________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખક : જૈન
છા
ત્રા
લ ચો.
(૫. ૩૮ પૃષ્ઠ ૮૦ થી શરૂ.) જવા જોઈએ તેવા ગ્રપતિ અને તે વળી જેટલા પ્રમાણમાં પશુભાવ ઉપર સંયમ મેળવ્યો
હોય તેટલી જ આ ક્ષેત્રમાં તેની યોગ્યતા વધે છે. સંસ્કારવાળા હોય તે જ સંસ્થા દપી નીકળે
ગૃહપતિનું વધારે ઉપયોગી કાર્ય તે વિદ્યાર્થીઓ છે. કેળવણીના વિષયમાં સમજી શકે તેમ હોય
પ્રત્યે પ્રેમની દૃષ્ટિથી જોવાનું છે. કેળવણીના કઈ તેવાને જ ગૃહપતિની પદવી આપવી જોઈએ અને તે તેની ખાતરી કરવી જોઈએ. જ્યાં સુધી દ્રવ્યની પણ પ્રદેશમાં કાર્ય કરનાર, પછી તે મુખ્ય સંચા
૯ લક હોય કે સામાન્ય નોકર હોય, પરંતુ તેનામાં સાથે વિદ્યાને સદુપયોગ કરવામાં નહીં આવે ત્યાં
આવી જાતને પ્રેમ અને શિસ્તપાલન કરાવવાની સુધી આપણી આવી સંસ્થાઓ સુધરવાની આશા
તાકાત ન હોય તે તે પદ પર રહેવું તે એક જાતનું રાખવી ને નિરર્થક છે. તેટલા જ માટે આવી
જોખમ છે. છાત્રાલયો એક રીતે બોલીએ તે સંસ્થાના ગૃહપતિની પસંદગી કરવામાં સંચાલકે એ
ગૃહના પ્રતિનિધિઓ છે. માતાપિતાના ખોળાપરત લક્ષ આપવું તે ખાસ આવ- માંથી આળોટીને ઉભા થતા વિદ્યાર્થી ઓ જેઓ શ્યક છે. આવી સંસ્થાઓના પિષણ આદિ બાહ્ય આવા સ્થાનમાં પ્રવેશ કરે છે તેમનામાં એવી વ્યવસ્થાને મુખ્ય આધાર શ્રીમતે ઉપર છે ભાવનાઓ આવવી જોઈએ કે આપણે બધા તેના કરતા વધારે મેટો આધાર આવી સંસ્થાના એક જ કુટુંબના સાથે રહેનારા છીએ, એવું આંતરવિકાસ કરવા માટે એગ્ય ગૃહપતિ ઉપર વર્તન બતાવાય કે જેથી આવી સંસ્થાઓ શેભારહે છે. આવા ગૃહપતિનું જીવન નમૂનેદાર આવ- મય બને. આવી જાતની કુટુંબભાવનાના
શ્યક લક્ષણ તરીકે હેવું જોઈએ, કારણ કે જે વ્ય- પિષણ માટે ગૃહપતિમાં પ્રેમભાવ જરૂર છે. તિના સહવાસ અને છાયામાં રહીને વિદ્યાર્થી- આવી જાતને પ્રેમભાવ કેળવવાનો ગુણ જે ગૃહ
જીવનને વિકાસ થવાનું છે તે વ્યક્તિની ભાવના પતિના જીવનમાં ન હોય તેણે ગૃહપતિનું સ્થાન ઉચ્ચ ન હોય તે આવા ગૃહપતિ પાસેથી કાંઈ લેવું તે જોખમ ખેડવા જેવું છે. પણ સારા પરિણામની આશા રાખવી તે ફિગટ ગૃહપતિ માટે ખાસ જરૂરીઆતવાળી વસ્તુ એ છે. જો કે કેઈપણ મનુષ્યનું ચારિત્ર એ એક હેવી જોઈએ કે તેનામાં વિદ્યાર્થીઓના ચારિત્રઝીણી અને સહેલાઈથી ન સમજી શકાય તેવી વિકાસને લગતું જ્ઞાન હોવું જોઈએ. જુદી જુદી વસ્તુ છે કે તેને સર્વ પ્રકારે નિર્દેશ બહુ પ્રકૃતિ અને સ્વભાવવાળા વિદ્યાર્થીઓના જ મુશ્કેલ છે, છતાં પણ કઇ પણ મનુષ્યના એકઠા થએલ સમૂહમાં કઈ કઈ જાતની પ્રેરણાચારિત્રમાં જે સાધારણ નૈતિક સૂત્રો આપણે બધિ છે અને તે ખીલવવા સારુ કેવા કેવા સાધને સમજી શકીએ તે સૂત્રે ગૃહપતિના જીવનમાં ને ઉપયોગ કરવામાં આવે છે તે લક્ષમાં ઓતપ્રેત થએલ હોવા જોઈએ. અલબત, મનુષ્ય રાખીને તેને કેળવવા ઉતાવળ નહિ કરતા માત્ર અંતે મનુષ્ય જ છે, છતાં પણ ગૃહપતિ તરીકે તેણે વિદ્યાથીને દૂરથી વિકાસવાને માર્ગ કરી આપો
For Private And Personal Use Only
