું નથી. હેવાને કારણે જ વિવિધ કામનાઓની ઉત્પત્તિ થાય જે કોઇ પણ માણસ એકાંત તથા મનને
છે; કામનાઓ સમસ્ત બંધને તેમજ દુઃખનું કારણ
છે. કામનાઓથી નિવૃત્તિ સદસદિવેકથી થાય છે આશ્રય લઈને તપ, સંયમ વગેરે સાધનો દ્વારા કાઈ અને એની નિવૃત્તિમાં જ સ્થાયી શાંતિને દરવાજો પ્રકારની શક્તિ અથવા સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે તે તે
ઊડે છે. પણ ત્યાં સુધી ત્યાગી સિદ્ધ નથી થતે જ્યાં સુધી તે પિતાને મળેલી શક્તિદ્વારા બીજાની હિતપ્રદ સેવા અજ્ઞાનવશાત પિતાની કરડે કામનાઓની કરતાં પિતાની જાતને વહાલી લાગતી વાસનાઓ પૂર્તિને કોમી મનુષ્ય કામાવતમાં ફસાઈને સુખ અથવા કામનાઓની પૂર્તિમાં રસ લેતા હોય છે. દુઃખનાં બંધનમાં નાચી રહ્યો છે. વિવેક દષ્ટિ ખૂલતાં
- જ્યારે તેને ત્યાગનો માર્ગ દેખાય છે ત્યારે તે શાંતિનું . જે કોઈપણ માણસ સ્વાધિકારથી પ્રાપ્ત થયેલી
દર્શન પામે છે. શકિતદ્વારા બીજાની હિતપ્રદ સેવા કરીને બદલામાં માન, મેટાઇ કે બીજા કેઈ ફળની કામના રાખે છે તે તે કામનાઓની ફી
કામનાઓની પૂર્તિ કરીને કોઈ માણસ કરોડ ત્યાગના માર્ગથી પતિત થઈ જાય છે.
વર્ષ જીવતા રહે, કઈ એટલું પુણ્ય સંચિત કરી લે
કે જેથી તે વિપુલ ઐશ્વર્ય, વૈભવ અને અલૌકિક અવિચારી મનુષ્ય અનેક પ્રકારના નાના મોટા શક્તિઓથી સંપન્ન થઈ જાય તે પણ તેને શાંતિ બાળ મનહર વિલાસને કારણે કેટલી શક્તિ, કેટલો
મળી શકતી નથી. શાંતિનું મૂળ તે ત્યાગ જ છે. સમય, કેટલા કેટલા લાભે, સદાચાર અને પવિત્ર
સંસારમાં અનેક બુદ્ધિમાન, બળવાન અને ધનવાન ભાવને નષ્ટ કરી દે છે. આવી દુર્દશા પૂર્ણ મનઃ
મનુષ્ય થઈ ગયા. એ સૌ લોકોએ કામનાઓની સ્થિતિમાં જે માણસ તે વિલાસને ત્યાગ કરે છે તે
પૂર્તિમાં મનવાંછિત સુખ પ્રાપ્ત કર્યું હશે, પરંતુ જ સાવધાન ત્યાગી છે.
કોઈને પણ સ્થાયી તુષ્ટિ કે પરમ શાંતિ મળી નથી. સાંસારિક પદાર્થોથી મળનાર વિષષજનિત એ તુચ્છ બુદ્ધિવાળા પુરુષની ચેષ્ટાને શું કહેવું
For Private And Personal Use Only
