________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મ-કૌશલ્ય
૫૧
poQul-Avidity, આશા નામની એક ભારે આશ્ચર્યકારી બેડી છે. શિથિલતા આવે, હાથપગ કામ ઓછું આપે. એનાથી બંધાયેલા પ્રાણું દેડાદોડ કરે છે ત્યારે તૃષ્ણ જુવાન થતી જાય છે, વધારે અને એનાથી મુક્ત થયેલા માણસો પાંગળાની મક્કમ બનતી જાય છે, ઘરબાર કરીને પોતાનું જેમ સ્થિર થઈ જાય છે,
સ્થાન પાકું કરી જામતી જાય છે. અભિલાષા, માણસને સજજન થવા માટે, ગૃહસ્થમાં
આશા, લાલસા અને તૃષ્ણ વચ્ચે ઘણો ફેર છે. ગણવા માટે બાર ગુણોને આશ્રય કરવાની
મહત્વાકાંક્ષા અમુક હદ સુધી શ્રેયમાર્ગો પણ
લઈ જાય છે પણ તૃણું તે એક સરખા ખાસ જરૂર છે. પ્રથમ ગુણ “તૃષ્ણા છેદ” ને ગણવામાં આવ્યો છે. આખી જિંદગીનો કિસ્સો
ગુણને નાશ જ કરે છે. લોભનું એ પર્યાય
વાચી નામ છે અને સર્વ વિનાશનું મૂળ તૃષ્ણની ન્યૂનાધિકતા પર રહે છે. એ(તૃષ્ણ)ને
એનામાં પ્રચ્છન્ન રીતે રહેલું હોય છે. આને વશ પડી જાય તો પછી એના હાથમાં લાખ આવે તો એને કરેડ કરવાની ઈચ્છા થાય છે
વખત હાય બળતરા કરાવનાર, કઈ પણ વખતે અને કરડે છપન ઉપર ભેરી વગાડવાના
શાંતિનો આસ્વાદ પણ ન થવા દેનાર, મધમને રથ થાય છે. આશાનું માપ નથી, છેડે
લાળનાં આકર્ષણને ખડાં કરનાર એ ભરવી નથી, અંત નથી. એ તો જેમ ફાવતી જાય તેમ દેવી પ્રાણીમાં લાભ મળે વલોપાત કરાવે છે, વાધતી જાય છે. આકાશને છેડે આવે તો એનો ધારેલ લાભને બદલે હાનિ થયે કકળાટ કરાવે છેડો આવે, જે ભિખારીને આજે પચીશ રૂપીઆ છે અને લાગ આવે ત્યારે પ્રાણીને ઊંધો પાડી મળે તો લીલા લહેર થઈ જાય છે તે એક વાર એ સર્વસ્વ હરણ કરી જાય છે. એના પાસામાં નવાણુને ધકકે ચઢે તે પછી એને હજાર અને પડેલા પ્રાણી ઉપદેશને, અવગણે છે, હિતલાખે લેખાં કરતાં પણ સમધારણુ થતી નથી શિખામણને હસી કાઢે છે અને પાગલ માણઅને ગમે તેટલો વધારો થાય તે પણ એને સની જેમ એની પાસે અનેક સારાં માઠાં કાર્યો હાશ કરીને બેસવાનો વખત આવતો નથી. હારબંધ કરાવે છે.
ગમે તેટલા પરદેશ વેઠાવે, રાત દહાડે સજજન” થવાની ઈચ્છાવાળાએ તૃષ્ણને જપ વાળી બેસવા ન દે, અકાળે સફાળો ત્યાગ કરે. વ્યાધિગ્રસ્ત માણસ, છોકરા વગજગાડે, સ્નેહ સંબંધ કે સગપણને વીસરાવે, રનો માણસ અને વૃદ્ધ માણસ ઉપર એની એક માના જયા સગા ભાઈઓમાં વૈર કરાવે અસર ઘણી વધારે થતી હોવાથી એમણે અને નજીવી બાબતમાં ધર્મના સોગન ખવરાવે એનાથી ખાસ ચેતવું અને સંતોષીને સાચું એવી એ તૃષ્ણ બાઈ છે. એમાં આડાં ઊભાં સુખ છે અને તૃષ્ણ દેવીનું ખ૫ર કદી ચક્કરેને આરે ચઢનાર પ્રાણી લખચેરાસીમાં ભરાતું નથી એ વાત ધ્યાનમાં રાખી એના ઘસડાઈ જાય છે અને પોતાની જાતને ભૂલી પર વિજય મેળવે. સાચે રસ્ત-ધર્મમાગેજાય છે. માણસની વય વધતી જાય, શરીરમાં સજજન પંથે ચઢવાનું આ પહેલું પગથિયું છે.
મારા નામ મનુષ્યાળ, કારિવાશ્ચર્ય સ્ટા . ચા ચા પાવન્તિ, મુરિતઈન્તિ vyવતા
For Private And Personal Use Only
